Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca, büyük kısmı 2012’den bu yana 60,5 milyar liralık dayanakla kentsel dönüşüm yatırımı yapıldı.
Kentsel dönüşüm kapsamındaki alanlarda, “riskli alan”, “rezerv yapı alanı”, “kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı”, “yenileme alanı” ve “riskli yapılar” belirleniyor.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca, bu alanlarda ikamet eden vatandaşların can ve mal güvenliğini teminat altına alacak dönüşüm faaliyetleri için kira yardımı, faiz takviyesi, proje ve kamulaştırma masraflarını de içeren kaynak ayrılıyor.
Bakanlık 2012’den bu yana 59 vilayette 564 bin bağımsız kısmın bulunduğu 269 “riskli alan”da çalışma yürüttü, 81 vilayette “riskli yapı” olarak bedellendirilen 690 bin konut ve iş yerinin yenileme çalışmaları sürüyor.
Dönüşüm çalışmaları kapsamında 67 vilayette 48 bin hektar “rezerv yapı alanı”, 33 vilayette 161 “kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı” ve 11 vilayette 16 “yenileme alanı” belirlendi.
Riski alanlarda ve yapılarda yer alan 673 bin konut ve iş yerinin yıkım süreçleri tamamlandı.
Kentsel dönüşüm kapsamında birçok yardım yapıldı
Kentsel dönüşüm kapsamında Bakanlık tarafından TOKİ, İLBANK tarafından proje karşılığı 7 milyar 946 milyon lira aktarılan belediyelerden 663 milyon lira fiyatında hizmet alındı.
Proje karşılığı aktarılan bedelle birlikte kira yardımı, hibe, faiz dayanağı, kamulaştırma ve uygulamalarla kentsel dönüşüm için yaklaşık 16 milyar lira bedel Bakanlık tarafından karşılandı.
Binasını dönüştüren vatandaşlara vergi ve harç muafiyeti sağlanarak yaklaşık 12 milyarlık ek dayanak sağlandı. Ayrıyeten TOKİ eliyle, kentsel dönüşüm kapsamında 32,5 milyar lira bedelli yatırım yapıldı.
Bakanlık, büyük bir kısmı 2012’den bu yana olanları kapsayan toplamda 60,5 milyar liralık kentsel dönüşüm yatırımı yaptı.
Bakanlık tarafından 1 milyon 400 bin bağımsız kısımda ikamet eden 5 milyon vatandaşın can güvenliğini teminat altına alacak kentsel dönüşüm çalışmaları da devam ediyor.
Kamu ve özel bölüm eliyle 2012’den bu yana yapılan kentsel dönüşüm çalışmaları, Toplu Konut Yönetimi (TOKİ) konutları ve yapı kontrol sistemi ile Türkiye’deki binaların yüzde 65’i inançlı hale getirildi, 54 milyondan fazla vatandaş garanti altına alındı.
“Türkiye’nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm” amacıyla 5 yıl içerisinde 1,5 milyon konutu acil dönüştürmeyi amaçlayan Bakanlık, bu kapsamda 100 bini İstanbul’da olmak üzere her yıl 300 bin konutun dönüşümünü sağlayacak.
Bakanlık, 20 yıl içinde de toplam 6,7 milyon konutun dönüşümünü tamamlamayı planlıyor.
Kentsel dönüşüm çalışmaları 6 başlıkta yapılıyor
Kentsel dönüşüm çalışmaları “deprem riski altındaki yapı ve alanların dönüşümü”, “sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü”,” tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü”, “sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü”, “tarım köy projeleriyle kırsal dönüşüm ve çağdaş otopark alanları üretimi”ni içeren 6 başlık altında yürütülüyor.
Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü kapsamında Bakanlık, Karadeniz Bölgesindeki tüm vilayetlerde iklim değişikliği kaynaklı ziyanlara ait tespit çalışması yaptı.
