Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal, birinci kere kameralar karşısında “2021 Yılında Para ve Kur Politikası” sunumunu gerçekleştirirken ekonomistler güçlü iletilerin sıkıntıların tahlili için değerli bir başlangıç noktası olduğuna dikkat çekti.
Yeni Lider enflasyonla kararlı uğraş vurgusu yaparken, 2021’de gerekmesi durumunda nakdî duruşun sıkılaştırılacağını söyledi. Ekonomistler Bloomberg HT’ye yaptıkları değerlendirmede Ağbal’ın kimi iletilerinin altını çizdi.
İşte ekonomistlere nazaran Ağbal’ın en kıymetli 5 iletisi
1) Güçlü sıkılaşma vurgusu
Ekonomistlerin Ağbal’ın iletilerinde en çok vurguladıkları bahis güçlü sıkılaşma vurgusu oldu.
TEB Kıdemli Ekonomisti Okan Ertem “Başkan toplantının başında 2021 yılı için enflasyonda riskler üst istikametli dedi. Bu da beklentilerin Merkez Bankası’nı yanıltacak halde üst taraflı olduğunun itirafı oldu. Lider gerekirse ilave sıkılaştırma yapacağız dedi. Bunlar çok güçlü iletiler.” yorumunu yaptı.
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Haluk Bürümcekçi metinde olmasa da TCMB Lideri Ağbal’ın para siyasetinde sıkılaşma vurgusu yaptığına dikkat çekti. Bürümcekçi, “Öngörülebilirliği artacak diye düşünmek istiyorum şöyle ki bunun testi gelecek haftaki toplantıda çıkacak. O yüzden ben faiz artışı ile devam edileceğini düşünüyorum.” tabirlerini kullandı.
TED Üniversitesi İşletme Kısım Lideri Doç. Dr. İbrahim Ünalmış da önümüzdeki toplantının kıymetli hale geldiğini söyledi. Ünalmış, “Kredibilite vakit içerisinde toparlanacak bir şey, lakin para siyaseti duruşu ile enflasyona karşı ne kadar önemli olduğumuzu göstermek zorundayız. Bunun için de aralık ayı PPK toplantısı da değerli bir toplantı haline geldi. Enflasyonun nisan- mayıs aynına kadar yüksek kalacağını belirterek para siyasetinde bir ölçü daha sıkılaşma aslında enflasyona karşı ne kadar önemli olduğumuzu göstermek açısından kıymetli. Burada bir ölçü daha sıkılaşma yararlı olacaktır.” dedi.
2) Basiretli para siyaseti kavramı
TED Üniversitesi İşletme Kısım Lideri Doç. Dr. İbrahim Ünalmış konuşmada altının çizilmesi gereken bir başka noktanın ise yeni liderin kullanmış olduğu “basiretli para politikası” olduğunu vurguladı. Ünalmış, “Başkan basiretli para siyaseti diye bir kavram kullandı. Bu daha evvel pek kullanılan bir kavram değil lakin çok kıymetli bir kavram. Basiretli para politaların kavramınında girmiş olması önümüzdeki sorunları çözmek açısından kıymetli diye düşünüyorum” dedi.
3) Hesap verebilirlik iletileri çok kıymetli
Ekonomistler Naci Ağbal’ın hesap verebilirlik istikametinde verdiği iletilerin da değerli olduğunu belirtti. Hususla ilgili olarak TEB Kıdemli Ekonomisti Okan Ertem, “Metinde enflasyonla ilgili yer alan sözler hayli güçlü bir hesap verilebilirliğe işaret ediyor. Merkez Bankası diyor ki benim birinci önceliği fiyat istikrarıdır. Bu finansal istikrarın da önkoşuludur. Bunlar daha evvelki metinlerde yoktu. Gaye 2021 için enflasyonda yüzde 9,4, uzun vadede yüzde 5’tir. Bu amaçlar gerçekleşmediği sürece ben hesap verebilirlik düzeneğini çalıştıracağım. Bunlar değerli mesajlar” tabirlerini kullandı.
