İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, İzmir’in yeni tarım siyasetini Ödemiş’te açıkladı.
Soyer, “İzmir Tarımı” isimli yeni modelin İzmir’den başlayarak tüm Türkiye’de yeni ve farklı bir tarım iktisadı inşa etme projesi olduğunu belirterek, modelin kentte adil besine erişimdeki kıymetini, kırsalda ise kuraklık ve yoksullukla uğraştaki rolünü vurguladı.
Soyer, “Pandemi ve zelzele süreçleri bize gösterdi ki belediyecilik hizmetleri yol, su, altyapı hizmetleri ile sonlu değil. İzmir’de yaklaşık 1,5 milyon kişi ekmeğini tarımdan kazanıyor, üstelik Türkiye’nin ziraî üretiminin çok değerli bir ölçüsünü İzmir karşılıyor” dedi.
Soyer, ‘İzmir Tarımı’nı Türkiye’de bugüne kadar uygulanan tarım siyasetinden ayıran iki temel farkın olduğunu vurgulayarak, “İki temel farktan biri kuraklıkla çaba. 2019 bilgilerine nazaran Türkiye’de suyumuzun yüzde 77’si tarım için kullanılıyor ve bu durum ivedilikle değişmez ise yakın bir gelecekte içme sularımız tehlikeye girecek. İzmir Tarımı, ekonomik bedeli yüksek ve suyu az tüketen stratejik eserleri destekleyerek ziraî sulamada harcanan suyu yüzde 50 oranında azaltmayı hedefliyor. Kuraklığa karşı çiftçimizi ve kentimizdeki milyonları koruyor, içme suyu kaynaklarımızı teminat altına alıyor. Yeni siyasetimizin ikinci farkı ise yoksullukla çaba gayesi. Biz tarımı yalnızca tarlada yapılan ve sonlanan bir zirai faaliyet olarak görmüyoruz. İzmir Tarımı, tohum basamağından başlayıp son tüketiciye uzanan tüm süreçleri kapsıyor. Satış ve pazarlamayı en baştan planlayarak eserlerimizin katma pahasını büyütüyor, yoksullukla gayret ediyor ve refahı artıyoruz” diye konuştu.
Ödemiş’te “Atalık Yem Bitkilerini Destekleme Projesi” kapsamında sulama muhtaçlığı duymayan atalık yem bitkileri pilot üretim alanını da ziyaret eden Soyer, kuraklıkla çaba emeliyle vilayet genelinde susuz yetişen atalık yem bitkisi tohumlarının üretimi ve kullanımını destekleyeceklerini söyledi.
İzmir’in yeni tarım vizyonunun en temel özelliğinin sulamaya hiç gerek duyulmayan, yağmur suyunun yettiği ya da tasarruflu sulamayla yetişebilen ziraî eserlere öncelik vermesi olduğunu kaydeden Soyer, “Tarımı havza ölçeğinde planlayarak bölgenin iklim şartlarına uygun stratejik eserleri teşvik etmesi, yani daha planlama evresinden itibaren kuraklıkla gayret etmesi. Böylelikle bugün ziraî sulamada kullanılan suyu en az yüzde 50 oranında azaltmayı hedefliyoruz. Bu yüzde 50’nin büyük kısmı havza planlamasıyla, yani gerçek eserin hakikat yerde ekilmesiyle sağlanacak. Öngörülen su tasarrufunun başka kısmı ise çağdaş sulama teknikleriyle gerçekleşecek. İzmir’de el birliğiyle ziraî su kullanım oranını yarı yarıya düşürmek mecburiyetindeyiz. Böylece hem meralarımızın daha sağlıklı gelişmesini ve yeraltı sularının korunmasını; hem de tüm İzmirliler için içme suyu rezervlerimizin teminat altında olmasını sağlayacağız” diye konuştu.
