Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla gönderilen Suriye ve Irak tezkeresinde, Türkiye’nin güney kara sonlarına mücavir bölgelerde yaşanan gelişmeler ve süregiden çatışma ortamının ulusal güvenlik açısından taşıdığı risk ve tehditlerin artarak devam ettiğin altı çizildi.
Türkiye’nin, komşusu Irak’ın toprak bütünlüğünün, ulusal birliğinin ve istikrarının korunmasına büyük değer atfettiği belirtilen tezkerede, “Diğer taraftan Irak’ta PKK ve DEAŞ ögelerinin varlığını sürdürmesi, etnik temelli ayrılıkçılığa yönelik teşebbüsler, bölgesel barışa, istikrara ve ülkemizin güvenliğine direkt tehdit oluşturmaktadır. PKK/PYD-YPG ve DEAŞ başta olmak üzere Suriye’de mevcudiyetini sürdüren terör örgütleri, ülkemize yönelik hareketlerini sürdürmektedir.” denildi.
Fırat’ın doğusu ve İdlib tezkerede
Terör örgütü PKK/PYD-YPG’nin, Fırat’ın doğusunda bölücü gündemine sürat verdiğine dikkati çekilen tezkerede, Türkiye’nin harekat alanlarında tesis edilen sükunet ve istikrarı korumak maksadıyla yasal ulusal güvenlik çıkarları doğrultusunda tedbirler alındığı anlatıldı.
İdlip’de, Astana süreci kapsamında istikrar ve güvenliğin tesisine ait faaliyetleri gaye alan risk ve tehditlerin devam ettiği vurgulanan tezkerede, “Bütün bu gelişmeler kapsamında, terörle Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü bozmaya ve alanda gayrimeşru oldubittiler oluşturmaya yönelik, ulusal güvenliğimize tehlike oluşturabilecek her türlü risk, tehdit ve harekete karşı, memleketler arası hukuktan doğan haklarımız doğrultusunda gerekli tedbirlerin alınması ulusal güvenliğimiz açısından hayati değer arz etmektedir.” tabirine yer verildi.
Cumhurbaşkanlığı tezkeresinde, şunlar kaydedildi:
“Ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun, 2170 (2014), 2178 (2014), 2249 (2015) ve 2254 (2015) sayılı kararlarıyla, Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün ve bağımsızlığının teyit edilmiş olmasının ve yeniden 2170 (2014) sayılı kararda bu ülkelerdeki terör faaliyetlerinin kınanarak, DEAŞ ve gibisi terör örgütlerinin faaliyetlerine karşı Birleşmiş Milletler üyesi tüm ülkelere 1373 (2001) sayılı Karar ve memleketler arası hukuk çerçevesindeki sorumluluklarına uygun biçimde gerekli önlemleri alma davetinde bulunulmuş olmasının ışığında, Türkiye’nin DEAŞ ve öteki terör örgütleriyle gayret hedefiyle oluşturulan memleketler arası koalisyon bünyesinde iştirak ettiği faaliyetlerin sürdürülmesi de ehemmiyet taşımaktadır.
Bu mülahazalar ışığında, Türkiye’nin ulusal güvenliğine yönelik ayrılıkçı hareketler, terör tehdidi ve her türlü güvenlik riskine karşı milletlerarası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü önlemi almak, Irak ve Suriye’deki tüm terör örgütlerinden ülkemize bundan sonra da yönelebilecek atakları bertaraf etmek ve kitlesel göç üzere başka mümkün risklere karşı ulusal güvenliğimizin idame ettirilmesini sağlamak, Türkiye’nin güney kara sonlarına mücavir bölgelerde yaşanan ve hiçbir meşruiyeti olmayan tek taraflı bölücü teşebbüsler ve bunlarla ilgili olabilecek gelişmeler istikametinde Türkiye’nin menfaatlerini tesirli bir biçimde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine nazaran ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için hızlı ve dinamik bir siyaset izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak biçimde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde hudut ötesi harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve birebir emellere matuf olmak üzere yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunması, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği temellere nazaran kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilebilmesi için her türlü önlemin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek temellere nazaran yapılması için 2 Ekim 2014 tarihli ve 1071 sayılı TBMM kararı ile verilen ve son olarak 8 Ekim 2019 tarihli ve 1199 sayılı TBMM kararı ile 30 Ekim 2020 tarihine kadar uzatılan müsaade müddetinin 30 Ekim 2020 tarihinden itibaren 1 yıl uzatılması konusunda gereğini Anayasa’nın 92’nci hususu uyarınca bilgilerinize sunarım.”
