F. UĞUR TAÇKINLAR
2021’in Ocak ayında ABD’de oyun şirketi GameStop paylarında yaşanan süratli yükseliş, bu süratli yükselişin ortaya çıkış biçimi ve yarattığı tesir yalnızca ABD sermaye piyasalarında değil, global sermaye piyasalarının da gündeminde birinci sıralara çıktı.
Finans dünyasında dikkatler, GameStop etrafında şekillenen ferdî yatırımcı ve Wall Street devlerinin çabasına odaklandı.
Hedge fonlarının GameStop paylarını açığa satması, toplumsal medyada örgütlenen küçük yatırımcıların organize bir halde alımlar yaparak pay fiyatını yükseltmeleri ve büyük yatırımcıları yükümlülüklerini yerine getirebilmek için alım yaparak kısa konumlarını kapatmak durumunda bırakmaları…
Bu noktada da sona ermeyen olaylar silsilesinde; akabinde Borsa platformlarının ferdî müşterilerin alımlarına kısıtlama getirmeleri, bunun üzerine “başkaldırı hareketinin” farklı eserlere kayması, sonrasında siyasilerden ve SEC’den gelen reaksiyonlar ve medyanın mevzuya yaklaşımı.
Pekala GameStop ne iş yapar? Pay senetlerinde oluşan bu çok hareketliliğin sebebi nedir? Birçok eserde hareketlilik yaşanmasına rağmen GameStop olayı neden değerli? Ve en değerlisi bundan sonra finansal piyasalar üzerinde nasıl bir tesiri olacak?
İşte tüm ayrıntılarıyla piyasalarda ‘Büyük balık küçük balığı yutar’ öyküsünü bilakis çeviren GameStop hadisesi…
GameStop şirketinin profili
Fortune 500 şirketleri ortasında yer alan Teksas merkezli GameStop Corp., temelleri 1984 yılında atılmış bir konsol oyunu ve cümbüş eserleri perakendecisi. Beş binin üzerinde şubesi bulunan şirket, ayrıyeten 10 ülkede e-ticaret faaliyeti gösteriyor.
Fizikî mağazaları üzerinden satış yapan GameStop, konsol ve oyun satışlarının çevrim içi platformlara kaymasının tesiriyle hâlihazırda yıllardır kan kaybediyor. En son darbe ise birçok perakendeciyi etkileyen koronavirüs pandemisinden geldi.
Bu yıl 400’den fazla mağaza kapatmayı planlayan 37 yıllık şirket, pay senetlerindeki şaşırtan yükselişle birlikte en fazla tartışılan şirketlerden biri olarak gündeme oturdu.
Kan kaybeden şirketin paylarında süratli yükseliş
GameStop’un payları son periyotta yaşanan çılgınlığın öncesinde, 2007 sonunda 60 doları aşmış, kademeli olarak çekilmesinden sonra 2013 yılının sonlarına gerçek tekrar yükselişe geçerek 50 doların üzerini görmüştü.
Akabinde uzun vadeli düşüş trendine giren pay, şirketin geçen yıl mağaza kapatma kararını açıklamasının akabinde 3.25 dolara kadar çekildi. 2020’nin ikinci yarısında başlayan yükseliş, küçük yatırımcıların payda kısa durum alan Wall Street devlerine savaş açmasıyla akılalmaz boyutlara geldi.
Küçük yatırımcının Wall Street ile savaşı
The Guardian’dan Edward Helmore’un haberine nazaran GameStop’un tuhaf kıssası geçen yılın Eylül ayına kadar uzanıyor.
Çevrim içi evcil hayvan maması mağazası Chewy’nin kurucusu, yatırımcı Ryan Cohen geçen yıl yaklaşık 76 milyon dolar karşılığında GameStop paylarının yüzde 12.9’unu alarak şirketin faaliyetlerinin internete daha fazla kaydırılması ve Amazon’a önemli bir rakip olması istikametinde çalışmaya başladı. Cohen ve misal görüşteki iki kişi Ocak ayında şirketin idare konseyine girdi.
