BURAK KARAGÖZ
Yüksek akaryakıt fiyatlarıyla başlayan 2020 yılında, Mayıs ayına kadarki süreçte petrol fiyatlarındaki düşüşe paralel akaryakıt fiyatlarında da azalış trendi yakalandı. Bu aydan itibaren fiyatlar, döviz kurunda devam eden yükseliş ve petrol fiyatlarında yaşanan toparlanma ile 2020’nin başındaki, motorin için litrede 6,60 lira, akaryakıt için ise litrede 7,10 lira düzeylerine geri döndü.
2020’de akaryakıtın fiyatı 61 defa değişti
2019’da motorin satış fiyatlarında artırım ve indirimler dahil toplamda 32, akaryakıtta ise 31 fiyat değişimi yaşanmıştı. 2020’ye bakıldığında motorinde toplam 45, akaryakıtta ise toplam 61 fiyat değişimi yaşandı Geçen yıl motorinin fiyatı bir evvelki yıla nazaran 1,5 kat, akaryakıtın fiyatı ise yaklaşık 2 kat daha fazla defa değişti.
Güç Petrol Gaz İkmal İstasyonları Patron Sendikası (EPGİS) Lideri Fesih Aktaş, 2020 yılında Türkiye’deki akaryakıt fiyatlarının izlediği seyre ait, dünyada petrol fiyatlarının tarihi düzeylere düşmesi, Türkiye’de ise Döviz kurundaki yükselişin tesiri ve yurtdışı eser fiyatlarındaki dalgalanmalarla, akaryakıt fiyatları açısından çok hareketli bir yıl yaşandığını belirtti.
EPGİS Lideri Fesih Aktaş, “Akaryakıt fiyatları 2019’u sene başına nazaran yaklaşık yüzde 17’lik bir artışla kapatmıştı. 2020 yılında baktığımızda Mayıs’a kadar fiyatlar geri çekilse de yıl sonuna yanlışsız yüksek fiyatlara geri dönüldü.” dedi.
Aktaş, kelam konusu hareketlilikte petrol fiyatları ile döviz kurunda yaşanan değişimlerin tesirli olduğunu belirterek, “Brent petrolün varili 65 dolardan yıla başladı. Mayıs ayında 20 doların altını görüp istikrarlı bir yükselişle yılı 50 doların üzerinde tamamladı. Yıla 5,87 liradan başlayan dolar kuru ise artış ve azalışlarla yılı 7 liranın üzerinde tamamladı. Mayısta motorinde 4,87 akaryakıtta 5,33 liraya kadar çekilen fiyatlar, kelam konusu yükselişlerle tekrardan sırasıyla 6,60 lira ve 7,10 lira düzeyine tırmandı.” diye konuştu.
Dizele 24 artırım, 21 indirim; akaryakıta 33 artırım, 28 indirim
EPGİS datalarına nazaran, 2020’de motorinin litre fiyatına toplamda 3,73 liraya karşılık gelen 24 sefer artırım gelirken, toplamda 3,84 liraya karşılık gelen 21 indirim uygulandı. Böylelikle, yıla 6,67 liradan başlayan motorinin litre fiyatı 2020’yi 11 kuruş azalarak 6,56 liradan kapattı.
Akaryakıtın litre fiyatına ise 2020’de toplamda 5,39 liraya karşılık gelen 33 defa artırım uygulanırken, 5,22 liraya karşılık gelen 28 indirim uygulandı. Böylelikle, yıla 7,08 liradan başlayan akaryakıtın litresi 2020’nin son günlerinde 17 kuruş artışla 7,25 liradan satıldı.
Motorinin litre fiyatına gelen artırım ölçüleri 5 kuruş ile 32 kuruş ortasında, indirim ölçüleri ise 2 ila 56 kuruş ortasında değişirken, yapılan 24 artırımın ortalaması 16 kuruş yapılan 21 indirimin ortalaması ise 18 kuruş olarak hesaplandı.
Akaryakıtın litre fiyatına gelen artırım ölçüleri, 4 kuruş ile 37 kuruş ortasında, indirim ölçüleri ise 5 kuruş ile 60 kuruş ortasında değişirken, yapılan 33 artırımın ortalaması 16 kuruş yapılan 28 indirimin ortalaması ise 19 kuruş olarak hesaplandı.
Bu devirde, indirimlerdeki ortalama fiyatın, zamlardaki ortalama fiyattan yaklaşık 2 ila 3 kuruş yüksek gerçekleştiği tespit edildi. Bu farkın ortaya çıkmasında, artırımların daha küçük ölçülerde ve sık olarak, indirimlerin ise daha yüksek ölçülerde ve görece daha seyrek olarak fiyatlara yansıması rol oynadı.
Bu sayılara ulaşan akaryakıt fiyatları aksi yeni bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile değişmedikçe Eşel Taşınabilir Sistemi gereği tüm eserlerde ( Akaryakıt, motorin, LPG Otogaz ) üst sayılara ulaşmış olup muhtemel artırım muhtaçlıkları fiyatlara yansımayacaktır. Yani tüm artış gereksinimi akaryakıt fiyatları içerisinde yer alan ÖTV nin düşürülmesi ile karşılanacaktır.
Bloomberg HT
