Emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Taban Fiyat Tespit Komitesi, 2021’de geçerli olacak taban fiyatı belirleme çalışmaları kapsamında son defa toplandı
Personel kesitini Türk-İş’in, patron kısmını Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) temsil ettiği toplantıda, 2021’de geçerli olacak minimum fiyat sayısı Bakan Zehra Zümrüt Selçuk tarafından açıklanacak.
Sendikalar “3 bin liranın altında olmamalı” diyordu
Görüşmeler başlamadan evvel Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay, Hak-İş Genel Lideri Mahmut Arslan ve DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu imzasıyla yapılan ortak açıklamada ‘insan onuruna yaraşır’ bir geçim fiyatı belirlenmesi daveti yapılmıştı.
Görüşmelerin ilerlemesiyle sendikalardan da daha net talepler gelmişti. Bu mevzuda birinci talebi DİSK lisana getirmişti. Sendika 2021 yılı için minimum fiyatın 3 bin 800 TL olması gerektiğini belirtmişti. Bloomberg HT yayınına da katılan DİSK Lideri Dilek Çerkezoğlu “2021 yılı taban fiyatı Kovid-19 pandemisinin yarattığı ekonomik ve toplumsal tahribat içerisinde başladı. Çalışanlar gelirlerini kaybettiği için 2021 minimum fiyatı pandeminin yarattığı yıkımı engellemek açısından epeyce önemli” tabirlerini kullanmıştı.
Hak-İş ile Türk-İş de 3 bin liranın kritik eşik olduğuna işaret etmişti.
Bloomberg HT’ye konuk olan Hak-İş Lideri Mahmut Arslan, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile bir ortaya geldiği toplantıda, ıslahat ve çalışma hayatına ait beklentilerini ilettiklerini söylemiş ve “Hükümet ve patron tarafı, en az 3 bin TL teklifle masaya gelmelidir.” açıklamasında bulunmuştu.
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay da son taban fiyat tespit kurulu toplantısı öncesinde “3 bin liranın altındaki teklif, insanları memnun edecek bir teklif olmaz, çalışanları keyifli edecek bir teklif olmaz. Taban Fiyat Tespit Kurulu’na 3 bin liranın üzerinde bir teklif getirilmelidir” açıklamasını yapmıştı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun hesaplamasından 2.792 TL çıkmıştı
Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun üçüncü toplantısında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) hesaplamalarını sunmuştu. Buna nazaran TÜİK tarafından minimum fiyat ağır iş kolu için 2.792,10 TL; orta iş kolu için 2.507,70 TL; hafif iş kolu için 2.339,10 TL olarak hesaplanmıştı. TÜİK’in yaptığı hesaplamalarda geçen yıla nazaran ortalama yüzde 20’lik artış olduğu görülmüştü.
Türk-İş, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Minimum Fiyat Tespit Kurulu’nda paylaştığı bekar bir emekçinin taban geçim fiyatlarının ülke gerçeklerini yansıtmadığını kaydetmişti. Açıklamada, başlangıç fiyatı olması gereken taban fiyatın vakitle geçim fiyatına dönüştüğüne dikkat çekilerek, şu sözler kullanıldı: “Enflasyon, geçim kuralları ve ele geçen taban fiyat ölçüsü herkesin malumu. Bu nedenle patron ve hükümet, insanların tebessüm edeceği, keyifli olacağı bir sayısı masaya getirmeli.” Tabirleri kullanılmıştı.
Enflasyon beklentilerindeki yükseliş devam etti
Taban fiyat açısından 2021’in enflasyon görünümü de değerli bir başlık olarak öne çıkıyordu. 2020’de enflasyon yıl sonuna hakikat hızlanırken enflasyon beklentilerinde yükselişin devam ettiği görüldü. Ekonomistler bilhassa 2021 yılının birinci çeyreğinde enflasyonda yüksek seyrin devam edebileceğine işaret etti.
Beklentiler TCMB’nin düzenlediği ankete de yansıdı. 12 ay sonrası için TÜFE beklentisi Aralık anketinde yüzde 10,84 olarak kaydedildi. Bir evvelki anket periyodunda 12 ay sonrasına ait TÜFE beklentisi yüzde 10,77 olmuştu. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi de yüzde 9,24’e yükseldi.
TCMB’nin son açıkladığı enflasyon raporunda bankanın 2021 yılı beklentisi yüzde 6,2’den yüzde 9,4’e revize edilmişti. Yeni İktisat Programı’nda ise 2021 enflasyon beklentisi yüzde 8 olarak belirlenmişti.
Besin enflasyonuna ait beklentiler TCMB’nin son enflasyon raporunda net bir biçimde ortaya kondu. Buna nazaran, bankanın besin enflasyonu varsayımı 2020 yılı için yüzde 13,5, 2021 yılı için ise yüzde 10,5 olarak güncellenmiştir. Bir evvelki raporda besin enflasyonu beklentileri sırasıyla yüzde 10,5 ve yüzde 8 olmuştu.
Rapora nazaran işlenmemiş besin fiyatlarında hava şartları ve arz istikametli tesirlere bağlı olarak oynaklıklar gözlenebilirken bu durum besin enflasyonu iddiaları üzerinde her iki tarafta risk yaratabiliyor. Ziraî emtia fiyatlarındaki yükseliş eğilimi ve yurt içi besin fiyatlarındaki artışların ikincil tesirleri de bu açıdan üst istikametli risk oluşturuyor.
Bloomberg HT
