Erol Oytun Ercan
Brezilya Lideri Jair Bolsonaro, Pazartesi günü “Renda Cidada” isimli yeni “temel gelir” programını açıkladı ve program için gerekli paranın duruşma kararıyla sınırlanacak ödemeler ve Fundeb eğitim fonundaki kaynakların yönlendirilmesiyle sağlanacağını söyledi.
Renda Cidada, Bolsonaro’nun bu ayın başlarında açıkladığı ve medya yansılarından sonra iptal ettiği, emekli aylıklarını ve engelli ödemelerini 2 yıllığına dondurmayı planlayan, Renda Brasil’in yeni bir versiyonu olarak düşünülebilir.
Renda Cidada’nın gereksinimi olan kaynağın karşılanabilmesi için gelecek borç ödemelerinde kullanılmak üzere tahsis edilmiş bütçedeki 9.7 milyar dolara erişimin yolunu açacak mali hareketlerin da yapılması da gerekiyor.
Bakanlar ve meclis üyeleriyle yaptığı bir toplantı sonrasında, “Mali disiplin ve harcama limitleri çerçevesinde kaynak arayışındayız” diyen Bolsonaro, “Topluma ve yatırımcılara Brezilya’nın dürüst ve emniyetli bir ülke olduğunu göstermek istiyoruz” diye ekledi.
Brezilya piyasaları habere negatif reaksiyon verdi. Brezilya reali dolara karşı %1.46 kıymet kaybederek 5.64 dolar düzeyinde kapandı ve pay piyasaları %2.41 düştü.
Bloomberg HT’ye Renda Cidada’ya ait değerlendirmelerde bulunan Monex Europe FX piyasaları analisti Olivia Alvarez Mendez, “Bu yardımlar pandeminin ekonomik ve toplumsal tesirlerini bir ölçü yumuşatsa da piyasaları disiplinli bir mali duruş konusunda ikna etmesi çok zor” dedi ve Brezilya üzere yoksulluğun ve eşitsizliğin yapısal olarak yüksek olduğu bir ülkede mali teşviklerin tesirlerinin hudutlu olacağının altını çizdi.
Piyasaların pakete reaksiyonu konusunda ise, “Piyasalar mali üst sonun aşılıp aşılmadığı konusunda hükümeti çok yakından takip ediyor” diyen Mendez, mali teşviklerin yatırımcı inancına dayandığını ve kaygı verici mali görünümün Brezilya’nın zayıf performans gösteren finansal piyasalarının gerisindeki en büyük neden olduğunu belirtti.
Mendez kur düzeyi konusunda ise, “Hükümetin bütçe açığını istikrarlı sonlar dahilinde yöneteceğine güvenilmediğinin işaretleriyle Brezilya reali son dört ayın en düşük düzeyinde süreç görüyor” dedi ve Brezilya’nın muadilleri ortasında pandemiden en süratli toparlanmayı
Brezilya reali, sene başından bu yana %28.93 düşüşle en berbat performans gösteren gelişen ülke para ünitesi durumunda. Hükümet ayrıyeten 2020 yılındaki istisnai harcamaları kapsayan anayasal harcama limitlerini de kaldırdı.
Mendez’in paylaştığı bir kıymetlendirme notuna nazaran, gereksinimi olan hanelere gelir yardımı, çalışma yardımı, vergi indirimleri ve kimi ilaçlar ve medikal gereçler için ithalat sübvansiyonları da düşünüldüğünde orta vadede mali görünüm pek iyi bir tablo çizmiyor.
Şayet yatırımcıların korktuğu üzere toplumsal refah programları kuvvetli pandemi şartlarının da ötesine uzanırsa, harcama üst sonlarından 2021 yılı ve sonrasında da taviz verilebilir. Bu da yatırımcılar nezdinde mali disiplin ve bütçe idaresi ile ilgili telaşları artırıyor.
Bloomberg HT
