ABD idaresinin 2020 İnsan Hakları Raporu’nu açıklayan Dışişleri Bakanı Antony Blinken, bilhassa Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları ihlalleri ile Rusya’daki siyasi muhaliflere yönelik uygulamalara dikkati çekti.
Blinken, tüm dünyada insan hakları konusundaki gidişatın iyi olmadığını ve yapılması gereken çok şey bulunduğunu vurgulayarak, bilhassa Çin’i gaye alarak, “2020’de çok fazla insan acımasız şartlar altında acı çekti. Çin’de hükümet yetkilileri çoğunluğu Müslüman olan Uygurlara karşı soykırım işledi; mahpus, azap ve zarurî kısırlaştırma üzere insanlığa karşı cürümler işledi.” sözünü kullandı.
Blinken, Beşşar Esed rejiminin kendi halkına karşı yırtıcı akınlarına devam ettiğini belirtti.
“Rusya’da idarenin muhaliflere baskıyı artırdığını” söz eden Blinken, Yemen’deki savaş nedeniyle milyonlarca kişinin insani krizle karşı karşıya olduğunu ve Venezuela’da da Nicolas Maduro’nun halkın giderek bozulan insani durumunun sorumlusu olduğunu savundu.
Blinken, ABD’de de demokrasi ve insan hakları konusunda meseleler olduğunu, bunları ihmal etmediklerini ve şeffaf bir halde tahlili konusunda çalıştıklarını söyledi.
Raporun Çin kısmında, Sincan’daki insan hakları ihlalleri “soykırım” olarak tanımlanırken, bölgedeki hak ihlallerine geniş yer ayrıldı.
Pekin idaresinin Hong Kong ve Tayvan’da da çok sayıda hak ihlali yaptığı tarafındaki tezler da Çin kısmına girdi.
Moskova’nın muhalif Aleksey Navalnıy’ın zehirlenmesi ve akabinde hapsedilmesi sürecinde önemli insan hakları ihlalleri yaptığı belirtilen raporda, Rusya’daki muhaliflere yönelik baskının artırıldığı halinde değerlendirmeler yer aldı.
– İsrail kısım başlığı Trump periyodundaki üzere kullanıldı
Öte yandan 2018’e kadar Batış Şeria ve Gazze’deki kimi bölgeler için “işgal altındaki topraklar” sözü kullanılan lakin 2018 ve 2019’da Donald Trump periyodunda “işgal altındaki” sözü çıkarılan kısım başlığı, bu yılki raporda da birebir biçimde kullanıldı.
“İsrail, Batı Şeria ve Gazze” halinde yer alan başlığın ilgili kısmında “rapordaki lisanın tartışmalı bölgelerle ilgili siyasi biz konum tabiri olmadığı” vurgulandı.
Raporun Suudi Arabistan, İran, Venezuela, Mısır, Nikaragua, Tigray Bölgesi bağlamında Etiyopya ve Suriye üzere ülke kısımlarında ise çeşitli bahis başlıklarında insan hakları ihlalleri konusundaki argüman ve değerlendirmeler yer aldı.
Raporun Türkiye ile ilgili kısmında ise Türkiye’deki 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde hükümetin, darbenin organizatörü ve terör örgütü olarak kabul ettiği Fetullah Gülen’le bağı olduğu gerekçesiyle çok sayıda kişinin misyonundan uzaklaştırıldığı yer aldı.
ABD’nin diplomatik misyonlarında misyonlu birtakım bireyler de dahil çok sayıda kişinin tutuklu yargılanmaya devam ettiği ve bu süreçte hak ihlalleri yapıldığı savunulan raporda, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılmasıyla ülke içinde tartışmalar yaşandığı da aktarıldı.
Bloomberg HT
