İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB)’in 17’inci periyot başkanlığını yürüttüğü Kimya Bölüm Platformu (KSP) bünyesinde gerçekleştirilen “2021 Türkiye Kimya Dal Şurası”, Kimya Kesim Platformu (KSP) Lideri ve İKMİB İdare Şurası Lideri Adil Pelister’in konut sahipliğinde dijital platformda yapılan açılış konuşmalarıyla başladı. Şura’da konuşma yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Kimya bölümü ekonomimizin harcı” dedi.
İki yılda bir düzenlenen Türkiye Kimya Dal Şurası, Kimya İhracatçı Birlikleri başta olmak üzere sendika, oda, federasyon, vakıf, dernekler ve üniversitelerle birlikte dalın önde gelen 36 kurumunu bir ortaya getiren Kimya Kesim Platformu tarafından gerçekleştiriliyor.
Bu yıl, 12-13 Mart 2021 tarihlerinde kimya endüstrinin nabzının tutulacağı 2021 Türkiye Kimya Bölüm Şurası’nın açılış konuşmaları, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri İsmail Gülle, Kimya Dal Platformu (KSP) Lideri ve İKMİB İdare Heyeti Lideri Adil Pelister tarafından gerçekleştirildi. Ayrıyeten birinci gün gerçekleştirilen oturumlarda T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı İstek Tuna Turagay ve T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur da panelist olarak yer aldı.
Açılış konuşmaları sonrası TOBB Kimya Sanayi Meclisi Lideri Timur Erk, Türkiye Kimya, Petrol, Lastik Ve Plastik Sanayi Patronları Sendikası Lideri Levent Kocagül, Türkiye Kimya Derneği Lideri Prof. Dr. Bahattin Yalçın, Plastik Sanayicileri Federasyonu Lideri Ömer Karadeniz, Plastik Sanayicileri Derneği Lideri Selçuk Gülsün, Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı Lideri Yavuz Eroğlu, Fleksibıl Ambalaj Sanayicileri Derneği Lideri Fahri Özer, Ambalaj Sanayicileri Derneği Lideri Mustafa Zeki Sarıbekir, Kauçuk Derneği Lider Yardımcısı Fahriye Yüksel, Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği Lideri Haluk Erceber, Türkiye İlaç Sanayi Derneği Lideri Hasan Ulusoy, Türkiye Sıhhat Sanayisi Patronları Sendikası Lideri Metin Demir, Boya Sanayicileri Derneği Lideri Mehmet Akın Akçalı, Madeni Yağ, Petrol Eserleri Sanayicileri Derneği Lideri Tayfun Koçak, Kompozit Sanayicileri Derneği Lideri Barış Pakiş, Kozmetik ve Paklık Eserleri Sanayicileri Derneği Lideri Ahmet Gündoğdu Pura ve Aerosol Sanayicileri Derneği Lideri S. Özgür Öztürk bölümün sorun ve tahlil tekliflerini ele aldı.
Mustafa Varank: “Ekonomi Islahat Paketi ile Türkiye’deki yatırım ortamını çok daha cazip hale getireceğiz”
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yaptığı konuşmada Covid-19 salgınının iktisat, üretim ve tedarik zincirleri üzerindeki tesirlerine değinerek, bu periyotta birçok dala girdi sağlayan kimya bölümünün de değerinin arttığını söyledi. Global iktisattaki gelişmelerden Türkiye’nin de etkilendiğine lakin uygulanan yerinde ve aktif siyasetlerle ülkeyi dünya genelinden olumlu ayrıştırmayı başardıklarına dikkati çeken Varank, “Ülkemiz geçen yıl yüzde 1,8 büyümeyle Çin’in akabinde en yüksek büyüme kaydeden ikinci G-20 ülkesi oldu. Ülkemizin bu periyotta ortaya koyduğu başarıda en değerli hisse sahiplerinden biri de imalat endüstrimiz. Pandemiye karşın sanayi dalı son bir yılda 337 bin ek istihdam oluşturdu. Sanayi üretim endeksi bilgilerine nazaran Ocak ayı Sanayi üretimimiz beklentileri epeyce aşarak geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 11.4 bir evvelki aya nazaran ise yüzde 1 arttı. Bu datalarla Ocak ayında da yıllık bazda sanayi üretimini en çok artıran G20 ülkelerinden biri olduk. Yeni yatırım taleplerinde kayda kıymet bir artış var. Cumhurbaşkanımızın bugün açıklayacağı Ekonomik Islahat Paketi ile Türkiye’deki yatırım ortamını çok daha cazip hale getireceğiz” dedi.
