ABD Lideri Joe Biden, Çin Devlet Lideri Şi Jinping ile geçen hafta yaptığı telefon görüşmesinde, karşılıklı görüşme ihtimalini işaret etti, fakat Şi, Kovid-19 pandemisi ortamında kıymetli toplantılar için bile ülkeden ayrılmaktan kaçınmaya devam etmesi ile birlikte bu mevzuda bir taahhütte bulunmadı.
Bloomberg’e konuşan bahis hakkında bilgi sahibi kaynaklara nazaran, Biden iki önderin önümüzdeki birkaç ayda bir ortaya gelebileceğini işaret etti.
Biden, Salı günü Beyaz Saray’da basın mensuplarının Şi’nin kendisi ile bir ortaya gelmek istememesinden ötürü hayal kırıklığına uğrayıp uğramadığına ait bir soru üzerine, “doğru değil” dedi.
Şi 600 günden fazladır Çin’den ayrılmadı. Bu müddet G-20 başkanları ortasında ülkesinde en uzun müddet kalan önderin Şi olduğunu gösteriyor. Çinli önder bunun yerine, BRICS ülkeleri başkanları doruğu dahil, etkinliklere sanal iştirak gerçekleştiriyor. Şi’nin gelecek hafta New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na katılması da beklenmiyor. Fakat Çinli önderler esasen bu aktifliğe az katılıyor.
İki başkan telefon görüşmesi gerçekleştirmişti
Biden ve Şi 10 Eylül’de yaklaşık 90 dakikalık bir telefon görüşmesi yaptı. Bu iki başkan ortasında Şubat ayından bu yana gerçekleştirilen birinci görüşmeydi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya nazaran, Biden Şi’den, öteki başlıklardaki uyuşmazlıkların devam etmesine rağmen, temel mevzular üzerinde işbirliği yapmasını istedi. Lakin açıklamada tepe teklifi konusuna değinilmedi.
ABD idaresi, iklim değişikliği üzere hususları ticaret, insan hakları ve Hong Kong üzere bölgelerde demokrasi üzere daha kapsamlı hususlardan ayırmak isterken, Çin bu başlıkların ayrılmaması gerektiği konusundaki ısrarını sürdürüyor.
Tepe teklifi daha evvel Financial Times tarafından lisana getirildi. Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, yaptığı açıklamada, “görüşmeyi tam olarak resmetmiyor. Bu kadar” diyerek, Financial Times’ın haberine itiraz etti.
Sullivan, “Söylediğimiz üzere, liderler, iki başkan ortasında özel görüşmeler olabilmesinin ehemmiyetine vurgu yaptı ve biz buna saygılı olacağız” dedi.
İş dünyası tepe olmasını istiyor
Çin’deki Amerikan firmaları, ABD Lideri Joe Biden ile Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in, Trump devrinde yükseltilen ticaret mahzurlarına tahlil bulmak üzere bu yıl bir ortaya gelmesini umuyor.
Son yapılan ankete nazaran Çin’de Amerikan Ticaret Odası üyelerinin yüzde 54’ü alakaların tekrar kurulabilmesi için “düzenli hükümetler ortası iletişim” davetinde bulunurken, yüzde 38’lik kısım bu yıl bir Biden-Şi doruğu istiyor.
İştirakçilerin yüzde 47’si gümrük tarifelerinin kaldırılmasını isterken, üyelerin yüzde 75’inden fazlası ticaret savaşı sırasında uygulamaya koyulan önlemlerin faaliyetlerini etkilemekte olduğunu belirtti.
Ankette vize sorunları de gündeme geldi. İştirakçilerin yüzde 60’ından fazlası, şirketlerin üst seviye yetkilileri ve aileleri için nizamlı vize hizmetlerinin yine sağlanması gerekliliğine dikkat çekti.
Bloomberg HT