“Tarımı tohumdan rafa uzanan bir süreç olarak görüyoruz”
Lider Soyer, “İzmir Tarımı’nı bugünün tarım siyasetinden ayıran temel farklardan ikincisi ise şu. Biz tarımı tohum kademesinden başlayarak son tüketiciye uzanan ve tarım bölümünün tüm halkalarını içeren bir süreç olarak görüyoruz. Yani bizim için tarım, yalnızca tarlada başlayıp biten bir faaliyet değil. Lojistiği, paketlenmesi, eserlerin işlenmesi, markalaşması, tanıtılması, satışı, pazarlanması, ihracatı, araştırma, geliştirme ve eğitim faaliyetleri, sertifikasyon süreçleri ve eser planlaması ile bir bütün. Bunu bu türlü görmemizin sebebi, çiftçimizin doğduğu yerde doymasını sağlamak. Biliyoruz ki dökme eser anlayışıyla bu değirmen dönmez. Bu nedenle tarım eserlerimize katma kıymet sağlamayı daha en baştan gündemimize aldık ve bu durumu kesinlikle üreticimizin lehine dönüştüreceğiz” sözlerini kullandı.
ALTI AYAKLI İDEOLOJİ
‘İzmir Tarımı’nı eşsiz kılan ve ülkeye örnek olmasını sağlayacak “Başka bir tarım mümkün” ideolojisinin altı ayak üzerinde yükseldiğini söyleyen Soyer, “Şimdi bunları tek tek anlatmak istiyorum. İzmir Tarımı kademelerinden birincisi “ürün envanteri ve planlaması”. Tahminen de yeni vizyonumuzun en kıymetli özelliği bu. İzmir Tarımı modelinin kilit taşı, bölgeye, iklime ve coğrafyaya has üretim olacak. Bunun için İzmir’in iklimi, tabiatı ve toprağına uygun vilayet genelinde yetişebilen stratejik eserler tespit ettik. Bunlar ortasında küçükbaş süt ve et eserleri, zeytin ve zeytinyağı, hububat, baklagiller ve son olarak üzüm yer alıyor. Öte yandan, alt havzalara nazaran değişen kestane, su eserleri ve aromatik bitkiler üzere bir çok yan eseri de destekleyeceğiz. Bu eserleri tercih etmemizin temel nedeni, çiftçiye en çok para kazandıracak üretim biçimleri olmaları. Tümü, girdi maliyeti düşük, kış ve bahar yağmurlarıyla gelişen, sulama muhtaçlığı çok düşük eserler. Öncelik vereceğimiz eserlerin tamamı, hem İzmirliyi, hem Türkiye’deki öbür kentleri, hem de ihracat yoluyla dünyayı besleyebilecek kadar büyük üretim ve satış potansiyeline sahip. Örneğin keçi, Ege ikliminde son derece iyi büyüyebilen, çok fazla yem istemeyen, makiliklerde otlayan, son derece yüksek verimli ve sağlıklı formda büyüyebilen bir hayvan. Koyun ile Anadolu’ya has bir sığır ırkı olan karasığır da tekrar destekleme kapsamında olacak. Bu hayvanlar traktörün ve tarım makinelerinin giremediği eğimli topraklardaki doğal meralarda, ot gereksinimlerini yılın 7-8 aylık devrinde karşılayabiliyor. Türkiye’nin, son yıllarda samanı ve yem bitkilerini ithal eder duruma geldiği düşünüldüğünde, bu kadim usulün gerekliliği ve kârlılığı çok daha iyi anlaşılıyor. Bunun dışında yeniden hiç su istemeden ve kış yağmurlarıyla büyüyen karakılçık ve saz çavdarı üzere tahıllara; gambilya ve mürdümük üzere atalık yem bitkilerine; İzmir iklimine en uygun ziraî eserlerden zeytin ve zeytinyağı ile üzüme de alım garantisi vereceğiz. Zira bunlar, kendi doğal şartlarında, çok fazla girdi ve sulamaya muhtaçlık olmadan yetişen hayvan ve bitkiler. Bilimsel araştırmalar, az sulanan eserlerde kolay kolay hastalık olmadığını ve münasebetiyle bunları ilaçlama muhtaçlığının da çok az olduğunu ortaya koyuyor. Bu stratejik eserleri üreten yahut üretebilecek çiftçimizle çalışacak bir saha grubu kurduk. Bu grubumuz İzmir’in 30 ilçesini gezerek bu stratejik eserleri yetiştiren her üreticiyle tek tek görüşmeler yapmaya başladı. Bu sayede her üreticinin hangi eserden ne kadar ve hangi formüllerle ürettiğini, hayvancılık yapıyorsa hayvana ne yedirdiğini, zeytincilik yapıyorsa zeytin ağaçlarını nasıl işlediğini ayrıntılı biçimde öğreniyoruz. Bu araştırmanın sonucunda İzmir’in eser envanteri ortaya çıkıyor; yani elimizde hangi eserden, hangi kalitede ve ne kadar olduğunu tüm ayrıntılarıyla öğreniyoruz. Böylelikle üreticilerimizle birlikte çalışmalara başlıyor, İzmir tarımının geleceğine birlikte istikamet veriyoruz” diye konuştu.