Sonrasında, Robinhood ve öteki borsa uygulamaları üzerinden ucuz kaldığı fikriyle GameStop paylarında alım yapmaya başlayan küçük yatırımcılar “boğaları”, Amazon karşısında mutlak başarısızlık öngören Wall Street kurumları ise kısa konum alarak “ayıları” oluşturdu.
Ferdi yatırımcılar Reddit üzere platformlardaki forumlar üzerinden örgütlenip payları üst çeken harekete b
Birkaç gün öncesine kadar 4.5 milyar dolar ile şirketin piyasa kıymetinin üzerinde açığa satılmış olan GameStop paylarında kısa konumlardan kaynaklı ziyan, yaşanan sert yükselişle birlikte 2021 yılının Ocak ayında 6 milyar dolardan fazla oldu.
Wall Street devlerinin ziyanı bir günde 2.8 milyar doları buldu.
İlgili haberler
- Robinhood 1 milyar dolar fonlama aldı
- GameStop yangını Malezya’ya sıçradı
- Ve Reddit yatırımcıları gümüşü keşfetti
- Robinhood, Reddit’ten esinlenen çılgınlığa dur dedi
- Beyaz Saray’dan Gamestop çılgınlığına müdahale sinyali
Küçük yatırımcılar devlere diz çöktürdü
Hedge fonları üzere açığa satış yapan kurumsal yatırımcılara havlu attıran yükseliş, vadeli piyasada hisseyi 500 doların üzerine taşıdı. İdaresindeki 12.5 milyar dolarlık portföyün yüzde 30’unu kaybeden Melvin Capital üzere kurumsal yatırımcılar, teminat tamamlama davetleri sonrasında GameStop’taki kısa durumlarını kapatmak durumunda kaldılar. Muddy Waters’tan Carson Block son günlerde kısa konumlarını büyük ölçüde azalttığını söyledi.
WallStreetBets üzere forumlarda örgütlenen ferdî yatırımcıların ağır süreç yaptığı RobinHood ve Fidelity üzere aracı kurumlar alış süreçlerini durdurma, opsiyon süreçlerinde teminatı artırma üzere çeşitli tedbirler almaya çalıştılar. New York borsası birçok kere süreçleri durdurdu.
Buna rağmen, toplumsal medya platformları üzerinden örgütlenme devam etti. Farklı platformlar üzerinden değişik pay senetlerine ve gümüş üzere çeşitli eserlere yönelen kümeler fiyat hareketlerinde sert dalgalanmaları tetiklemeyi sürdürdü.
Yani, ferdî yatırımcı şimdilik Wall Street’e diz çöktürdü.
Reddit çılgınlığı diğer varlıklara da kaydı
GameStop paylarında tesir yarattığını gören küçük yatırımcı öbür varlıklara da yöneldi ve benzeri hareketler burada da yaşandı. Bunlardan birisi de gümüş oldu. Gümüşte emsal formda yüzde 5’e varan yükselişler izlendi.
RJO Futures’ın kıdemli piyasa stratejisti Bob Haberkorn yaptığı açıklamada, bu sabahki ekonomik bilgiler tartışmalı bir mevzu haline geldi. Bu, rastgele bir global olayı temel almıyor, yalnızca bir ileti panosundaki tüm silahlarını pahalı metal pazarlarına götüren beşerler. Yatırımcılar uzak aylar için gümüş seçenekleri satın almak istiyor. Opsiyonlarda olağanda bu noktada hiçbir kıymeti olmayacak kimi inanılmaz fiyat artışları görüyorsunuz” dedi.
GameStop gibisi yatırımcı pozisyonlanması ABD hudutlarını aştı
ABD’de Reddit’teki amatör traderların tetiklediği “GameStop çılgınlığı” Malezyalılara esin kaynağı oldu. WallstreetBets’in Malezya versiyonu olarak görülen Bursabets’te tartışmaların eldiven üreticileri üzerinde ağırlaşmasıyla birlikte bu şirketlerin pay senetlerinde sert yükselişler kaydedildi
ABD’dekine benzeri bir küme oluşturularak geçen yıl Asya gündemindeki pandemi süreçlerinden birine mevzu olan eldiven üreticilerinin pay senetleri hedeflendi.
