Türkiye’de piyasalar geçtiğimiz hafta dalgalı bir seyir yaşarken, global piyasalarda ise ABD Lideri Joe Biden’ın yeni altyapı planı ve imalat göstergelerindeki güçlü yükselişle riskli varlıklara yönelik talebin desteklendiği izlendi.
Geçen hafta finansal piyasalar ve iktisat kamuoyunda yurtiçi ve yurtdışında öne çıkan başlıklar şunlar oldu:
1) TCMB Lideri Kavcıoğlu’ndan sıkı duruş bildirileri
Geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun farklı mecralarda verdiği sıkı para siyaseti iletileri öne çıktı. Kavcıoğlu, birinci söyleşisini Bloomberg’e verdi ve bu söyleşide “Nisan yahut sonrasındaki aylarda PPK kararıyla ilgili çabucak faiz indirilecek formunda önyargılı bir yaklaşımı gerçek bulmuyorum” sözlerini kullandı. TCMB Lideri, Merkez Bankası’nın yüzde 5 enflasyon maksadına de sıkı sıkıya bağlı olduğunu vurguladı.
Bankanın olağan genel şurası konuşmasında da Kavcıoğlu enflasyon ve enflasyon beklentilerinin sıkı para siyaseti duruşu gerektirdiğini belirtti. Benzeri bildiriler TCMB’nin yatırımcılarla gerçekleştirdiği toplantılarda da lisana getirildi.
2) ABD’de Biden yeni altyapı planını açıkladı
ABD Lideri Joe Biden, altyapı ve istihdam programının çerçevesini Pittsburgh’da açıkladı.
Geçmişteki ekonomik büyüme süreçlerinin toplumun büyük kısmını dışladığını söyleyen Biden “Biz herkesi kapsayacağız” açıklamasını yaptı.
Biden “Ekonomiyi orta sınıfla inşa etme vakti geldi. Planımız serveti değil çalışmayı ödüllendirecek” sözlerini kullandı. 2,25 trilyon dolarlık paket ulaşım, pak su ve süratli internet üzere altyapı alanları, imalat bölümü ve yaşlıların bakımına ait yatırımları içeriyor. Paket büsbütün kurumlar vergisi artışı ve global şirketlerin karlarına getirilecek en az vergi ile finanse edilecek.
3) Archegos olayı piyasaları gerdi
Geçen hafta global piyasaların gündemine Archegos isimli bir hedge fon damga vurdu.
Archegos Capital yatırım fonu kontaklı kimi şirketlerin paylarında yüksek hacimli satışlar gerçekleşti.
Archegos Capital’ın teminat tamamlama davetini karşılayamamasının akabinde 20 milyar dolarlık satış gerçekleştirmesi, birtakım şirketlerde sert geri çekilmelere neden oldu. Satışlar ve bedel kaybı doğrultusunda Goldman Sachs, Morgan Stanley, Deutsche Bank, Credit Suisse ve Nomura toplamda 6 milyar dolara yakın ziyan yazdığı hesaplanıyor. Ayrıyeten birçok banka ve finansal kurum durumdan olumsuz etkilendi.
4) Mevduatta stopaj avantajı uzatıldı, kısa çalışma ödeneği bitti
Pandemi periyodunda getirilen ve 31 Mart’ta mühleti dolan düzenlemelerle ilgili karar belirli oldu. Mevduata stopaj avantajı 2 ay uzatılırken, kısa çalışma ödeneği uzatılmadı.
5) Petrolde değerli arz kararı
OPEC+ Biden idaresinin Suudi Arabistan’a enerjiyi uygun fiyatlı tutma davetinin akabinde, Mayıs ayından itibaren petrol üretim kesintilerini kademeli olarak hafifletme kararı aldı.
2020’de petrol fiyatlarının düşmesinden bugüne kadar yüksek indirimler uygulayan OPEC+, üretim kesintilerini Mayıs’ta günde 350.000 varil, Haziran’da 350.000 varil ve Temmuz’da günde 400.000 varil daha azaltmayı kabul etti.
6) İmalat ve istihdam göstergelerinde güçlü düzeyler
Geçen hafta piyasalarda fiyatlamalara güçlü gelen ABD tarım dışı istihdam verisi ve imalat göstergeleri de tesir yarattı. ABD’de tarım dışı istihdam 7 ayın en süratli artışını kaydetti.
Avrupa’da rekor düzeyleri gören imalat PMI verisinin akabinde ABD’deki imalat göstergesi de güçlü geldi.
ABD’de ISM imalat endeksi Mart’ta 64,7 olarak kaydedildi ve 1983 yılından bu yana en süratli yükselişi kaydetti.
7) Yabancıdan 15 yılın en sert satışı
Yabancılar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndaki değişiklik kararını takip eden hafta toplamda 1,9 milyar dolarlık satış gerçekleştirdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası datalarına nazaran 26 Mart haftasında yabancı yatırımcılar payda net 814 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi. Tahvilde yabancının net satışı ise tıpkı hafta itibariyle 1,1 milyar dolar oldu.
TCMB’nin ilgili bilgi setine bakıldığında bu haftalık çıkış, Mayıs 2006’dan bu yana en süratli haftalık çıkış oldu.
Bloomberg HT
