Altınordu Ziraat Odası Lideri Atakan Akça, 1960´lı yıllardan sonra birinci kere bu türlü bir kış yaşandığına dikkat çekerek, “Şu anda püslerimiz, dişi ürüme organı dediğimiz karanfillerin uçları kurumaya başlamış. Bu mevsimde onların kurumaması lazımdı. Bu sahiden çok büyük bir tehlike” dedi.
Ordu’da geçen hafta soğuk kış günleri yerini güneşli havaya bıraktı. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları, birçok tarım eserinde olduğu üzere Türkiye´nin ulusal ve stratejik eseri olan fındığı da olumsuz etkiledi.
Olağan kaidelerde mart ayı ve sonrasında uyanması gereken fındık, hava sıcaklıkları nedeniyle erken uyandı. Bölgede ‘yalancı bahar’ olarak isimlendirilen güneşli havaya aldanan fındık erkenden püskül açıp tomurcuklandı.
Kâfi karın ve yağmurun yağmaması nedeniyle kollardaki püsküller ve tomurcuklar sıcak havanın tesiriyle dökülmeye başladı. Ordu’da 20 dereceye dayanan hava sıcaklıklarının bu hafta 7 ila 8 dereceye düşeceği varsayım edilirken, yüksek bölümdeki bölgelerde hava sıcaklıklarının eksi 5 ile 11 ortasında olacağı belirtildi. Hava sıcaklıklarının sıfırın altına düşmesi de fındıkta mümkün bir zirai don yaşanma ihtimalini arttırdı.
‘FINDIK ETKİLENECEK’
Altınordu Ziraat Odası Lideri Atakan Akça, fındıkta yaşanan kuraklık tehlikesini ve mümkün bir zirai don afetinde üreticilerin alması gereken kıymetlerle ilgili değerlendirmede bulundu.
Bu yıl fındık oluşumu için uygun şartların meydana gelmediğini belirten Akça, “Almış olduğumuz istatistiklerde 1960’lı yıllardan beri birinci sefer Türkiye’de ve bölgemizde bu türlü bir kış geçiriyoruz. Mevsim normallerinin en az 10-12 derece üstünde geçen bir kış mevsimi yaşıyoruz. Bu da tabi ki bölgemizin, vilayetimizin ve ülkemizin kıymetli ihraç eseri olan fındığı dertli bir duruma düşürüyor. Biz bu zahmetten fındık eserinin etkileneceğini düşünüyoruz. Fındık oluşumunun meydana gelebilmesi için uygun şartların olması gerekir. Olağanda fındıkta tozlanma aralık ayının 15´inde başlayıp mart ayının 15´ine kadar devam ederdi. Bu sene bu şartlar gerçekleşmedi. Şu anda püsküllerimiz kurumuş. Bu mevsimde onların kurumaması lazım. Dişi ürüme organı dediğimiz karanfillerin bile uçları kurumaya başlamış. Bu gerçekten çok büyük bir tehlike. Zira erkek tozlanma organıyla dişi ürüme organı yanlışsız vakitte buluşamadı. Bu da fındığın oluşumunda kahır oluşturabilecek üzere duruyor” diye konuştu.
‘BİTKİ KIŞ UYKUSUNA YATAMADI’
Fındığın hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi nedeniyle kış uykusuna yatamadığını tabir eden Akça, “Kışın bilhassa ocak ve şubat ayında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle bitki dinlenmedi ve kış uykusuna yatamadı. O kış uykusuna yatamayan bitki de bir dahaki sene için hazırlık yapamadı. En kıymetli ıstıraplardan bir tanesi budur. Şu anda fındık tehlikede lakin buna da yapılabilecek bir uygulama yok. Zira bu tabiatın bir nizamı. Şayet bu tertibi tabiat sağlamıyorsa insanoğlunun sağlaması üzere bir konu kelam konusu değil. Onun için yaşadığımız bu aylarda fındığın oluşması, bilhassa karanfille püsteki tozlaşmanın oluşması bakımından büyük dertler yaşanacağı görülüyor. Temennimiz eserimizin çok fazla kayba uğramamasıdır” tabirini kullandı.
‘DON RİSKİ VAR’
Akça, meteorolojiden yapılan hava sıcaklıklarındaki ani düşüşün fındıkta zirai don riskini ortaya çıkaracağını kaydederek, “Alınan meteorolojik bilgilere nazaran; hava sıcaklığında çok bir düşüş yaşanacak. Bu düşüş sonucunda ağır bir kar yağışı bekleniyor. Bu kar yağışının sonucunda hava sıcaklığının eksilere düşmesi sonucu zirai don oluşabileceği tehlikesi var. Şayet zirai don oluşursa gerçekten eserimiz çok meşakkate girer. Tozlaşmanın yanında bir de zirai don zahmeti çekeceğiz. Zirai don afetinde yapılabilecek uygulamalar var. İnşallah bu, bütün üreticilerin riayet etmesi ile gerçekleşecek. Zira bu yapacağımız uygulamalar münferit yapılırsa çok fazla tesir görülmüyor. Bu dumanlama sistemiyle havada oluşacak tepkilerin bertaraf edilmesiyle alakalı. Üreticilerimiz hava sıcaklıklarının eksilere düşmesinin akabinde bahçelerinde lastik, saman yahut daha teknolojik tütsüleme makineleriyle bahçelerinde tütsü uygulayabilirler. Ama bunları etraflarındaki üreticilerin de yapmaları gerekiyor” sözlerinde bulundu.
Akça, fındık üreticilerin muhtemel bir afette ziyana uğramamaları için sigortalarını yaptırma davetinde da bulundu.
Bloomberg HT