Varank: “Kimya bölümü imalat endüstrinin kilit dallarından birisi”
Kimya kesiminin imalat endüstrinin kilit bölümlerinden birisi olduğunu vurgulayan Varank şunları söyledi: “Sektör 2009-2019 yıllarında teşebbüs sayısı, üretim ve istihdam bakımından her yıl üzerine koyarak büyüyor. Bölümdeki üretimin yaklaşık yüzde 77’si kendi içinde ve öbür dallarda girdi olarak kullanılıyor. Klâsik sanayilerin yanında geleceğe istikamet veren dallara de kritik hammadde ve orta eserler sağlıyor. Bu açıdan bakınca kimya bölümü için ekonomimizin harcı dersek herhalde yanlış olmaz. Dalın kritik değerine karşın yüksek oranda dışa bağımlı olduğunu ve bu alanda her yıl yaklaşık 20 milyar dolar dış ticaret açığı verildiğini görüyoruz. Bunun nedenleri, üretimde ham petrol ya da doğal gaz üzere hidrokarbon kaynaklarına muhtaçlık duyulması ve ülkedeki petrokimya üretiminin yetersizliğinden kaynaklanıyor. Bakanlık olarak bölümdeki açığın ve potansiyelin farkındayız ve bu nedenle kimya kesimini öncelikli alanlardan biri olarak belirledik. Bölümün gelişimi için teşvik ve takviye sistemimizi seferber ettik. Kritik eserlerin yurt içinde üretimini desteklemek üzere sanayi bölgeleri kuruyoruz. Yatırım yeri, kolaylaştırıcı süreçler ve cazip takviye imkanlarıyla başta petrokimya olmak üzere büyük ölçekli yatırımların yapılmasını teşvik ediyoruz. Onay verdiğimiz 22 sanayi bölgesinin 6’sı kimya kesimine hizmet ediyor. Bu bölgelerdeki yatırımlar tamamlandığında cari istikrarımıza yıllık 3 milyar doların üzerinde katkı sağlanacak.” Kimya bölümünün kümelenmeye de uygun olduğunu belirten Varank, kimya ihtisas OSB’leri kurduklarını, İzmir-Aliağa, Kocaeli-Gebze, Yalova ve İstanbul-Tuzla kimya ihtisas OSB’lerinin başarılı sonuçlar verdiğini anlattı. Kimya dalı için 2012’den bugüne kadar 3 bin 691 teşvik dokümanı düzenlediklerini tabir eden Varank, bu yatırımların kıymetinin 96 milyar liranın üzerinde olduğunu bildirdi. Varank, kalkınma ajansları, TÜBİTAK ve KOSGEB aracılığıyla dala sağladıkları takviyeleri de anlattı.
Ruhsar Pekcan: “Kimya bölümümüz 5 gaye daldan biri”
Şura’ya görüntü konferans iletisi ile katılan T.C. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan bildirisinde, ülkemizin en stratejik bölümleri ortasında yer alan kimya kesimiyle ilgili böylesine kapsamlı ve örnek bir bölüm şurası düzenleniyor olmasından büyük memnuniyet duyduğunu belirtti. Ülke olarak amaçlarımıza ulaşmak için yatırımı, üretimi ve ihracatı en kıymetli en öncelikli memleket problemleri ortasında gördüklerini kaydeden Pekcan, şöyle konuştu: “Sektörler bazında planlı ve programlı hareket etmemiz son derece kıymet taşıyor. Bugünkü Şura’nın dalımızın dinamiklerini daima birlikte masaya yatırmak, amaçlarımızı gözden geçirmek ve geleceği planlamak ismine eşsiz bir fırsat sunduğunu değerlendiriyorum. Bildiğiniz üzere 2019 yılı Ağustos ayında İhracat Ana Planımızı açıklamış, kimya kesimimizi de 5 maksat bölümden birisi olarak belirlemiştik. Bunun ardından de daima birlikte kimya kesim stratejisi çalıştayımızı gerçekleştirmiştik. Bu çalıştay sonrasında çalıştay çıktılarının takibi, siyaset tekliflerinin ele alınması ve uygulaması maksadıyla çalışma kümemizi tesis ettik. Çalışma kümemiz Bakanlığımızın ilgili üniteleri ve İKMİB öncülüğünde teknik seviyede sistemli ve sık aralıklarla online toplantılar gerçekleştirmişlerdir. Bundan sonra da siz kıymetli dal temsilcilerimizin katkılarıyla, sizlerin sayesinde dalımızın planlı programlı, ayakları yere basan stratejiler çerçevesinde ilerleyeceğine olan inancımız tamdır. Biz de Ticaret Bakanlığı olarak sizlerin yanında olmaya, bu yolu sizlerle birlikte yürümeye devam edeceğiz.” Markalaşma açısından kapsamlı bir dayanak programı olan TURQUALITY kapsamında, kimya kesiminden halihazırda 54 firmayı desteklediklerini hatırlatan Pekcan, “Bu vesileyle bir defa daha tüm bölüm firmalarımızı, ihracatta sağladığımız devlet takviyelerinden, Türk Eximbank finansman imkanlarından ve geçtiğimiz ağustos ayında hizmete aldığımız, firmalarımıza kapsamlı bir dijital danışmanlık hizmeti sağlayan Kolay İhracat Platformu üzere imkanlardan yararlanmaya davet ediyorum” dedi.