Bakanlık, Karadeniz Bölgesi İklim Değişikliği Hareket Planı kapsamında riskli alanlarda oturan vatandaşlar için 15 bin konutu TOKİ eliyle üretiyor. Bu kapsamda Trabzon Araklı ile Çamlıktepe ve Özgen, Samsun İlkadım, Giresun Merkez ve Tirebolu’da sel ve heyelan afetlerinde konut projelerinde kullanılmak üzere arazi evre çalışmalarını başlattı. Giresun Bulancak’ta 570 konutun imal çalışmaları devam ederken, Trabzon Araklı’da 118 konutun inşaat işleri tamamlandı.
Bakanlık, tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü kapsamında da meydanları tarihi kimliğine kavuşturacak çalışmalar yürütüyor.
Buna nazaran, Ankara Hergelen Meydanı, Konya Mevlana Meydanı, Erzurum Hacı Cuma Bölgesi, Afyonkarahisar Mısri ve İmaret Mescidi etrafı, Kayseri Kaleiçi mevkii, Yozgat-Merkez Çapanoğlu Cami, Kastamonu-Merkez Nasrullah Cami etrafı, Niğde Merkez Kale etrafı, Muş Merkez, Bursa, Kütahya ve Sinop’taki yenileme projeleri sürüyor.
Ülke genelinde 12 vilayette, 10 bin sanayi iş yeri projelendirildi
Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümünü de gerçekleştiren Bakanlık, sanayi alanlarını çok daha çağdaş ve geniş alanlara taşıyor.
Ankara, İstanbul, Konya, Adana, Trabzon, Aksaray, Diyarbakır, Bolu, Bursa, Kayseri, Muğla ve Rize olmak üzere şu anda 12 vilayette, 10 bin sanayi iş yeri projelendirildi. Bunların 1420’si tamamlandı, 3 bin 422’sinin ise imaline devam ediliyor. Ayrıyeten, 3 bin 375 iş yerinin ihale çalışmalarına da başlandı.
Tarım köy projeleriyle kırsal dönüşümü de gerçekleştirmeyi hedefleyen Bakanlık, kırsal yerleşim alanlarının konut ve altyapı muhtaçlıklarını gideriyor, hayat şartlarını iyileştiriyor.
TOKİ ile yürütülen “Köy Konut Projeleri”nin geliştirmesine yönelik çalışmalar kapsamında 81 vilayet valiliğine yazı gönderildi.
Yazıda valiliklerden köy konutları için uygun yerleşim alanlarının belirlenmesi ve taleplerin toplanması istendi. 30 vilayetten geri dönüş alındı, bunların 21’inden 548 köy/mahalle için müracaat yapıldı. Bakanlık, 18 vilayetten de arsa, yer bildirimi bilgisini aldı ve bu yerlerle ilgili çalışmaları başlattı.
45 başka projede 7 bin tarım köy konutu tamamlandı
Daha evvel 45 başka projede 7 bin tarım köy konutunun üretimini tamamlayan Bakanlık, Elazığ’da 1515, Malatya’da 654 tarım köy tipi konut ve ahır projesinin çalışmalarını yürütüyor.
Bakanlığın Türkiye’de bir birinci ve model olacak ahır projesinin başlatıldığı Ağrı’da 350 yeni ahır yapılıyor. Bingöl için de 200 konut ve ahır için proje çalışmaları sürüyor.
Çağdaş otoparklar üretip trafik sıkışıklığını, kentlerdeki araç yoğunluğunu azaltmak için de çalışan Bakanlık, gereksinim duyulan yerlere geniş yer altı otoparkları, bölge otoparkları yapıyor.
Acil dönüşüm kapsamında yıkılıp tekrar yapılan binaların altına bölgenin gereksinimleri ve talepler doğrultusunda 2-3 katlı otoparklar yapılıyor. Daha büyük projelerde ise bilhassa donatı alanlarının altına bağımsız, büyük otoparklar inşa ediliyor.
Bloomberg HT
