KUTAY KORAP
Borsa İstanbul’da son periyotta süreç hacimlerinde düşük seyir gözlemleniyor.
Geçen yıllara kıyasla artan yatırımcı sayısını karşın; halka arzlardaki yoğunluk, yabancı sahipliğinin tarihi düşük düzeyde olması ve yeni haber akışlarının zayıflığı süreç hacimlerinin düşüşünde tesirli oluyor.
Piyasa analistlerinin yorumlarına nazaran bu periyotta algoritma süreçlerinde de düşük seyir görülüyor.
Her ne kadar süreç 2021 yılı Ocak-Mayıs periyodu ortalama süreç hacmi geçtiğimiz yılın tıpkı devrine nazaran 2 kat daha fazla olsa da, yılbaşından beri her ay hacimde tertipli düşüş izleniyor.
Ocak-Mayıs ortalaması evvelki yıla nazaran yüksek düzeyde
BIST-100 endeksinin 2017-2021 yılları ortasında Ocak-Mayıs devri süreç hacimlerinde son 2 yılda önemli artış gözlemleniyor. Günlük süreç hacmi 2020 yılında bir evvelki yıla nazaran yaklaşık iki katına çıkarak 12,1 milyar TL oldu.
Süreç hacminin artmasına birden fazla başlık tesirli olurken, bilhassa BIST-100’deki yerli yatırımcının ortalama yatırım vadesinin 28 günden 18 güne, yabancı yatırımcının ise 155 günden 55 güne gerilemesi de göz çarpıyor.
Emsal ivmelenme ise 2020 yılından 2021 yılına geçildiğinde de görüldü. Bu yılın birinci 5 ayki ortalama süreç hacmi her ne kadar son 2 ayda önemli oranda gerilese de 25 milyar TL oldu.
TSPB’nin kaynaklarına nazaran ise 2020 yılında dünyada pay senedi süreçlerinin hacmi yüzde 45 artarak 183 trilyon dolara ulaştı. Bugün dünyadaki pay senetlerinin toplam piyasa pahasının 95 trilyon dolar civarında olduğunu varsayarsak bu sayının iki katı civarında süreç hacmi takip ediliyor.
Likidite halka arzlara kayıyor
Son periyotta Borsa İstanbul’da süreç hacimlerdeki düşüşün en kıymetli etmenlerinden biri olan ve piyasadaki likiditenin kaymasına sebep olan halka arzlar göze çarpıyor.
O denli ki bu yıl başından beri 19 şirket halka arz olurken, halka arzların toplam büyüklüğü 10,6 milyar TL civarındadır. Yeni yılın birinci ayında BIST-100 endeksinde günlük ortalama süreç hacmi 33,6 milyar TL civarındayken, Nisan ve Mayıs aylarında bu sayı 16,9 milyar TL’ye kadar geriledi.
Tıpkı devirde hisse senedinde yerli ve yabancı yatırımcı sayısı 2,2 milyon bireyden 2,7 milyon şahsa yükseldi. Artan yeni yatırımcı sayısının süreç hacmine tesiri ise sonlu oldu.
Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, Merkez Bankası’nda yaşanan misyon değişiminden sonra piyasadaki düşüşün yatırımcıların risk algısını negatif tarafta etkilediğine vurgu yaptı. Doğan, piyasadaki geri çekilmenin yerli yatırımcının da bir kısmını karşıt konumda bıraktığını belirtirken vu devirde kurdaki zayıf seyir yabancı ilgisini azaltığına da dikkat çekti. Doğan’a nazaran son periyotta ağır halka arza iştiraki kaynakların buraya yönelmesine de neden oldu.
Bloomberg HT
