Birleşmiş Milletler (BM) Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Aralık 2020 Global Besin Fiyat Endeksini yayınladı.
FAO’nun endeksine nazaran, dünya besin fiyatları Aralık ayında süt eserleri ve bitkisel yağlar başta olmak üzere üst üste yedinci ayda da arttı.
Böylelikle FAO Besin Fiyat Endeksi, 2020 boyunca üç yılın en yüksek düzeyine ulaştı.
FAO Besin Fiyat Endeksi Aralık ayında ortalama 107.5 puan ile Kasım ayına nazaran yüzde 2.2 daha yüksek bir seyre sahne oldu.
Yaygın olarak ticareti yapılan besin emtialarının milletlerarası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen endeks, 2020 yılı müddetince ortalama 97.9 puan düzeyinde seyretti.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Aralık’ta bir evvelki aya nazaran yüzde 1.1 arttı ve 2020’nin tamamı için 2019 düzeyinin ortalama yüzde 6.6 üzerinde gerçekleşti. Aralık ayında buğday, mısır, sorgum ve pirinç için ihracat fiyatları, Rusya Federasyonu’nun yanı sıra Kuzey ve Güney Amerika’daki büyüme şartları ve mahsul beklentileri konusundaki tasalardan ötürü kısmen yükseldi.
Yıllık bazda, 2020’de pirinç ihracat fiyatları 2019’a nazaran yüzde 8.6, mısır ve buğday için ise sırasıyla yüzde 7.6 ve yüzde 5.6 arttı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ise Aralık ayında yüzde 4.7 artarak Eylül 2012’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Fiyatlar, Palm yağı üreten esas ülkelerde devam eden arz sıkışıklığının yanı sıra, milletlerarası ticaret Endonezya’daki ihracat vergilerindeki keskin artıştan etkilendi.
Milletlerarası soya yağı fiyatları, Arjantin’deki hem sürece faaliyetlerini hem de liman lojistiğini etkileyen uzun müddetli grevler nedeniyle kısmen yükseldi. Bu alt endeks, 2020’de bir evvelki yıla nazaran ortalama yüzde 19.1 daha yüksekti.
FAO Süt Eserleri Fiyat Endeksi de Aralık ayında yüzde 3.2 artarak üst üste yedi aydır yükselişine devam etti. Okyanusya’nın süt üretimindeki daha kuru ve daha sıcak şartların yanı sıra Batı Avrupa’daki yüksek iç talebin neden olduğu güçlü global ithalat talebi nedeniyle tüm kategorilerde artış yaşandı. Öbür taraftan, 2020 boyunca, Süt Eserleri Fiyat Endeksi, 2019’a nazaran ortalama yüzde 1.0 daha düşüktü.
FAO Et Fiyat Endeksi Aralık ayında yüzde 1.7 artarken, tüm yıl ortalaması 2019’un yüzde 4.5 altında kaldı. Bilhassa Orta Doğu’dan artan ithalat talebi, kıymetli üretici ülkelerdeki yüksek iç satışlar ve Avrupa’daki kuş gribi salgınlarının olumsuz tesiri ile canlanan kümes hayvanı et fiyatları yılın son ayında toparlandı.
Afrika Domuz Gribi salgınları sonucunda Almanya’nın Asya pazarlarına yaptığı ihracatın askıya alınmasının tesiriyle domuz eti fiyatları kısmen düştü.
FAO Şeker Fiyat Endeksi ise bir evvelki aydaki besbelli artışın akabinde Aralık ayında yüzde 0.6 düştü. 2020 yılı boyunca, alt endeks 2019’dakinden yüzde 1.1 daha yüksekti. Bu durum Çin’in ithalattaki büyük artışını yansıtıyor.
Brezilya ve Hindistan’da artan üretim beklentileriyle üst taraflı baskı hafiflerken, Endonezya’nın yiyecek ve içecek sanayisinden rafine şeker talebinin arttığı görülüyor.
İrfan Donat – Bloomberg HT Tarım Editörü
Bloomberg HT
