İran devlet televizyonunun haberine nazaran, başşehir Tahran’da Bakanlar Heyeti toplantısı sonrasında konuşan Manevî, ülkesinin nükleer programıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
İran’ın nükleer programının her geçen gün daha da geliştiğini söyleyen Manevî, “İran Atom Gücü Kurumu, yüzde 20 ve yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirebilecek kapasiteye sahiptir. Hatta bir gün reaktörlerimizde yüzde 90 zenginleştirmeye gereksinim duyarsak bu hususta da rastgele bir sıkıntımız yok. Barışçıl emellerle yüzde 90 oranında uranyum zenginleştirebiliriz.” diye konuştu.
ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarına da değinen Manevî, İran Meclisinin Kasım 2020’de hükümetin itirazlarına karşın çıkardığı nükleer yasanın yaptırımların kaldırılmasını geciktirdiğini söyledi.
Yürütme organının yetkilerini açıklayan Anayasa unsuruna işaret eden Manevî, “Anayasa’nın 60. hususuna hürmet gösterilseydi mart ayında tüm yaptırımlar kaldırılabilirdi. 6 ay kaybettik.” sözünü kullandı.
Vazife mühleti gelecek ay sona erecek olan Manevî, başında bulunduğu hükümetin yaptırımların kaldırılması ismine değerli işler başardığını belirterek, “Bugün masa 13. hükümet için hazır; kapı açık tutulmalıdır. Onlar bu fırsatı bu hükümetten aldılar ve biz 13. hükümetin bu işi tamamlayacağını umuyoruz.” dedi.
Nükleer mutabakat, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme imkanı tanıyor
Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer mutabakat, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. Bununla birlikte Tahran idaresi, nükleer mutabakattan çekilen ABD’nin yaptırımlarına karşı mutabakattan kaynaklanan tüm taahhütlerini askıya aldığını duyurmuştu.
İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade’ye düzenlenen suikastın akabinde Mecliste çıkarılan ve hükümetin itirazlarına karşın 1 Aralık 2020’de sonuncu olarak onaylanan yasa, İran Atom Gücü Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük seviyeli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zarurî kılmıştı.
İran Atom Gücü Kurumu, kelam konusu yasa kapsamında 5 Ocak’ta Fordo’daki nükleer tesiste Milletlerarası Atom Gücü Ajansı (UAEA) müfettişlerinin nezaretinde uranyumu yüzde 20 saflıkta zenginleştirdiklerini açıklamıştı. Nükleer mutabakatın tarafları Fransa, Almanya ve İngiltere, İran’ın yüzde 20 saflıkta uranyum zenginleştirme faaliyetinden “derin endişe” duyduklarını bildirmişti. İran, 17 Nisan’da ise yüzde 60 oranında uranyum zenginleştirdiklerini açıklamıştı.
Tahran’ın uranyumu yüzde 20 ve yüzde 60 saflıkla zenginleştirmesi önemli bir adım olarak görülüyor zira İran, nükleer mutabakata imza atmadan evvel de yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretiyordu. Uranyumun yüzde 20 saflıkta zenginleştirilmesi, nükleer bomba elde etmeye imkan sağlayacak yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ulaşmak için kıymetli bir etap olarak kabul ediliyor.
İran ise nükleer programının barışçıl olduğunu ve nükleer muahedenin taraflarının yükümlülüklerine uyması halinde kendisinin de mutabakattaki taahhütlerini yerine getireceğini tabir ediyor.
Bloomberg HT
