Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri Prof. Dr. İsmail Demir, ABD’nin Türkiye’yi F-35 programından çıkarmasının türel bir yeri olmadığını söyleyerek, “F-35 programından hiçbir ülke tek taraflı çıkartılamaz demiştik. ABD’nin son mektubu bizi haklı çıkardı” dedi.
ABD ile yaşanan tansiyona tahlil bulunması için diyalog sürecinin başlatılacağına vurgu yapan Demir, “Uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması için hukuk temelli bir yaklaşımla müttefiklik ruhuna da karşıt olmayacak halde bir tahlil bulunmasıyla ilgili diyalog süreci başlayacak” bildirisi verdi.
Demir, İktisat Muhabirleri Derneği (EMD) İdare Konseyi üyeleriyle bir ortaya geldi. EMD Lideri Turgay Türker, Savunma Sanayii Lideri Demir’e yeni başlatılan EMD Akademi hakkında kısa bir bilgi verdi.
Görüşmede ABD ile yaşanan F-35 sıkıntısından savunma sanayiindeki gelişmelere kadar değerli başlıklarda soruları yanıtlayan Demir, şu değerlendirmeleri yaptı:
“‘Türkiye’yi programdan çıkarttım’ demenin tüzel yeri yoktur”
F-35 programından çıkartılma ve F-35’lerimizin bir kısmının verilmemesi mevzularının bir tüzel yeri var, mutabakat zaptına
dayalı bir paydaşlık var. Biz bu imzalanan metin çerçevesinde rastgele bir ortağın ana ülke olsa bile öteki bir ortağı çıkarttım demekle çıkartamayacağını söyledik, zira bu metne nazaran rastgele bir ortağın buradan çıkartılması fakat bütün ortakların oybirliğiyle olur yahut kendisi çekilir.
Bunun hiçbirisi gerçekleşmediği halde ‘Türkiye’yi çıkarttım’ açıklamalarının bir hukuksal tabanı yoktur. Geçen ay yazılan bir mektupta da ABD’liler bunu bir nevi itiraf etmiş oldular, zira söylediklerine nazaran bu mutabakat zaptı çerçevesinden kendileri çekildiklerini, başka bir mutabakat zaptı ile işe devam edeceklerini
bildiriyorlar.
“Diyalog süreci başlayacak”
Biz bu kurduğumuz tablodan birisini çıkartamayacağımızı anladım, onun için biz bu masadan kalkalım, öbür işimize gelenleri de alalım, ancak başka metin askıda kalsın. Yani tüzel olarak kararsız olamasa da pratik olarak kararsız kalsın manasında bir adıma gidildi. Lakin başka yandan da bu bahisle ilgili temaslarımızı ve diyaloglarımızı sürdürelim iradesi var.
Şimdiye kadar hususla ilgili yalnızca biz yaptık oldu deyip basına verdikleri demeçlerle bu işi yürütürken, görüşme taleplerimizle ilgili bir suskunluk varken, böylelikle bir görüşme zinciri açılmış olacak. Sonucunda de bu paydaşlık çerçevesinde, uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması, hukuk temelli bir yaklaşımla müttefiklik ruhuna da muhalif olmayacak halde bir tahlil bulunmasıyla ilgili diyalog süreci başlayacak.
“Müttefiklik ruhu içinde çözülsün”
Muahede çerçevesinde bir uyuşmazlık olması durumunda öncelikle tarafların kendi ortalarında bunu çözümlemesi üzere bir cümle var. Onun dışında de öbür bir cümle yok.
Onun için de şimdiye kadar tarafların kendi ortalarında konuşmasıyla ilgili de bir yer oluşturulmamıştı, artık bu yer en azından açılmış oldu.
Umulur ki, yani hakkaniyet ölçülerinde bir taraf makul bir katkı yapmış, o katkının karşılığında oluşturulması gereken kıymetler var, bunu oluşturmaya başlamışken bu yarıda kesilmiş.
Bunun müzakeresi yapılır, bu pahadan ne kadar istifade edildi, zira bu ölçünün bir kısmı ortak olmak için verilen, bir kısmı uçaklara bedel olarak verilen, bu ikisi kendi içinde farklı yerlerde tartışılabilir.
Ancak sürece başladıktan sonra bunun sonucu görülecek. Beklentimiz o ki, yeniden işte müttefiklik ruhu, ittifak ruhu içinde birbirleriyle alakaları olmuş ve olacak iki müttefikin makul bir adil ölçüde bu sıkıntıyı çözümlemeleri beklenir. Konuşmazsan hiçbir şeyi çözemezsin, bir yandan konuşmamız başlamış oldu.
Bloomberg HT
