IATA’nın haziran ayında yayınladığı kesim istatistikleri raporuna nazaran havacılık kesimindeki şirketlerin toplam gelirlerinin 838 milyar dolardan 419 milyar dolara gerileyerek 2020 yılında %50 oranında azalacağı kestirim ediliyor.
Şirketlerin ise bu açığı daha çok kargo uçuşlarına yönelerek kapatmaya çalışacağı da öngörülenler ortasında. Rapora nazaran 2019 yılında kargo uçuşlarından elde edilen gelirler 102.4 milyar dolar düzeylerindeyken, 2020 yılında 110.8 milyar dolar düzeylerine çıkması bekleniyor.
Bloomberg HT’ye verdiği bir röportajda “Havayollarının kargo uçuşlarını artırarak uzun aralık uçuşlardan kaybettiklerini telafi etmeleri zor” diyen JLS Consulting Kurucusu ve Havacılık Kesimi Stratejisti John Strickland, birçok havayolu ve Türk Hava Yolları için en büyük sorunun ABD ve Avustralya üzere ülkelere düzenledikleri uzun aralık uçuşların koronavirüs nedeniyle durması olduğunu belirtti.
“Büyük ve uzun uzaklık uçabilen filolara sahip olan Türk Hava Yolları üzere şirketler için en büyük sorunun bu rotaların kullanıma kapanması” olduğunu belirten Strickland, “Bazı havayolları uçaklarını kargo uçuşları için kullanabilir ya da boş koltuklar yerine daha çok kargo yükü taşıyabilir lakin bu uzun aralık uçuşlardan kaybedilen yolcu trafiğini telafi etmeyecektir” dedi.
Şirketler küçük gövdeli uçakların sayılarını artırıyor
Havayollarına verilen devlet dayanaklarının her ülke için farklı özelliklerde olduğunu söyleyen Strickland, “Destekler parayı halihazırda verimli bir biçimde kullanmayan havayollarına verildiği takdirde bu yalnızca fazladan kapasite oluşturarak verimsiz bir operasyonun devam ettirilmesine neden olur lakin tekrar de daha fazla devlet dayanağı verileceğini iddia ediyorum” diye ekledi.
Bloomberg Intelligence Analistleri George Ferguson ve François Duflot’un yayınladığı bir araştırmaya göreyse havayollarının kullanım için hazırladığı uçaklar giderek artıyor ancak servise sokulan uçakların daha küçük gövdeli olduğu dikkat çekiyor.
Kullanıma hazır hale getirilen filolar ABD’de %0.6, Avrupa’da ise %1.3 artış gösterdi. Ama çeşitli havayolları küçük gövdeli uçakları kullanıma sokmayı tercih ederek filolarındaki büyük gövdeli uçakların çoğunluğunu hala park halinde bekletiyor.
CFO’lar 2 yıldan evvel toparlanma beklemiyorlar
IATA tarafından çeyreklik bazda yapılan ve havayolları CFO’larının katıldığı bölüm inancı anketine göreyse hem kargo hem yolcu uçuşları için geleceğe yönelik talepte bir toparlanma beklenirken kesim getirisinde daha zayıf bir iyileşme bekleniyor.
Tam olarak toparlanmanın ne vakit başlayacağı sorulduğundaysa, CFO’ların %42’si toparlanmanın 2 yıldan daha uzun süreceğini söylüyor. Havacılık bölümünde 2019’daki performanslarına birinci dönebilecek bölge olarak ise CFO’ların %42’si Asya Pasifik’i, %35’i ise Avrupa’yı işaret ediyor.
John Strickland birçok şirketin aşının bulunmasına güvendiğini lakin aşı bulunsa bile muvaffakiyetinin çabucak hissedilmeyeceğinin altını çiziyor.
“Talep çok zayıf bir formda toparlanıyor” diyen Strickland, bir öbür sorunun ise iş etraflarının havayolu kullanımlarını azaltmasıyla talebin yapısal olarak düşmesi olacağını belirtiyor. “Bazı bölümlerin görüntü konferans yoluyla işleri halletmenin daha az maliyetli olduğunu anlayıp, iş seyahatlerini tasarruf hedefiyle büsbütün durdurabileceğine” dikkat çeken Strickland bu durumda havayollarının önemli yapısal değişikliklere gitmek zorunda kalacaklarını düşünüyor.
Erol Oytun ERCAN
Bloomberg HT
