Pandemi sebeblyle 2020’de birçok ülke kendi vatandaşlarının besin güvenliğini sağlamak ismine daha muhafazacı siyasetlere yönelirken, Rusya üzere büyük buğday üreticileri ihracata limit ya da yasaklar koydu, Çin, Pakistan ve Suudi Arabistan üzere ülkeler de buğday stoklarını artırma yoluna gitti.
Kovid-19 ekonomik ve toplumsal hayatı olumsuz etkilerken iklim değişikliği ve kuraklık da global çapta ziraî üretimi tehdit ediyor.
Dünya Besin Programı (WFP) Yöneticisi David Beasley, bir mühlet evvel yaptığı açıklamada, 2021’de dehşetli boyutta bir kıtlık olacağı tezinde bulundu. Kovid 19 salgınının besin güvenliği üzerinde çok yıkıcı tesirleri olduğuna işaret eden Beasley, besin sorunu ile karşı karşıya kalan insan sayısının artacağını savundu.
– Pandemi ziraî üretimin ehemmiyetini gösterdi
İklim değişikliği, besin güvenliği, kıtlık ve Türkiye’ye tesirleri konusunda AA muhabirine açıklamada bulunan Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Orta Asya Alt Bölge Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu, dünyanın en büyük yedinci ziraî üretim ülkesi Türkiye’nin eser çeşitliliği açısından da çok güçlü olduğunu söyledi.
Gutu, uzun periyotlu eğilimlere bakılınca yıllar içerisinde Türkiye’de ziraî yerlerin azalmakta olduğunu gördüklerine işaret ederek, “Her ne kadar ziraî üretimde randıman belli eser kümelerinde artıyor olsa da uzun devirli ve büyük ölçülerdeki ziraî arazi kayıpları gelecekte besin güvenliği açısından meselelere yol açabilir.” dedi.
Hükümetin tarım yerlerini korumak, hedef dışı ve yanlış kullanımların önüne geçmek için birtakım adımlar attığına dikkati çeken Gutu toprağın çevreci ve sürdürülebilir kullanımının değerine işaret etti. Gutu, “Tüm dünyayı tesiri altına alan Kovid-19 salgını, ziraî üretim ve tedarik zincirlerinin devamlılığının değerini bir kere daha idrak etmemizi sağladı.” dedi.
Gutu ayrıyeten Türkiye’nin, sahip olduğu ziraî üretim avantajları sayesinde, vaktinde ve tesirli politik müdahale ve tedbirlerle üretim ve tedarik zincirlerinin devamlılığını sağlayarak besin arzı problemleri yaşanmasını önlediğini anlattı.
– Su kaynaklı sorunlar
Su kaynakları üzerindeki baskının global ölçekte giderek arttığını ve tarımın en büyük su tüketen dalların başında geldiğini hatırlatan Gutu, “Suyla bağlı kısıtlama ve problemlerin artması besin güvenliği ve beslenmeyi de tehdit ediyor.” dedi.
İklim değişikliğine dayalı uzun devirli kıtlığın çok daha kapsamlı, eş güdümlü, çok paydaşlı ve uzun vadeli hareketleri gerektiren bir sorun olduğunu söz eden Gutu, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasının global iklim sebepli fırtına ve orman yangını üzere problemlerle karşı karşıya kaldığını belirtti.
Gutu, bu meselelerin ziraî randıman ve biyolojik çeşitlilikte kayıplara yol açacağını ve kuraklığı artıracağını aktararak, Türkiye’nin su kaynaklarının yüzde 70’ini ziraî faaliyet için kullandığını anlattı.
– Hareket planı hazırlanıyor
“Şiddetli ve uzun periyodik kuraklıklar, kıtlıklara ve hasebiyle besin güvenliğine yönelik önemli tehditlere yol açabilir.” diyen Gutu, Türkiye’nin bilhassa su kaynaklarının azalması, orman yangınları, kuraklık ve çölleşme, bunlara bağlı ekolojik bozulmalar üzere olumsuz tesirlerden değerli ölçüde etkilenebileceğini söyledi.
Gutu, ayrıyeten Etraf ve Şehircilik Bakanlığının su kaynakları, tarım ve gıdayı garanti altına almak için bir hareket planı hazırladığını kaydetti.
– Buğday stokları artıyor
Milletlerarası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Bi̇rli̇ği̇ (IAOM) Avrasya Lideri Eren Günhan Ulusoy da global iklim değişikliğinin, tarım bölümünü de yakından etkilediğini söyledi.
Yağış rejimlerindeki değişiklik başta olmak üzere global iklim değişikliğinin yarattığı problemlerin, Türkiye’nin ziraî üretiminde de vakit zaman dalgalanmalara neden olduğunu söz eden Ulusoy, şunları kaydetti:
“Buğday üretiminde ekim alanlarının artırılması kısa vadeli tahlildir. Orta ve uzun vadede verimlilik artışını sağlamak için tarımda dijital ihtilal gerçekleştirmek gerekiyor. Türkiye’de hektar başına 3 ton buğday üretiliyor. Bu sayı Avrupa’da 4,5 ton, hatta kimi bölgelerde 6 tona kadar çıkıyor. Dünya ortalaması ise 3,4 ton. Daha aktif usuller uygulanarak, mevcut alanlardaki üretim randımanını üst noktalara çıkarmalıyız.”
Buğdayın stratejik ehemmiyetinin pandemide tekrar gündeme geldiğine dikkati çeken Ulusoy, ülkelerin bu süreçte buğday stoklamaya başladığını belirtti. Yüksek buğday alımlarının fiyatların yükselmesine de sebebiyet verdiğini anlatan Ulusoy, Türkiye’nin de global gelişmelerden bağımsız olmadığını kaydetti.
Gelecek periyotta kuraklığa bağlı olarak ziraî üretimde bir düşüş yaşanacağını da belirten Ulusoy, Türkiye için bir kıtlık senaryosu beklemediğinin altını çizdi.
– Lisanslı depoculuğun kıymeti
Pandemi sürecinde lisanslı depoculuğun ehemmiyetini de artırdığını kaydeden Ulusoy, l”Sadece çiftçimiz, tüccarımız, sanayicimiz için değil, tüm halkımız için lisanslı depoculuk kapasitesinin yükselmesi, rastgele bir salgın ya da dış ticarette bir aksama, eser tedarik ettiğimiz ülkelerden eserin gelmemesi üzere durumlarda besin güvenliğimizi garanti altına alıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bloomberg HT
