Fed’in faiz belirlemede yeni yaklaşımını Çarşamba günü açıklayacağı ekonomik varsayımlardan sezmek muhtemelen sıkıntı olacak. Zira siyaset kararının yanında yayınlanan bu varsayımlar yalnızca Fed yetkililerinin gelecek birkaç yıla ait görüşlerini içeriyor. Yükselen enflasyona karşı geçmişe kıyasla daha az agresif reaksiyon vermeyi öngören yeni çerçeve ise büyük bir ihtimalle daha sonrasına kadar denenmeyecek.
Fed’in mahallî saat ile 14.00’te yayınlayacağı kararında, faiz artırımından evvel görmek istediği şartlara ait net bir açıklama olması beklenmiyor. Hasebiyle Fed Lideri Jerome Powell ve başka yetkililerin, strateji değişikliğinden dolayı “bu sefer farklı olacağını” söylerken piyasayı inandırmaları gerekiyor.
New York’ta Jefferies ABD baş finansal ekonomisti Aneta Markowska, “Çerçevedeki değişim tam kapasiteye gelmeden ve bir ölçü enflasyon baskısı hissetmeden pek bir tesir etmeyecek. Bu Fed’in nasıl reaksiyon verdiğiyle ilgili. Maalesef şu anda projeksiyonlar bunu kapsayacak kadar uzağa gitmiyor.
Komite koronavirüs pandemisi nedeniyle Mart ayında faizleri sıfıra yaklaştırmış ve iktisadın Fed’in azamî istihdam ve fiyat istikrarı ikiz maksadına ulaşma yoluna girmeden faiz artırımı olmayacağını söylemişti.
Yeni çerçeve
Mart ayından bu yana amaçlar değişti. Powell 27 Ağustos’ta Fed’in yüzde 2 enflasyon maksadını artık ortalama bir sayı olarak göreceğini söyledi. Yani enflasyonun maksadın altında kaldığı devirler sonrasında yüzde 2’yi aşmasına müsaade verilecekti.
Lakin bu değişim yeni yaklaşımın -finansal piyasalar üzerinde tesirli olan- ilerideki sıkılaştırmanın zamanlaması için ne manaya geldiği sorusunu doğuruyor. Yetkililerin ekonomik projeksiyonları, siyaset tartışmasındaki görece tesirlerine bilakis herkesin görüşünü eşit olarak kıymetlendirdikleri için, başladığı 2012 yılından bu yana piyasa çalkantısına vakit zaman katkıda bulundu.
Ayrıyeten projeksiyonlar komitenin siyaset toplantılarından evvel toplanıyor. Bu da toplantılardan çıkan son fikirleri içermediklerini gösteriyor. Tekrar de, toplantı sonrası basın toplantılarında basın mensupları gelecek faiz kararlarıyla ilgili şartlara ait daha fazla açıklık talep ettiğinde, Fed Lideri ekseriyetle projeksiyonları işaret ediyor.
2023 noktasal grafiği
Haziran ayında yayınlanan son projeksiyonlar 17 komite iştirakçisinin ikisi hariç tamamının faizlerin 2022’nin sonuna kadar sabit tutulmasını beklediğini gösteriyordu. Çarşamba günü yayınlanacak projeksiyonlar varsayım ufkunu 2023’ün sonuna kadar uzatacak.
Bloomberg’in anketine katılan ekonomistlerin varsayımı, medyan projeksiyonunun 2023’e kadar faiz artırımı öngörmemeye devam edeceği tarafında. Anket iştirakçilerinin dörtte üçü siyaset yapıcıların yeni ortalama enflasyon amacında 2024 yahut daha sonrasına kadar galibiyet duyuru edemeyeceğini düşünüyor.
Bloomberg HT