Lübnan, Beyrut Limanı’ndaki bir depoda çıkan yangının 2 bin 750 ton amonyum nitratın bulunduğu depoya sıçramasıyla meydana gelen patlama sonucu vahim bir felaket yaşadı.
Lübnan uzun müddettir, lokal para ünitesinin dolar karşısında beş kata varan kıymet kaybı, ekonomik krizin yol açtığı protesto dalgası ve Hizbullah-İsrail ortasındaki tansiyonun tırmanması üzere hususlarla gündemdeydi.
Ülkenin en büyük nüfusa sahip, ticari ve toplumsal metropolü tıpkı vakitte da başşehri Beyrut’un limanında dün bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı.
Beyrut sakinleri limandaki yangını cep telefonlarıyla görüntülerken, meydana gelen ikinci bir patlama müthiş bir tesire yol açtı. Nükleer bombalarla ilişkilendirilen patlama sonrasındaki mantar bulutu ve patlamanın yol açtığı şok dalgası imajlara yansıdı. Ortaya çıkan imajların akabinde, felaketin büyüklüğüne ait telaşlar de arttı.
Kent merkezindeki tüm mahalleler sarsıldı
Beyrut Limanı, kent merkezinde yer alıyor. Bu nedenle limanın etrafında ağır yerleşim bölgeleri de bulunuyor. Liman birebir vakitte kentin idari ve ticari merkezlerine de yakın aralıkta yer alıyor.
Limanda yaşanan vahim patlamanın akabinde, kent merkezinin etrafındaki mahallelerde şok dalgası nedeniyle meskenlerin, arabaların, dükkanların camları kırıldı ve vatandaşlar büyük dehşet yaşadı.
Başkentteki Şehitler Meydanı üzerinde yer alan Muhammed el-Emin Mescidi, başbakanlık olarak hizmet veren Saraya binası ve bunun yakınında yer alan eski Başbakan Saad Hariri’nin konutunun da patlama sonucu ziyan gördüğü belirtildi. Eski Başbakan Hariri’nin vakada yaralanmadığı bilgisi paylaşıldı.
Limanın çabucak önünden geçen başşehrin kıymetli arterlerinden kıyı yolundaki araçların adeta bir kum fırtınasından çıkmış üzere imgeleri toplumsal medyaya yansıdı.
Yıkılan bölgeleri inceleyen Beyrut Valisi Mervan Abbud patlamayı Hiroşima ve Nagazaki’ye benzetti ve yaptığı açıklama sırasında gözyaşlarını tutamadı.
Patlamaya ait tezler
Tarihindeki 15 yıl süren kanlı iç savaş, siyasi suikastlar, devlet dışı silahlı aktörler, İsrail ile devam eden savaş hali üzere istikrarsızlık ögeleri nedeniyle Lübnan’daki patlamaya ait birçok argüman ortaya atıldı.
Tezlerden biri, Lübnan’daki Hizbullah Örgütü’nün burada uzun menzilli füze programı yürüttüğü ve İsrail’in bu noktayı amaç aldığı oldu. Bu argüman toplumsal medyada gündeme getirildi lakin iki taraf da bu iddiayı reddetti.
Hizbullah’a yakın kaynaklar ülkenin lokal medyasına yaptığı açıklamada, Beyrut’taki patlamanın, kendilerine ilişkin silah depolarında meydana geldiği ve taarruzun İsrail tarafından gerçekleştirildiği istikametindeki argümanların gerçeği yansıtmadığını bildirdi.
İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi de lokal bir televizyona yaptığı açıklamada ülkesinin patlamayla münasebeti olduğu tezini reddetti ve kaza olabileceğini aktardı.
Depoda altı yıldır bekleyen 2 bin 750 ton amonyum nitrat
Lübnan resmi ajansı NNA, patlamadan kısa müddet evvel Beyrut Limanı’nda patlayıcı unsurların bulunduğu 12 numaralı depoda yangın çıktığını duyurdu. Depoda daha sonra şiddetli bir patlama meydana geldi.
Lübnan Emniyet Genel Müdürü Abbas İbrahim, vakanın, daha evvel el konulan patlayıcıların tutulduğu bir depoda meydana geldiğini söyledi.
