DİLARA SARI
Pandeminin milyarlarca dolar gelir kaybına uğrattığı havacılık sektörüden şirketler, nakit krizini çözmek için toplu işten çıkarmaları da kapsayan bir dizi tedbire başvuruyor. Bunlardan biri de uçak siparişlerinde teslim tarihlerinin ertelenmesi.
Geçtiğimiz günlerde Türk Hava Yolları pandeminin tesirlerini yönetme sürecinde filo planlamalarını yine gözden geçirdiğini ve Airbus’tan mevcutta teslim alınmamış siparişlerin yine planlanacağını duyurmuştu. Fakat bu tekniğe başvuran tek havayolu THY değil.
2 bin uçağın 830’u teslim edildi
American Airlines geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile 2021 ve 2022’de teslimatı öngörülen 18 Boeing 737 Max uçağının teslimatının yine planladığını belirtti. Yeniden Amerikan havayolu şirketleri Delta da 5 milyar dolarlık Airbus siparişinin 2022 sonrasına ertelendiğini, Southwest ise teslimatın tekrar planlanması gerektiğini tabir etti.
Cathay Pacific ise Boeing 777X siparişlerini 2025 sonrasına ertelediğini duyurdu. Avrupa’nın değerli havayollarından Easyjet de geçtiğimiz Nisan ayında 24 Airbus uçağının teslimatının erteleyeceğini açıkladı.
Memleketler arası Havayolu Nakliyatı Birliği (IATA) yetkililerine nazaran ertelemelerdeki en değerli sebep maliyetler ve gelirlerin birebir süratte düşmemesi.
Havayolu şirketlerinin son tedbirleri hakkında Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan IATA İrtibat Müdürü Perry Flint, havayolu şirketlerinin maliyetlerini kısma gayretinde olduklarının altını çizdi.
Flint, “Havayolları şirketlerinde maliyetlerin yüzde 50’sini sabit maliyetler oluşturuyor. Şirketler ellerinden geleni yapıyor, lakin ikinci çeyrek bilgilerine nazaran operasyonel maliyetler yalnızca yüzde 48 düşerken, gelirlerdeki düşüş yüzde 73’ün üzerinde.”
Flint, 2020 için teslim edilmesi beklenen 2000 uçak olduğunu, lakin Ağustos itibariyle bu sayının yalnızca 830’unun teslim edildiğini söz ediyor.
Nakit “yakan” şirketlerin 8,5 aylık ömrü kaldı
Bu vakte dek devletlerin havayolu kesimine 160 milyar dolarlık dayanak açıkladığını belirten Flint, bunun yetersiz olduğunu tabir ediyor: “Sektörü ayakta tutmak ve toparlanmayı desteklemek için hükümetlerin koordineli bir yaklaşımla hudutları açmaları ve karantina yerine test usulünü tercih etmeleri gerek.”
Flint’in verdiği sayılara nazaran şirketlerin 2020’deki nakit “yakış” suratına nazaran ortalama bir havayolunun 8,5 aylık ömrü kalmış durumda.
Şayet teslimat ertelemeleri ve yeni uçak taleplerinde azalış sürerse bunun bölümün bilhassa imalat ayağında büyük ziyan getirmesi bekleniyor. Airbus ve Boeing üzere şirketlerin az talep sistemine nazaran tekrar kurgulanmalarının tedarik zincirlerindeki şirketler için risk oluşturması bekleniyor.
İngiltere’de havacılık, savunma ve uzay teknolojileri bölümlerinin çatı kuruluşlarından ADS’in datalarına nazaran devlet dayanakları büyük havacılık şirketlerinin yanısıra tedarikte yer alan şirketlere de odaklanmalı. ADS’in son çalışmasına nazaran imalat kısmında badire yalnızca İngiltere’de 30 bin çalışanın işini kaybetmesine sebep olabilir.
Bloomberg HT