İKİNCİ KADEME ZİRAÎ DAYANAK ÇALIŞMALARI
“İzmir Tarımı’nın ikinci basamağı Ziraî Hizmetler Dairemiz tarafından yürütülen ziraî takviye çalışmaları” diyen Soyer, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu kapsamda, kooperatifler aracılığıyla yüksek ölçüde eser alıyoruz. Üretilen tüm eserler kooperatiflerden Büyükşehir Belediyemiz tarafından satın alınarak vatandaşlarımıza ulaştırılıyor. Bir yandan kırsaldaki üretimi desteklerken, başka yandan kentimizdeki milyonların sağlıklı ve ucuz besine erişimini sağlıyoruz. Bu kapsamda 2019 yılında yaptığımız toplam alımların ölçüsü 125 milyon 377 bin 92 Türk Lirası. Bu alımın İzmir kooperatiflerinden alınan kısmı 121 milyon 447 bin 379 lira. 2020’de yaptığımız toplam alımların ölçüsü ise 144 milyon 762 bin 472 lira. Bu alımın 127 milyon 595 bin 174 liralık kısmı İzmir kooperatiflerinden gerçekleştirildi. Bu alımları 2021 yılında da artırarak sürdüreceğiz. Belediyemiz tıpkı vakitte makine ekipman sağlıyor, makine parkları kuruyor, tohum ve küçükbaş hayvan takviyesi veriyor ve arıcılığı destekliyor.”
LOJİSTİK ALTYAPI HAZIRLANIYOR
Tarım stratejilerinin bir sonraki ayağında lojistik, sürece ve markalaşma çalışmalarının yer aldığını lisana getiren Soyer, “İklim krizine ve kuraklığa tahlil ürettiğimiz bu stratejik eserlerin lojistiği; yani üreticilerden alınması, işlenmesi, paketlenmesi ve satılacak hale getirilmesi Belediye şirketimiz Baysan tarafından gerçekleştiriliyor. Baysan’ın burada üstlendiği rol çok değerli; zira İzmir Büyükşehir Belediyesi ismine tüm operasyonel süreçleri gerçekleştirerek öbür ziraî şirketlere ve kooperatiflere örnek teşkil ediyor. Baysan, özel bölümün risk almadığı yahut küçük üreticinin yatırım yapamayacağı bahislerde, bu yatırımı gerçekleştirerek İzmir Tarımı’nın lokomotif gücünü oluşturacak. Öz kaynaklarımızla Ödemiş’e et sürece tesisi kurduk, Bayındır’a ise dev bir süt sürece fabrikası kuruyoruz. Yaklaşık 65 milyon liraya mal olacak süt sürece fabrikamızın inşaat yer alanı yedi bin metrekare. 2021 Mayıs ayında temeli atılacak fabrikanın, 2021 yılı aralık ayında deneme üretimine başlamasını planlıyoruz. Fabrikamız, 2022 Ocak ayından itibaren tam kapasite çalışmaya başlayacak. Bu tesiste 100 kişinin çalışmasını öngörüyoruz. Yarın bu tesisimizin tüm özelliklerini Bayındır’da, yerinde inceleyeceğiz. Önümüzdeki devirde inek sütündeki alımlarımızı Belediye şirketimiz Baysan sayesinde 16 milyon litreden 22 milyon litreye yükseltiyoruz. Bunun 16 milyonu süt kuzusu projesiyle hemşerilerimize ulaşacak, geri kalanı ise paketlenerek kendi markamızla piyasaya sunulacak. Büyükbaş yetiştiriciliğinde su tasarrufu yapan yerli yem bitkilerine geçişi bu süreçte tedricen hızlandıracağız. 2021 ve 2022 devrinde inek sütü alımına küçükbaş sütü alımını da ekliyoruz. Baysan şirketimiz aracılığıyla bu tesiste kullanılmak üzere birinci yılda 7 milyon 500 bin litre koyun sütü, 5 milyon litre keçi sütü ve 2 milyon litre manda sütü üreticilerimizden satın alacağız. Süt sürece fabrikamız, günlük 100 ton süt sürece kapasitesine sahip olacak. 