AB Komitesi sözcülerinden Peter Stano, günlük basın toplantısında İran ile global güçler ortasında imzalanan nükleer mutabakatın artık “ölü” sayılıp sayılmadığına yönelik soruyu yanıtladı.
Stano, “Eğer bu açıklama uygulamaya koyulursa bu İran’ın nükleer taahhütlerinden önemli manada ayrılması demek olur. Bunun da nükleer silahların yayılmasını önlemede önemli sonuçları olacaktır.” dedi.
İran ile nükleer muahedeye imza atan ülkelerin bu muahedeyi canlı tutmak istediğini vurgulayan Stano, “Bu muahede tüm taraflar yükümlülüklerini yerine getirdiği sürece canlı kalacaktır.” diye konuştu.
İran’ın açıklamasının uygulamaya koyulup koyulmadığının Milletlerarası Atom Gücü Ajansı (UAEA) tarafından şimdi teyit edilmediğini kaydeden Stano, UAEA’nın bugün muahedeye taraf ülkeleri bilgilendireceğini, AB’nin de İran’ın aksiyonlarına nazaran hareket edeceğini aktardı.
Nükleer mutabakat, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması gayesiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran ortasında 2015’te imzalanmıştı.
ABD Lideri Donald Trump’ın idareye gelmesiyle Washington mutabakattan çekilmiş ve İran’a yine yaptırım uygulamaya başlamıştı. Bunun üzerine İran, Temmuz 2019’da nükleer muahedenin birtakım unsurlarını, 5 Ocak’ta da mutabakattan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
Nükleer muahede İran’a uranyumu en fazla yüzde 3,67 zenginleştirebilme müsaadesi veriyordu. ABD’nin yaptırımlarına karşı mutabakattaki taahhütlerini durduran İran zenginleştirilmiş uranyum düzeyini yüzde 4,5 oranında tutuyordu.
İran Atom Gücü Kurumu Lideri Ali Ekber Salihi, uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştireceklerini UAEA’ya bildirdiklerini söylemişti.
Bloomberg HT