İsmail Gülle: “Kimya kesimi, öteki bölümlerimiz için de bir itici güç konumunda”
Şura’da konuşan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lideri İsmail Gülle ise, bu yıl rekorla geçen Ocak ayı ihracatının akabinde, Şubat ayını da 16 milyar 12 milyon dolarlık aylık ihracat rekoruyla kapattıklarını belirterek, “Gözümüzü diktiğimiz yüksek maksatlara ülkemizi taşımak için her kesim her eser farklı bir ehemmiyet taşıyor. İhracatçı Birliklerimizi “Birlikten kuvvet doğar” şiarımızı yansıtan bedelli kurumlar olarak görüyoruz. Türk kimya endüstrisinin ürettiği eserlerin yüzde 77’si başka kesimlerde orta mal yahut hammadde olarak kullanıyor. Kimya kesimi, bu vasfıyla başka kesimlerimiz için de bir itici güç pozisyonunda. Bir yandan ülkemizin gereksinim duyduğu orta malları temin ederek ithalatı azaltan kesimimizin temsilcileri, ihracatta kaydettiğimiz muvaffakiyetlerin da en büyük mimarları ortasında yer alıyor. 2021 Ocak-Şubat periyodunda kimyevi hususlar ve mamulleri bölümü ihracatımız yüzde 4,6 artışla 3 milyar 315 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dünyanın dört bir yanındaki ülkelere dalımızın ihracatının artması kimyevi husus ve mamulleri dalında Türkiye’nin dünya markası olduğunun değerli bir göstergesidir” dedi. Gülle, “Pandemiyle bir arada global tedarik zincirlerinde yaşanan meseleler, hammadde fiyatlarına üst taraflı baskı uyguluyor. İnşallah, Türkiye Kimya Şurası endüstrici ve ihracatçılarımızı, maruz kaldıkları meselelere karşı daha güçlü hale getirecek, bölümümüzde yaşanan müşterek meselelere tahliller bulunmasına, üretim ve ihracatımızın artmasına vesile olacaktır” diye konuştu.
Adil Pelister: “Bütün uğraşımız yerli ve ulusal bir kimya sanayi tesis etmek”
Şura’nın açılış konuşmasını gerçekleştiren Kimya Bölüm Platformu (KSP) Lideri ve İKMİB İdare Konseyi Lideri Adil Pelister, KSP’nin 2004 yılında, kimya dalının bütün taraflarını tek bir masa etrafında toplayarak, kesime ilişkin problemlerin ve tahlil tekliflerinin görüşülmesi, ulusal ve global ölçekte, dalın bilimsel ve ekonomik ölçeğinin geliştirilmesi emeliyle kurulduğunu ve İKMİB’in 17’inci devir başkanlığını yürüttüğünü söyledi. Besin, savunma, enerji/madencilik ve kimya olarak bir ülkenin 4 ana stratejik dalı bulunduğuna dikkat çeken Pelister şöyle devam etti: “Tüm başka stratejik kesimlerin içerisinde de kimya bulunuyor. Bu noktada bölümümüzün yatırım muhtaçlığının katma bedel üreten yüksek teknolojiye dayalı alanlarda gerçekleşmesi, hammadde gereksinimimizin mümkün olduğunca yerlileşmesi ve bu sayede dışa bağımlılığımızı azaltarak, sanayi ve ticaret ataklarımızı artırabiliriz. Bütün gayretimiz mümkün olduğunca yüksek teknolojiye dayalı ‘yerli ve milli’ bir kimya sanayi tesis etmektir. Teknoloji Odaklı Sanayi Atılımı Programına kimya dalımızın de dahil edilmesini memnunlukla karşılıyor, başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere Sayın Sanayi ve Teknoloji Bakanımız, Sayın Ticaret Bakanımız ve emeği geçen herkese şükranlarımızı arz ediyoruz.”