Daha sonra, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Cumhurbaşkanlığına ilişkin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, rastgele bir güvenlik tedbiri alınmadan 2 bin 750 ton amonyum nitratın 6 yıl boyunca bir depoda tutulmasının “kabul edilemez” olduğunu söz etti.
Birinci yangına neyin yol açtığına ait şimdi resmi bir açıklama yok lakin toplumsal medyada limanda kaynak yapıldığı argümanları yer aldı.
Lübnan’ın tarihinde kritik bir eşik taşıyan eski Başbakan Refik Hariri’nin 2005 yılındaki suikastinde kullanılan bomba yüklü araçtaki patlayıcının 1 ton tartısında olduğu, lokal basında sıkça hatırlatıldı.
Trump’tan baş karıştıran iletiler
Patlamanın akın olabileceğine ait baş karıştırıcı bir ileti da ABD Lideri Donald Trump’tan geldi. Trump dünkü basın brifinginde gazetecilere, patlamanın bir atak olabileceğini, manzaraları izleyen generallerin kendisine bunun atak olabileceğini söylediğini aktardı.
Meyyit sayısının artmasından tasa ediliyor
Lübnan Kızılhaçı’nın yaptığı son açıklamaya nazaran, limandaki patlama nedeniyle şu ana kadar en az 100 kişi hayatını kaybetti, 4 bin kişi yaralandı. Lakin, şimdi enkaz altında kalanları arama çalışmaları devam ediyor ve meyyit sayısının artmasından telaş ediliyor.
Mahallî medyada çıkan haberlerde patlama nedeniyle Hristiyan Ketaib Partisi Genel Sekreteri Nizar Necaryan öldü. Kazakistan’ın Beyrut Büyükelçisi Yerzhan Kalekenov yaralandı, büyükelçilik binası da hasar gördü.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Lübnan’ın başşehri Beyrut’ta meydana gelen patlamada, 2 Türk vatandaşının hafif formda yaralandığını açıkladı.
Türk Hava Yolları, Lübnan’da yaşanan patlama sırasında Beyrut ofisindeki bir çalışma arkadaşlarının hafif formda yaralandığını aktardı.
Lübnan’daki ABD Büyükelçiliği, Beyrut Limanı’nda dün meydana gelen patlama nedeniyle ülkede yaşayan Amerikan vatandaşlarına “patlamada zehirli gazların açığa çıktığına dair haberlerin olduğu ve vatandaşlara konutlarında kalmaları ve mümkünse maske kullanmaları” uyarısı yaptı.
Beyrut’ta bir hafta boyunca inanılmaz hal duyuru edildi. Lübnan Kızılhaçı da ülke genelinde vatandaşlara acil kan bağışı daveti yaptı.
Milletlerarası toplumdan takviye bildirileri
Beyrut Limanı’ndaki patlamanın akabinde Lübnan’a Türkiye başta olmak üzere Katar, Mısır, Ürdün, Irak, İran, ABD ve İsrail’den yardım teklifleri ile dayanışma açıklamaları geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Lübnanlı mevkidaşı Mişel Avn’ı telefonla arayarak Türkiye’nin Lübnan’ın yanında olduğunu ve Lübnan için sıhhat başta olmak üzere muhtaçlık duyulan her alanda insani takviyeye hazır olduklarını belirtti.
Hasarın boyutları tespit edilmeye çalışılıyor
Beyrut Limanı, konteyner, araba, kuru ve sıvı yük ve depolama tesisleri dahil olmak üzere hem yolcu hem de kargo terminalleri ile 1,2 milyon metrekarelik bir arazi üzerine heyeti.
Limanın genel kargo alanı 12 depodan oluşuyor ve 120 bin ton kapasiteli bir tahıl ambarını içinde barındırıyor. Limanın neredeyse yerle bir olmasının yanı sıra kentin en ağır yerleşim bölgesi büyük hasar gördü.
Beyrut Valisi Mervan Abbud, ziyana ait birinci açıklama olarak Beyrut Limanı’nda meydana gelen patlamanın 3 ila 5 milyar dolar hasara yol açtığını belirtti.
AA
Bloomberg HT
