Türkiye’nin kıymetli tatlı su kaynaklarından biri olan Eğirdir Gölü’nde su çekilmeleri her geçen yıl daha da artıyor.
Türkiye Tabiatını Müdafaa Derneği(TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, son yıllarda göldeki ortalama su düzeyinin 16 metreden 4 metreye kadar düştüğünü belirterek, “Eğirdir Gölü kırmızı alarm vermektedir” dedi.
Türkiye’nin yedi renkli gölü olarak bilinen Eğirdir Gölü’nde su kayıpları kritik düzeylere yaklaşıyor.
Gölde su düzeyinin azalmasıyla birlikte halk plajlarında kumluk alanlar genişlerken iskeleler de karada kaldı.
Suların çekilmesi enteresan manzaralar de oluşturdu. 2016 yılında Bedre Plajı’na kurulan su kaydırağı kumların ortasında kaldı. Su kaydırağı ile göl ortasındaki ara ise yaklaşık 25 metreye ulaştı.
Türkiye Tabiatını Muhafaza Derneği(TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, göldeki su düzeyinin giderek azaldığına dikkat çekerek, Tarım ve Orman Bakanlığı Su Idaresi Genel Müdürlüğü’nce belirlenen Eğirdir Gölü Özel Hükümleri’nin bir an evvel uygulanması gerektiğine işaret etti.
“Bilimsel olarak kuruma dönemine girmiştir”
Eğirdir Gölü’nün Türkiye’nin en büyük ikinci doğal tatlı su gölü olduğuna değinen Kesici, “Göl, kullanım emelleri ortasında stratejik değere sahiptir. Savaşta, açlıkta, kıtlıkta içme suyu olarak kullanılacaktır. Tarımda da kullanılabilmektedir. Eğirdir Gölü 3 bin 500 kilometre karelik bir havza içerisinde yer alan 520 kilometre kare su yüzeyine sahip bir alandır. Son yıllarda ortalama su düzeyi 16 metreden 4 metrelere kadar düşmüştür. Yüzey düzeyinin ise ortalama 150 kilometreden fazlası karalaşmış, bataklıklaşmış ve istilaya uğramıştır. Eğirdir Gölü bilimsel olarak kuruma dönemine girmiştir. Bunun bilimsel olarak temel nedenlerinden birisi gölün su bütçesinin uygun biçimde kullanılamamasıdır. Yüzey suları, pompajlar ve yasal, yasal olmayan kuyularla tarım için su alınmaktadır. Elbette tarım için su alınacaktır lakin gölün su bütçesi korunarak su alınmalıdır. Bunun dışında gölün havzasına düşen yağmurun büyük bir kısmı yüzey akışlarına önüne konulan gölet ve barajlar nedeniyle su, göle ulaşamamaktadır. Gölü besleyecek tek kaynak gölü besleyecek yağmurlar olmaktadır. Şayet sizin havzada neminiz azalırsa yağışınız da azalmaktadır” dedi.
“10 balık tipinden yalnızca bir tane kaldı”
Erol Kesici, gölün kırmızı alarm verdiğini tabir ederek, su çekilmeleriyle birlikte çok önemli sıkıntılar yaşandığını söyledi. Gölün içerisine kurulan kimi pompaj sistemlerinin suların çekilmesiyle karada kaldığını belirten Kesici, su düzeyindeki azalmaların başka canlıları da olumsuz etkilediğini kaydetti.
Kesici, “3-4 yıl evvel büsbütün sular içerisinde olan kuşların yuvaladığı, ürediği ve balıkların yumurtladığı birtakım alanlar kurumuş vaziyette. Göl, canlılar açısından da kırmızı alarm vermekte. Zira artık Eğirdir Gölü’nde balık bulunmamakta. En büyük berbatlığı burada yapılan balıklandırmayla yaptılar. Vaktinde gölde 10 çeşit doğal tıp vardı. Bu doğal tıp bir insanın akciğeri, karaciğeri, sindirim sistemi üzereydi. O balıklar göllerin temel temizleyicileriydi. Bugün ise balıklandırma metotlarıyla daha çok para kazanalım diye 9 cins büsbütün coğrafyadan silindi, kuşağı tükendi. Ayrıyeten gölde su salyangozları, kurbağalar, yengeçleri, kabuklu organizmalarda kayıplar vardır. Bunlar gölün temel temizleyicileriydi” dedi.
“Göl yüzde 60 düzeyini kaybetti”
Gölün iyi yönetilerek su bütçesinin korunması gerektiğinin altını çizen Erol Kesici, devletin 1983 yılından bu yana Eğirdir Gölü’nün korunmasıyla ilgili yasalar çıkardığını lakin bunların sağlıklı uygulanamadığını belirtti. En son 2013 yılında Eğirdir Gölü Özel Hükümleri’nin çıkarıldığını tabir eden Kesici, “Orada gölün kenarında ne yapacağınızı, gölden ne kadar su alabileceğinize ait bütün kararlar vardır. Lakin maalesef bu kararlar popülist davranışlarla uygulanmamaktadır. Örneğin 914,54 su kotuna geldiği vakit bir damla dahi su alınmaması gereken periyottur. Göl şuanda o dönemdedir. Ancak bu illa o periyoda kadar su alacağın manasına gelmez. Göl yaklaşık olarak yüzde 60’lık düzeyini kaybetmiştir. Bu kurumaya yüz tutmak demektir” diye konuştu.
“Balıklandırma rastgele yapılmamalı”
TTKD Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, kesinlikle çıkarılan maddelerin uygulanması gerektiğini söyledi. Su düzeyinin azalmasıyla eskiye göre buharlaşmanın da arttığına dikkat çeken Kesici, kelamlarına şöyle devam etti: “Ağaçlandırma yapılmalı. Eğirdir Gölü Özel Kararları, ‘gölün kenarına yapı yapılamaz’ diyor. Kurallar getirilmiş. Birinci 30 metrede hiçbir şey yapılamaz, 300 metrede ise nispi. Lakin bugün baktığımız vakit Eğirdir Gölü’nün etrafı istila edilmiş durumdadır. Balıklandırma sistemleri itinasız yapılmamalı. Milyonlarca balık atıldı hala balık yok ve Eğirdir’de satılan gölün doğal sazan balığı ne yazık ki Adıyaman’daki Atatürk Barajı’ndan gelen balıklar olmaktadır.
“Devletimizin çıkarmış olduğu maddelere uymak zorundayız”
Göletlerdeki sular mutlak suretle göle verilmesi gerekir. Gölü besleyen damarlar baypas edilmeli ve açılmalıdır. Yasal olmayan sondajlara müsaade verilmemeli. Gölü korumak istiyorsak bilimsel kurallara, devletimizin çıkarmış olduğu maddelere uymak zorundayız. Yoksa bu göl geleceğe kalmayacak. Bilimsel datalara nazaran birebir formda kullanılmaya devam ederse Eğirdir Gölü bataklıklaşacak ve 10 yıl içerisinde çok önemli meselelerle karşı karşıya kalacaktır. 520 kilometre kareden 400 kilometre karelere kadar çekilen bir alan var. Düzeyde de yüzde 60’lara varan kayıplar var, bu çok tehlikeli bir durum.”
Bloomberg HT
