Altın 2011’deki rekorunu kırdıktan sonra kurumlar altın fiyatı varsayımlarını üst istikametli güncellemeye başladı. Yatırımcılar ise istikamet arayışında altın iddiacılarının tepe tartışmasını izliyor. “Altının fiyatı makul düzeyde mi” sorusuna verilen karşılık yatırım kararının temelini oluşturuyor.
Enflasyon, likidite bolluğu, krizler ve gibisi nedenlerle altına talep ne vakit artsa, altın standardını savunanlar tezlerini daha yüksek sesle lisana getirmeye başlıyor.
ALTIN ENFLASYONA KARŞI KORUNMA MI?
Altın standardını savunanların en büyük argümanı altının gerçek fiyatının vakit içinde değişmemesi ve “gerçek” bir şey olan altının, sirkülasyondaki parayı değersizleştiren enflasyona karşı en iyi korunma olduğudur. Altın standardı savunucuları tüm nominal fiyat değişikliklerinin yalnızca enflasyonist beklentilerdeki değişim sonucu olduğuna inanıyor.
ABD’de Reagan ve George H.W. Bush hükümetlerinde danışman olarak vazife yapan Bruce Bartlett, The New York Times’daki köşesinde Jastram ile Harmston’ın enflasyona nazaran ayarlanmış gerçek altın fiyatının çok uzun mühlet değişmediği istikametindeki araştırmasının altın standardı savunucularının başvurduğu kaynaklardan olduğunu lakin standartçıların “çok uzun süre” kısmının “yüzyıllar boyunca” manasına geldiğini gözden kaçırdığını vurgulamıştı. Bartlett’a nazaran altının kısa vadeli fiyatı temel para siyasetinde hiçbir şey söz etmez ve seyrek süreç gören bir piyasa olarak altın sıklıkla manipülasyona, balonlara ve çöküşe eğilimli olacaktır.
** Enflasyondan arındırılmış altın ile spot altının birebir fiyat hareketlerini gösterdiği grafiğe bakınca altın standardı savunucularının enflasyon tezi biraz sarsılmış görünüyor.
Grafikte;
Beyaz renk – Enflasyondan arındırılmış altın fiyatı
Yeşil renk – Spot altın fiyatı
ALTININ GERÇEK PAHASI NE?
ABD’de federal minimum fiyat saat başına 7.25 dolar. Buna nazaran bir emekçi günde 58 dolar kazanıyor. Pekala altın standardı terk edilmeseydi tıpkı emekçi bugün ne kadar kazanacaktı?
Ford’un 1915’teki meşhur günlük 5 dolar fiyat kararı, alım gücü ve kıymet hesaplamalarında sıklıkla kullanılır. 1915’te altının onsu 20 dolar civarındaydı. Buna nazaran 1915’te bir çalışanın günlük fiyatı 0.25 ons altına denk geliyordu. Altın standardı devam etseydi çalışanın fiyatı bugünün parasıyla günlük 490 dolar olacaktı.
Misal durum gümüş için de geçerli. 1970’lere kadar çalışanlar 3 bin yıldır fiyatlarını gümüş yahut gümüşe bağlı olarak alıyordu. Minimum fiyatlar üzerinden yapılan hesaplar gümüşün tarihi olarak olması gerekenden 70 kat daha ucuz olduğunu işaret ediyor.
** Alım gücü tarafından bakıldığında altın standardı savunucularının tezi güçleniyor.
NEDEN ALTIN ALIYORUZ?
Araştırmalara nazaran altın alımlarının birden fazla endişe tarafından motive ediliyor. Bunun ötesinde yükselen fiyat da ek satın alma eğilimi yaratıyor. Buna dayanarak altın yatırımcılarının bir müddetliğine kendi gerçeklerini yarattığı söylenebilir.
Warren Buffett yatırımcılarına yazdığı bir mektupta; “Altının endüstriyel ve dekoratif yararları vardır lakin bunlar talep sonludur. Bu dezavantajın yanında şayet bir ons altınınız varsa sonsuza kadar bir ons altınınız vardır” tabirlerini kullanmıştı.
Tarih boyunca alışveriş aracı, tasarruf aracı ve en son itimat liman olan altına insanoğlu bir paha atfettikçe “altın balonu” daima var olacak.
Pekala, altının gerçek kıymeti ne? Altın yüksek mi, düşük mü? Bunun tam ölçüsünü kimse bilmiyor.
ALTIN EŞSİZ Mİ?
İş Yatırım Milletlerarası Piyasalar Yöneticisi Şant Manukyan, Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmede, altın fiyatlarının enflasyona nazaran düzenlendiğinde gerçek doruğunun hala çok altında seyrettiğini vurguladı.
Altının yatırım araçlarından biri olduğunu ve kimi periyotlarda başka varlıklardan daha iyi giderken bazen geride kalabildiğini belirten Şant Manukyan, bu nedenle her yıl devamlı kriz çağıranların altın tahlillerini pek ciddiye almadığını söyledi.
Şant Manukyan, görüşünü şöyle ayrıntılandırdı: “2009-2019 devrinde mukayeseli olarak altın hakikat yatırım değildi. Son 3 ayda ise iyi bir performansı var. Öteki bir değerli nokta enflasyon periyotlarında yalnızca altın yükselmiyor. Konut fiyatları da yükseliyor, petrol de vs vs. Bu nedenle altının eşsizliği enflasyon korunması olması da değil. Altın eşsiz zira kimsenin alacağı yahut vereceğini temsil etmiyor. Türel bir statü yahut müdafaaya muhtaçlığı yok. Karşı taraf riski taşımıyor. Nispeten kolay hareket ettirilebiliyor ve global olarak tıpkı bedelden süreç görüyor.”
“ALTIN FİYATLARI KISA VADEDE UCUZ DEĞİL”
İş Yatırım Memleketler arası Piyasalar Yöneticisi Şant Manukyan; “Altın fiyatları kısa vadede ucuz değil ve hafif bir deflasyon bile gerçek faizleri yükselteceğinden sert bir satış gelebilir. Lakin para sisteminin değişmeye başladığı bir periyotta finansal aktörlerin son 20 yılda çok hırpalandığını da göz önüne alırsak altının sağladığı inanç bir müddet daha alıcıları kendisine çekecektir” tabirlerini kullandı.
BITCOIN – ALTIN KARŞILAŞTIRMASI
Sıklıkla altınla karşılaştırılan, hatta dijital altın olarak anılan öncü kripto para Bitcoin’i de pahalandıran Şant Manukyan, Bitcoin’in en değerli özelliğinin 21 milyonla hudutlu olmasından çok birinci defa insan eli ile karşı taraf riski taşımayan bir menkul yaratılmış olması olduğunu söyledi. Şant Manukyan; “Elimizde daha evvel yalnızca tabiatın mükemmeli olan Altın vardı, artık bir aday daha var” değerlendirmesinde bulundu.
FULYA ÖKTEM / BLOOMBERG HT EDİTÖRÜ
Bloomberg HT