2021 yılı içinde et entegre tesisimiz için 50 bin adet kuzu ve 4 bin adet karasığırı, üreticilerimizden satın alıyoruz. Ödemiş’teki et sürece tesisimiz, Nisan ayından itibaren tam kapasiteyle çalışmaya başlıyor. Öte yandan Baysan, 10 bin dönüm toprakta susuz yem bitkisi ve hububat ekiminde de kontratlı alım gerçekleştirecek. Alacağımız yem ölçüsünün pahası yaklaşık 15 milyon lira. Havza ölçeğinde yapacağımız alımlarda ise örneğin Beydağ’dan 100 ton kestane, Ödemiş’ten 300 ton patates satın alacağız. 2021 ve 2022 periyodunda toplam 338 milyon 600 bin TL’lik alım yapacağız. Böylelikle belediyemizin köylümüze yapacağı maddi takviye neredeyse üç dört kat artacak. Bunun 154 milyon 600 bin lirası süt eserlerine, 97 milyon lirası et eserlerine, 15 milyonu yem bitkilerine ve geri kalan 72 milyon ise öteki eserlere tekabül ediyor. Tüm et ve süt alım mukaveleleri, kuraklıkla uğraşımıza katılan üreticilerimizle bu yıl içinde gerçekleşecek. 2021’de alım garantisi verdiğimiz tüm bu eserleri, piyasa kıymetinin üzerinde bir bedelle satın alacağız. Bu da üreticilerimizin emeğinin karşılığını almasını sağlayarak, İzmir Tarımı prensiplerini harfiyen uygulamalarını teşvik edecek. Tüm bu süreçler İzmir Tarımı markalaşma çalışmalarımızı da hızlandıracak. Bu kapsamda Çiğli Sasalı’daki ziraî araştırmalar merkezimizde bir ziraî tasarım ofisi kuracağımızı buradan müjdelemek istiyorum. Üreticimiz, burada kuracağımız merkez sayesinde eserlerinin paketlenebilmesi için fiyatsız tasarım takviyesi alabilecek. Burada yapmak istediğimiz ‘Başka bir tarım mümkün’ ideolojisiyle şekillenen İzmir Tarımı’nın marka bedelini büyütmek. İzmir’de bu vizyon ve strateji çerçevesinde üretilen eserlerin; hem tabiatın, hem de insanların sıhhatini koruyan bir uygulama olduğunu anlatmak ve İzmir Tarımı’nın farkını ortaya koymak” diye konuştu.
İHRACAT TAKVİYE OFİSİ KURULUYOR
“Üretilen, markalaşma süreci tamamlanmış, paketlenmiş eserler İzmir Tarımı stratejimizin sonraki etabı olan satış, pazarlama ve ihracat için hazır hale geliyor” diyen Soyer, “Bu dördüncü evrede yapmaya çalıştığımız katma pahası yüksek bu eserleri İzmir, Türkiye ve dünyadaki öteki mecralarda satışa sunmak ve üreticilerimize, çiftçimize daha fazla gelir sağlamak. İzmir’deki tabiat dostu stratejik eserlerimize olan talep, memleketler arası piyasalarda da süratle artıyor. Hasebiyle biz İzmir Tarımı’nın eserlerini yalnızca iç piyasa için değil, birebir vakitte ihracat için de geliştiriyoruz. Belediye şirketimiz İZFAŞ, bu mevzuda büyük bir rol üstleniyor. Markalaşma, e-ticaret ve ihracat mevzularında deneyimi olmayan küçük üreticilerimizi fuarlarımız ile dünyaya açıyoruz. Buradan yeniden müjdelemek isterim ki Sasalı’daki tarım merkezimizde bir ihracat takviye ofisi de kuruyoruz. Katma pahası yüksek, markalaşmaya ve teknolojiye dayalı ihracatı artırmak için seferberlik başlatıyoruz. Bu mevzuda Ege İhracatçı Birlikleri, İzmir Ticaret Borsası ve İzmir Ticaret Odası ile iştirak içinde çalışıyoruz. Önümüzdeki devirde Belediye şirketimiz Baysan üzerinden direkt ihracat yapacağız” dedi.