Pelister: “Ulusal Kimya Ajansı ve Kimya Teknoloji Vadisi kurulmalı”
Endüstriyel ve ekonomik olarak daha ileride olan ülkelere bakıldığında, kimya dalındaki teknolojik ve bilimsel gelişmelerin topyekûn bir ülke stratejisi haline getirildiğini gözlemlediklerini vurgulayan Pelister, “Biz kimya bölümü olarak devletimizin de takviyesi ile kamu-üniversite-özel kesim birlikteliğinde ‘Ulusal Kimya Ajansı’ kurulması ve en üst düzeylerde devletimizin bölümümüze önemli dayanaklar vermesi gerekliliğini savunuyoruz. Tahminen dünyada birinci olarak, ‘Kimya Teknoloji Vadisi’ kurmalıyız da diyebilirim. Bunun birinci adımı olarak İKMİB’imiz önderliği ve katkısı, Kimya Kesim Platformu paydaşlarımızın takviyesi ile Kimya Teknoloji Merkezi projemizi hayata geçirmeye başladık. Projemizin daha büyük ekonomik ve bilimsel gelişmelere temel olması açısından Ulusal Kimya Ajansı’nın büyük yarar getireceğini düşünüyoruz” dedi.
Şura’da birinci gün 4 oturum gerçekleştirildi
Kamu, özel bölüm, STK kuruluşlarından temsilciler ile akademi üyesi konuşmacı ve davetlilerin katıldığı 2021 Türkiye Kimya Bölüm Şurası’nda iki gün boyunca yapılacak 7 oturumda kesimin bugünü ve geleceği masaya yatırılıyor. Birinci gün, açılış konuşmaları akabinde kimya bölüm dernekleri ve vakıf liderlerinin ele aldığı sektörel sorun ve tahlil teklifleriyle devam eden Şura’da, Prof. Dr. Emre Alkin’in moderatörlüğünü yürüttüğü birinci oturumda pandeminin dünya ve Türkiye kimya bölümüne tesirleri ve gelecek beklentileri değerlendirildi.
Dünya Gazetesi İdare Konseyi Lideri Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünü yürüttüğü ikinci oturumda Türk kimya endüstrinin yatırım muhtaçlığı ele alınırken, İMMİB Genel Sekreteri Dr. S. Armağan Vurdu’nun moderatörlüğünü yaptığı üçüncü oturumda, kimya dalının dış ticareti, finansmanı, lojistiği ve dijitalleşmesi mevzuları konuşuldu. Bloomberg HT Londra Temsilcisi Cüneyt Başaran’ın moderatörlüğünü yaptığı ve Gümrük Birliği’nin revizyonu ve ticaret mutabakatlarının kimya bölümüne tesirleri konusunun tartışıldığı dördüncü oturum ile Şura’nın birinci günü sona erdi.
İkinci günde 3 Oturum Yapılacak
İKMİB İdare Şurası Üyesi Ahmet Faik Bitlis’in moderatörlüğünü yapacağı “Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın Kimya Dalına Etkileri” başlıklı beşinci oturum 13 Mart Cumartesi günü 10:30’da başlayacak. Akabinde saat 11:45’te İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi; Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Lideri Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu moderatörlüğünde “Kimya kesiminde Sürdürülebilirlik Yönetimi” mevzu başlıklı altıncı oturum ve son olarak 13:30’da İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Gürkaynak’ın moderatörlüğünü yapacağı, kimya sanayi ile üniversite iş birliği konusunun ele alınacağı yedinci oturum gerçekleştirilecek.
Bloomberg HT