EROL OYTUN ERCAN
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lider Yardımcısı Semih Tümen, Dünya Bankası’nın düzenlediği Yeşil İktisat için Kayıtdışılık, Verimlilik ve Risk Paylaşımı panelinde yeşil dönüşüm siyasetlerinin istihdam piyasası tedbirleriyle birlikte yürütülmesinin değerine değindi.
Kayıtdışı işgücünü kayıtlı hale getirmenin güçlü olacağını belirten Tümen, “Yeşil dönüşüm istihdam piyasasında esnekliği artırabilir. Yeşil dönüşüm tedbirleri ve istihdam piyasası tedbirleri uyumlu olmalı” dedi. Tümen, Türkiye’de süreksiz iş düzenlemelerinin çok az olduğunu da belirtti.
Makul bir senaryoda yeşil dönüşümün güçte geçişi tetikleyeceğini ve böylelikle güç fiyatlarının da yükseleceğini belirten Tümen, bunun düşük vasıflı işgücünde artışa neden olabileceğini söyledi.
Bunun fırsat da oluşturabileceğini vurgulayan Tümen, Türkiye’nin petrol ve kimyasal eserlere olan bağımlılığının azalmasıyla cari istikrarın iyileşebileceğinin altını çizdi.
Türkiye’de en fazla iş gücü orta düzey sera gazı salınımı yapan şirketlerde
Kovid devrindeki tedbirlerin yalnızca kayıtlı çalışanları kapsadığını belirten Tümen, bu periyotta maliyet azaltmak için işine son verilen çalışanların büyük bir kısmını kayıtdışı çalışanların oluşturduğunu söyleyerek kayıtdışı iş gücünün bundan ötürü bu periyotta azaldığını vurguladı.
Türkiye’de en fazla iş gücünün orta düzey sera gazı salınımı yapan şirketlerde bulunduğunu söyleyen Tümen, iş gücü büyüklüğü bakımından ikinci sırada yüksek sera gazı salınımı yapan şirketlerin yer aldığını ve son sırada en düşük düzey sera gazı salınımı yapan şirketlerin bulunduğunu lisana getirdi.
Panelde paylaştığı sunumda yüksek sera gazı salınımı yapan şirketlerde çalışanların daha fazla katma paha ürettiğini lakin bu şirketlerde çalışan başına düşen katma kıymetin 2018’den sonra azaldığını belirten Tümen, kesin olmamak ile bir arada yeşil dönüşüm siyasetlerinin verimliliği bir ölçü düşürebileceğini ancak yeşil dönüşümün muhtemelen teknolojik gelişmeyi körüklemesiyle bunun ileride değişebileceğini tabir etti.
Tümen, paneldeki tüm yorumların kendi akademik görüşlerini yansıttığını belirtti.
İklim değişikliği birinci defa Merkez Bankası raporuna girmişti
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Mayıs ayında yayımladığı Finansal İstikrar Raporu’nda birinci kere iklim değişikliğinden kaynaklanan finansal riskler ve çevreci finans konusunda çalışmasını yayımlamıştı.
Raporda “İklim değişikliği, memleketler arası finansal kuruluşlarca finansal sistem için çeşitli riskler barındıran yapısal bir sorun olarak ele alınmaktadır” diye belirtilirken Avrupa Birliği’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) ile büyüme stratejisinden de bahsediliyordu.
Raporda Ticaret Bakanlığı uyumunda AYM kapsamında Türkiye’yi etkileyebilecek geçiş risklerinin yönetilmesi için çalışmalar yürütüldüğü belirtilirken bu sürecin sistemsiz yönetilmesi halinde firmaların kırılganlıklarının artabileceği vurgulanıyordu.
Bankacılık bölümü tarafından ihraç edilen çevreci/sürdürülebilir tahvil ölçüsünün 2016 yılından bu yana artarak toplam 2,7 milyar dolara ulaştığı söz edilirken, finansmanın büyük kısmının Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Dünya Bankası, Avrupa Kurulu Kalkınma Bankası, Fransız Kalkınma Ajansı ve Alman Endüstrileşme Fonu üzere kuruluşlarca sağlandığına değinilmişti.
Bloomberg HT