4) Enflasyonla kararlı uğraş vurgusu devam etti
Ağbal vazifeye geldiği günden bu yana farklı mecralarda enflasyonla çaba vurgusu yaparken bu toplantıda da kararlı bir enflasyon amacı vurgusu yaptı. Ekonomistlere nazaran bu bildiriler enflasyonla uğraş açısından çok kritik kıymette. Ekonomistler bu bağlamda yerli tasarruf sahiplerinin Türk Lirası’na dönüşüne ait bildirilerin da kıymetli olduğunu söyledi.
Ünalmış ,”Merkez Bankası’nın elinde ay içerisinde yurtiçi fiyat gelişmeleri takip ettiği bir sistem var. Hem kurdan hem de yurtiçi talep kaynaklı fiyatların nasıl etkilendiğini net halde tahlilini yapıyor. Bilhassa burada kur geçişkenliği çok ehemmiyet kazandı. Hem daha çabuk hem de daha yüksek bir biçimde kurdaki kıymet kaybının fiyatlara yansıdığını görüyoruz. Şayet bunun ikincil tesirleri oluşmaya başlarsa o vakit Merkez Bankası devreye girer. Lider başındaki transfer düzeneğini net bir biçimde söyledi. Biz enflasyona hakikat formda yaklaşırsak hem risk primini düşürürüz hem de yurtiçi dolarizasyonu azaltırız dedi.” değerlendirmesini yaptı.
5) Transfer sistemi
TÜSİAD Başekonomisti Altınsaç yapmış olduğu değerlendirmede, transfer düzeneğinin dört farklı bacağı olduğunu, bunları faiz, beklenti Döviz ve kredi kanalı olarak sıralanabileceğini söyledi. “Dönem periyot bu kanalların yanılgılı siyasetler nedeniyle yanlışsız çalıştırılamadığını görüyoruz.” diyen Altınsaç, gerçek siyaset dizaynıyla bu kanalların net bir biçimde çalıştırılıyor olması gerektiğini vurguladı. Altınsaç son olarak, bu kanalların çalışması için maliye siyasetinin da takviyesinin kıymetli olduğunu, bunun için de maliye siyaseti ve para siyasetinin eş güdümlü olması gerektiğini kelamlarına ekledi.
6) Kredibilite kaybına müdahale
“Yeni Lider sorunları çözmek için nelerin gerekli olduğunu anlamış görünüyor” diyen Ünalmış şunları krebilite kaybına ait iletilerin da kıymetli olduğunu şöyledi:
“Başkanın sunumunda duymak istediğim birçok şeyi duydum. Bunların en başından enflasyonu düşürmek için gereken kararlığa vurgu geliyordu. Yeni lider enflasyonun düşürülmesinin aslında misyona geldiğinde karşılaştığı sorunları çözmek için en başta gelen faktör olduğunu anlamış görünüyor. Önümüzdeki sorunlar neydi; düşük Merkez Bankası kredibilitesi, yüksek enflasyon, yüksek cari açık, yüksek işsizlik, yüksek dolarizasyon ve kurların daima paha kaybediyor olması ve bunların her biri başlı başına bir sorundu. Bu sorunlara sebep olan temek faktör enflasyon aslında ve Merkez Bankası’nın kredibilite kaybıydı. Bu 2 soruna de liderin net bir halde farkında olduğunu görmüş olduk.”
7) Rezervler ve cari istikrara direkt tesir eden para siyaseti
Toplantıda rezervlerin geliştirilmesine yönelik bildirilerin da değerli olduğuna dikkat çeken ekonomistler para siyasetinin cari istikrara direkt müdahil olabildiği bir çerçeveye de işaret etti.