İHRACAT MAKSADI 250 MİLYON DOLAR
Yeni periyotta yalnızca alım garantisi vermekle kalmayıp artık satış garantisini de gündeme aldıklarını söyleyen Soyer, “Bu satış garantisinde de en değerli maksadımız ihracat. İZFAŞ’ın düzenlediği fuarlar üreticimizi dünyadan alıcılar ile buluşturmaya devam edecek. Türkiye’nin tek zeytin ve zeytinyağı fuarı Olivtech, tekrar Türkiye’nin tek organik eserler fuarı ekoloji İzmir, Türkiye’de birinci kere düzenlenecek Terra Madre üzere fuarlarla küçük üreticilerimizi direkt ihracatçı haline getiriyoruz. Flowera Kesme Çiçek Süs Bitkileri ve Peyzaj Fuarı ile Küçük Menderes havzamızdaki bu değerli kesime dayanak oluyoruz. Maksadımız, 13 milyon dolara düşen ihracatı 250 milyon dolar düzeyine yükseltmek. Bu kapsamda, az su tüketen süs ve peyzaj bitkileri, hem alım garantisinde, hem ihracat desteğimizde önceliğimiz olacak. Dayanağımız iç piyasaya erişim ve e-ticaret alanında da sürecek” dedi.
SERTİFİKASYON SÜRECİNDE ORTAK AKIL
İzmir Tarımı’nın beşinci evresinde ise “araştırma geliştirme, eğitim ve sertifikasyon süreçleri”ni gerçekleştireceklerini söyleyen Soyer, “Bu mevzuda pek çok yatırımımız var. Geniş kapsamlı Can Yücel Tohum merkezimiz kurulma sürecinde. TÜSİAD ile kurduğumuz, önümüzdeki ay açacağımız, girişimcilik merkezinde önceliğimiz tarım olacak. Gediz Deltası Sasalı’da iklim değişikliği ve kuraklık ile ilgili tarım araştırmalarının yapılacağı bir merkezimiz açılıyor. Burada hem eser planlama çalışmaları, hem de az evvel bahsettiğim tasarım ve ihracat takviye ofislerimiz yer alacak. Seçim vaatlerimizden biri olan Tarım Lisesi de 2022’de eğitime başlayacak. Pandemi şartları iyileşir iyileşmez metropolde yaşayan çocuklarımızın kırsal alanda eğitimiyle ilgili çalışmalar yapacağız. Buradaki maksadımız, kentlerde yaşayan çocuklarımızın tabiatla buluşması, toprakla haşır neşir olması ve ziraî üretim sürecini görerek öğrenmeleri” dedi.
MAHALLEYE DÖNÜŞTÜRÜLEN KÖYLER TEKRAR ESKİ STATÜSÜNÜ KAVUŞACAK
Türkiye’de tarımın içine düştüğü düşüncelerin en temel sebeplerinden birinin 2012 yılında Büyükşehir Yasası ile toplamda 16 bin 220 köyün mahalleye dönüştürülmesi olduğunu savunan Soyer, “Köyler kapatılınca ortak mülkiyet alanları, ortak meralar ve topraklar elden çıkmıştı. Yapılan düzenleme bu malları, köylere geri vermiyor” dedi.
Soyer, mahalle statüsüne geçirilen köylerin, yeni yasa çerçevesinde ilçe belediyelere başvurarak tekrar köy statüsüne geçebileceğini belirterek tüm köy muhtarlarına müracaat yapmaları davetinde bulundu. – İHA
Bloomberg HT