Lübnan tezkeresi
Lübnan tezkeresinde, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) 11 Ağustos 2006’da kabul ettiği 1701 sayılı karar ve TBMM’nin 5 Eylül 2006 tarihli kararıyla 1 yıl için verdiği müsaade kapsamında, Türkiye’nin, Lübnan’da konuşlu UNIFIL’e TSK ögeleriyle katkı sağladığı, müsaadenin müddetinin son olarak 31 Ekim 2019’dan itibaren 1 yıl uzatıldığı hatırlatıldı.
Türkiye’nin, UNIFIL’e yaptığı katkılarla barışı müdafaa harekatının aktif biçimde icrasında kıymetli bir fonksiyon üstlendiği belirtilen tezkerede, “Bu çerçevede Türkiye’nin katkısı gerek BM sistemi içinde gerek bölgesel ve global ölçekte gerekse kapsamlı sivil-asker iş birliği faaliyetleri vasıtasıyla Lübnan toplumunun her kesiti nezdinde görünürlüğünün artmasına, ayrıyeten barış ve istikrarın korunmasına yönelik siyasetinin sürdürülmesine hizmet etmiştir. Bu prestijle UNIFIL’e katkımızın sürdürülmesinin değer arz ettiği kıymetlendirilmektedir.” sözüne yer verildi.
UNIFIL’in misyon mühletinin BMGK tarafından 31 Ağustos 2021’e kadar uzatıldığına işaret edilen tezkerede, bu kapsamda, Lübnan’la ikili bağları ve bölgedeki güvenlik kaideleri da göz önünde tutularak, BMGK’nin UNIFIL’in misyon müddetinin uzatılması istikametindeki kararı uyarınca, hudut, şümul ve ölçüsü Cumhurbaşkanınca belirlenecek TSK ögelerinin, BMGK ve TBMM kararıyla tespit edilen unsurlar kapsamında 31 Ekim 2020’den itibaren 1 yıl daha UNIFIL’e iştirak etmesi ve bununla ilgili gerekli düzenlemelerin Cumhurbaşkanınca yapılması için gereğinin yapılması istendi.
Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti tezkeresi
Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti tezkeresinde, BM tarafından Türkiye’ye, Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde kurulan Çok Boyutlu Entegre İstikrar Misyonlarına iştirak davetinde bulunulduğu belirtildi.
Afrika’da bölgesel istikrar ve barış için tehdit oluşturan insani ve siyasi krizlerin tahliline askeri katkıda bulunulmasının, Türkiye’nin bölgede ve genel olarak Afrika’da izlediği aktif dış siyasetin doğal uzantısını oluşturacağının değerlendirildiği aktarılan tezkerede, 2 Ağustos 2016’dan itibaren bu katkının sağlanması için TBMM kararlarıyla gerekli müsaadelerin verildiği hatırlatıldı.
Bu kapsamda tezkerede, BM’nin Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde icra ettiği harekat ve misyonlar kapsamında, hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tespit edilmek üzere, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yurt dışına gönderilmesi ve Cumhurbaşkanınca verilecek müsaadeyle belirlenecek temeller çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılması için 8 Ekim 2019’de verilen müsaadenin 31 Ekim 2020’den itibaren 1 yıl müddetle uzatılmasına müsaade verilmesi istendi.
AA
Bloomberg HT