Ekonomist Ertem bu mevzuda Bloomberg HT’ye şu yorumu yaptı: 2021 yılında cari açığın finansmanında en değerli kalemlerden biri olarak portföy girişleri ön plana çıkıyor. Naci Bey’in de bahsettiği üzere bu kapsamda yabancı girişinin sağlanması TCMB’nin kıymetli siyasetlerinden biri oluyor. Münasebetiyle rezerv kaybını engellemek için yabancı girişleri çok kritik bir rol oynayacak. O yüzden de para siyaseti cari istikrara dolaylı yoldan tesir ederken artık direkt tesir ediyor. Bu yüzden iki kanalı birden para siyasetiyle denetim etmeye çalışacaklar. Şu ana kadar da başarılı bir görünüm sergileniyor.
8) İrtibat artacak fakat PPK’dan evvel sessiz periyot yaşanacak
Ekonomistler Ağbal’ın irtibatın artırılacağına yönelik iletilerinin da değerli olduğuna dikkat çekti.
Merkez Bankası Başkanı’nın bağlantısının epeyce kuvvetli olduğuna vurgu yapan TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç uzun yıllardır görülmeyen artan bir bağlantı faktörü olduğunu ve istişarelere değer verildiğini söyledi. Altınsaç her şeyden evvel, bankacılık, gerçek kesim, akademisyenler ve ekonomistlerle olan görüşmelerin epey olumlu bulduğunu tabir etti.
Bağlantı konusunda Bloomberg HT Araştırma Müdürü Cumhur Örnek de metindeki PPK toplantısı öncesindeki irtibat yaklaşımındaki değişikliğe dikkat çekti. Örnek, “Tahminen teamülde vardı biz bilmiyorduk; lakin metne yurt dışı örneklerde olduğu üzere PPK’da an evvel “sessiz dönem” eklenmiş. Ayrıyeten bağlantı bahisleri ayrıntılandırılmış.” yorumunu yaptı.
9) Kademeli sıkılaştırma
Sıkılaşma tarafındaki güçlü iletilere rağmen, Aralık toplantısına ait ekonomistler farklı vurgulara dikkat çekti. TEB Kıdemli Ekonomisti Ertem Ağbal’ın Aralık toplantısına ait temkinli konuştuğuna dikkat çekti. Ertem, “Aralık PPK toplantısında daha evvel 200 baz puan artış bekliyorduk. Bugünkü toplantı sonrasında sıkılaşmanın kademeli olarak yapılacağı iletisini aldım. Yani direkt 200 baz puan artış yerine önümüzdeki toplantıda 100 baz puan, Ocak’ta da enflasyon bilgilerine bakıp ek sıkılaştırma olur diye düşünüyoruz. Hasılı kademeli bir sıkılaştırma öngörüyoruz.” dedi.
10) Swap ve açık piyasa süreçleri iletileri
Sunumda ekonomistlerin dikkat çektiği başka değerli iletiler swap süreçleri ve TCMB’nin bilançosuna yönelik değerlendirmeler oldu. Ekonomist Haluk Bürümcekçi Ağbal’ın bu hususlardaki tabirlerini şöyle yorumladı: Swap tarafında TCMB çok dikkatli gidecektir Merkez Bankası, karşıt dolarizasyon olmadan burada temkinli kalacaktır. Zira buradaki süratli bir azalışın rezervler üzerinden tesiri olur. TL fonlama açısından da kıymetli bir fonksiyonu var. Bu fonksiyonu lakin TL fonlama açısından yabancı yatırımcılar tarafından yapılan swapların artması ile ikame edebilir. BDDK’ın o taraftaki kısıtlamaları gevşetmesi ve ek adımlar da görürsek swaplarda da azalışın olacağını söyleyebiliriz.
Menkul değer portföyünde yüzde 10 sonu bu sene kullanıldı artık o denli bir şey yok. Nominal olarak sabitleniyor ve bu gerçek olarak gerileyeceği manasına geliyor. Dönüşlerde yenilenmeyeceği için 16 milyarlık bir dönüşten bahsediliyor. Portföyün nominal ve gerçek olarak küçüleceği manasına geliyor. Bu biraz satış baskısı manasına da gelir ancak öldürücü bir boyutta değil olağan.
Bloomberg HT
