Rahim Ak haberinde, emlak vergisinin her 4 yılda bir takdir edilen arsa ve arazi metrekare ünite bedelleri (vatandaş ortasında bu kıymetlere belediye rayiçleri deniyor) üzerinden hesaplandığını, yerin üzerinde bina varsa, yerin takdiri kıymetine her yıl için ilan edilen metrekare inşaat maliyet bedeli eklenerek bina emlak vergisi bedelinin bulunduğunu aktardı. Ak, vatandaşların bu emlak vergi kıymeti üzerinden konutlarda binde 1, işyerlerinde binde 2 oranında emlak vergisi ödediğini belirtti.
Büyükşehirlerde ise vergi oranları bu meblağların iki katı seviyesinde. Bu formda belirlenen birinci yıla ilişkin emlak vergisi bedeli izleyen 3 yıl, yine değerleme oranının yarısı oranında artırılarak belirleniyor. Belirlemeyi bu iş için özel olarak oluşturulan takdir komiteleri yapıyor.
Bu yıl 2022 ile 2026 ortasında ödenecek vergi için birinci kısım yani metrekare ünite bedelleri yine belirleniyor. Habere nazaran, gelen bilgilerin bu yıl takdir komitelerinin metrekare ünite kıymetlerinde 10-15 kat artışa gittiği ve bunun vergiye yansımasının 4-5 katın üzerinde olabileceği istikametinde.
Yüzde 50 ile sınırlanmıştı ama…
Habertürk’te yayımlanan haberde, takdir kurulunun kararını vatandaşların yargıya taşıyabildiği ve ikamet edilen yerin vergi mahkemesine giderek bu vergi artışına itiraz edilebildiği aktarıldı. Ayrıyeten, ferdi olarak 31.12.2021 tarihine kadar Takdir Komitesi’nin aldığı karara itiraz etme hakkının da olduğu belirtildi.
Bir evvelki takdir periyodunda yani 2017’de yüksek dengeli artışlar nedeniyle vatandaş yargıya taşınınca Emlak Vergisi Kanunu’na süreksiz unsur eklenerek artışlar yüzde 50 oranında sınırlanmıştı. Habere nazaran, takdir kurullarının bu maddeyi dikkate almadığı belirtiliyor.
Emlak Vergisi Kanunu’ndaki süreksiz husus şu bilgileri içeriyor:
“Takdir kurullarınca 2017 yılında 2018 yılı için takdir edilen taban ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite pahaları, 2017 yılı için uygulanan ünite kıymetlerinin yüzde 50’sinden fazlasını aşması durumunda, 2018 yılına ait bina ve arazi vergi bedellerinin hesabında, 2017 yılı için uygulanan minimum ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite kıymetlerinin yüzde 50 fazlası temel alınır.
Takip eden 2019, 2020 ve 2021 yıllarında 29. husus kapsamında bina ve arazi vergisi matrahları ile taban ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite kıymetleri bu biçimde belirlenen pahalar üzerinden hesaplanır. Emlak vergi bedeli yahut minimum ölçüde arsa ve arazi metrekare ünite pahaları temel alınarak uygulanan vergi, harç ve öbür mali yükümlülükler için de birinci fıkra kararlarına nazaran belirlenen kıymetler dikkate alınarak uygulanır. Bu unsurun uygulamasına ait yöntem ve asılları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Birtakım vergi uzmanları bu unsurun emsal olacağını savunurken kimileri ise, hususun açıkça yalnızca 2017’de alınan ve 2018 ile 2021 yıllarına kapsayan devir için geçerli olduğunu söylüyor.
Bedelli konut eşiğini aşan konutlar da arttı
Öteki yandan astronomik artırılan metrekare ünite fiyatları bir kısım gayrimenkulü ‘Değerli Konut Vergisi’ alanına da sokuyor. Daha evvel eşik pahanın altında kalarak yalnızca emlak vergisi ödeyen birçok konut, artık 2 vergiyi birden ödemek zorunda kalacak.
Kıymetli konut vergisinde oranlar şöyle: Pahası 5 milyon lira ile 7,5 milyon lira ortasında olan konutlarda; 5 milyon lirayı aşan kısım için binde 3, pahası 7,5 milyon lira ile 10 milyon lira ortasında olan konutlarda; 7 milyon lirayı aşan kısım için binde 6, pahası 10 milyon liradan daha fazla olan konutlarda; 10 milyon lirası için 22 bin 500 lira, fazlası için ise binde 10 oranında Bedelli Konut Vergisi tahsil ediliyor.
Beyoğlu’nda 5 yılda yüzde 500 artırım
Yeni belirlenen emlak vergisi rayiçlerine birinci reaksiyon Beyoğlu’ndan gelmişti. Hareket yapan bir küme vatandaş yüzde 45’lik artışa itiraz ederek şunları söylemişti: “Beyoğlu Belediyesi 2022 yılında başlayacak emlak ünite fiyatlarına yüzde 45 ve enflasyon oranında artırım yapmayı istemektedir. Bu artış, Beyoğlu’nda 5 yıl içerisinde emlak vergilerine yüzde 500 artırım yapmak demektir. Yapılacak vergi artırımları Beyoğlu İlçesindeki hem mülk sahiplerini hem de konut ve işyeri kiracılarını, esnafı etkileyecek, Beyoğlu vergi oranlarında, en yüksek artış yaşanan ilçeler ortasında yer alacaktır. Beyoğlu Belediyesi tarafından yapılmak istenen bu artırım, Beyoğlu’nun ekonomik gerçekliğine büsbütün muhalif, kamu odaklı belediyecilik anlayışından uzak olmakla birlikte halkın yaşadığı ekonomik kriz gerçeğini yok saymaktadır.”
Muhtarlıklara koşma vakti
Rahim Ak haberinde, gelecek 4 yılın ödenecek emlak vergisi hesabına temel olan arsa-arazi kıymetlerinin 30 Haziran’da muhtarlıklara asıldığını ve bu artış oranına itiraz etmek isteyenlerin ilandan sonraki 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açma hakları olduğunu, aksi takdirde artan vergiyi ödemek zorunda kalacaklarını belirtti.
Takdir kurulları kimlerden oluşuyor?
- Lider (belediye lideri yahut belirleyeceği memur)
- Belediyeden 1 memur
- Vergi dairesi liderinin görevlendireceği 2 memur (Vergi dairesi başkanlığı bulunmayanyerlerde bu üyeleri defterdarlar belirliyor)
- Tapu sicil müdürü yahut belirleyeceği 1 memur
- Ticaret odasınca seçilmiş 1 üye
- Mahalle yahut köyün muhtarı
Bloomberg HT
