G7 ülkelerinin başkanları, önceliklerinin Afganistan’dan tahliyelerin inançlı halde sağlanması olduğunu belirterek, Taliban’ı kelamlarına nazaran değil, hareketlerine nazaran değerlendireceklerini ve kurulacak hükümetin meşruiyetinin, memleketler arası yükümlülüklerini yerine getirmedeki yaklaşıma bağlı olduğunu duyurdu.
Almanya, ABD, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada’dan oluşan G7 ülkelerinin önderleri, Afganistan’daki durumu görüşmek üzere çevrim içi ortamda bir ortaya geldi.
Birleşmiş Milletler (BM) ve NATO genel sekreterlerinin de katıldığı tepe sonrasında yayımlanan bildiride, Afganistan’daki durumla ilgili “ciddi biçimde endişeli” olunduğu belirtildi.
Savunmasız Afganistan ve öbür ülkelerin vatandaşlarının güvenliğinin sağlanması ve insani bir krizin önlenmesi için itidal davetinde bulunulan bildiride, bayanların, kız çocuklarının ve azınlık kümelerinin haklarının korunmasına ait yükümlülüklerin yerine getirilmesi istendi.
“Afganistan’ın bir daha asla terör için inançlı bir bölge yahut diğerlerine yönelik terör hücumlarının kaynağı olmaması” gerektiği kaydedilen metinde, NATO müttefikleri başta olmak üzere ortaklarla birlikte nerede olursa olsun terörizmle kararlılık ve dayanışma içinde gayret edileceği bildirisi verildi.
Beklentiler
Bildiride, gelecekte kurulacak bir Afgan hükümetinin, ülkenin memleketler arası yükümlülüklerine uyması, terörizme karşı müdafaa sağlaması, başta bayanlar, çocuklar, etnik ve dini azınlıklar olmak üzere tüm Afganların insan haklarını teminat altına alması, hukukun üstünlüğünü müdafaası, manisiz ve şartsız insani erişime müsaade vermesi, insan ve uyuşturucu kaçakçılığına karşı tesirli halde karşı koyması gerektiği belirtildi.
Afganistan’daki tüm tarafların, bayanların ve azınlık kümelerinin değerli derece iştirakiyle kapsayıcı bir hükümet kurmak için iyi niyetle çalışmaya davet edildiği aktarılan bildiride, insani yardım ve mültecilerin desteklenmesi kelamı verildi.
Tahliyeler
“Acil önceliğimiz, vatandaşlarımızın ve son 20 yılda bizimle çalışan ve uğraşlarımıza yardım eden Afganların inançlı bir biçimde tahliyesini ve Afganistan’dan daima inançlı çıkışı sağlamaktır.” tabirine yer verilen bildiride, G7 ülkelerinin bu hususta yakın iş birliğine devam edeceği vurgulandı.
Tüm tarafların bunu kolaylaştırmaya devam etmesi, insani ve sıhhat işçileri dahil memleketler arası hizmet sağlayıcıların güvenliğinin temin edilmesinin beklendiğinin altı çizilen bildiride, mültecilere konut sahipliği yapan bölgedeki komşu ülkeler ve öteki ülkelerle birlikte iş birliği yapılacağı da duyuruldu.
“Sözleriyle değil, aksiyonlarıyla değerlendireceğiz”
Afganistan’ın karşı karşıya olduğu kritik meseleleri ele almak için BM, G20 ve öteki müttefikler ve bölge ülkeleriyle birlikte çalışılacağı belirtilen metinde, “Bunu yaparken Afgan partilerini kelamlarıyla değil, aksiyonlarıyla değerlendireceğiz. Bilhassa, Taliban’ın terörü tedbire, bayan hakları, kız çocukları ve azınlıkların insan hakları ve Afganistan’da kapsayıcı bir siyasi tahlil arayışı konusundaki hareketlerinden sorumlu tutulacağını bir defa daha teyit ediyoruz.” sözleri kullanıldı.
Bildiride, gelecekteki bir Afgan hükümetin meşruiyetinin de memleketler arası yükümlülüklerini ve taahhütlerini yerine getirmedeki yaklaşıma bağlı olduğu vurgulandı.
Bloomberg HT