Bursabets ismiyle bilinen çevrim içi topluluk oluşturuldu ve sayıları süratlice 4 bin 800’ü buldu. Kümenin moderatörleri Reddit üzerindeki WallStreetBets forumunun Malezya versiyonu olarak tanımladı ve gayelerini Malezya borsasında süreç gören pay senetlerini tartışmak olarak belirtti.
Açığa satış/kısa konum nedir?
Sermaye piyasalarında epey riskli bir süreç olan açığa satış, bir sermaye piyasası aracının fiyatında düşüş beklentisiyle, ödünç alınarak satış yapılması sürecine deniyor.
Wall Street’te kısa konum almak hedge fonları ve öteki büyük yatırımcılar için sıradan bir durum olsa da aslında hayli tehlikeli.
Çünkü finansal varlığın fiyatının düşmesiyle ucuz fiyattan alınıp takasının gerçekleştirilmesi hedeflenen bu süreçte, beklentinin bilakis sert yükseliş olması halinde büyük kayıplar yaşanabiliyor.
Siyaset ve medyanın yansısı
Gamestop etrafında gelişen ve farklı mecralarda yankı bulan olaylar silsilesinde Reddit kullanıcıları başta olmak üzere bir kısım, finans medyasını Wall Street devlerine art çıkmakla suçladı.
Başkalarıysa mevcut şartların piyasayı bozduğunu tez etti. Manipülasyon yapıldığını ima ederek, siyasilere ve düzenleyici kurumlara “işini yapma” davetinde bulundu.
Mevzu, Washington’un radarına da girdi.
Beyaz Saray basın sözcüsü misyona yakın vakitte başlayan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın ve Lider Joe Biden idaresinin iktisat takımlarının GameStop ve başka ağır kısa durum alınan şirketler ile ilgili pay senedi hareketlerini yakından izlediğini belirtti.
Demokrat Senatör Elizabeth Warren menkul değer regülatörlerine davette bulundu. Warren’ın “Uyanmaları ve işlerini yapmaları gerektiği” ikazında bulunmasından kısa bir mühlet sonra, ABD Menkul Değer ve Borsa Kurulu (SEC) tarafından yapılan açıklamada kurumun “opsiyon ve pay piyasalarındaki volatiliteyi etkin bir halde izlediği” söz edildi.
Warren, CNBC televizyonunda yaptığı farklı bir açıklamada pay senedi piyasasının “kumarhaneye dönüştüğünü” ve manipülatörlerin piyasaları üst ve aşağı çekip kâr elde ettiğini söyleyerek okları “milyarderlere ve hedge fonlara” çevirdi .
Fed Lideri Jerome Powell, Fed’in Ocak toplantısının akabinde GameStop bahsiyle ilgili sorulan soruya “belirli bir şirket yahut günlük piyasa aktivitesine ait yorum yapmak istemediği” halinde cevap vermişti.
Bloomberg’in bir haberinde ABD’de her iki partiden de yükselen yansıların tesiriyle Temsilciler Meclisi ve Senato’da pay piyasasındaki çalkantıyla ilgili bir oturum yapılması kararı alındığı belirtildi.
Senato Bankacılık Komitesi’ne liderlik edecek olan Sherrod Brown, açıklamasında “Wall Street’teki beşerler kuralları yalnızca kendileri ziyan gördüğünde ciddiye alıyor. ABD’li çalışanlar Wall Street sisteminin bozuk olduğunu yıllardır biliyorlar. Bedel ödeyen onlar. SEC’in harekete geçmesi ve Kongre’nin iktisadın yalnızca Wall Street değil, herkes için işlemesini sağlamasının vakti geldi.” diyor.
Temsilciler Meclisi üyesi ve Finansal Hizmetler Komitesi Lideri Maxime Waters da piyasada son devirde yaşanan volatilite ve hedge fonlarının oynadığı role odaklı bir oturum kelamı verdi.
Brown da Waters da taahhüt edilen oturumların ne vakit gerçekleştirileceğini söylemediler. Lakin her iki partiden kanun yapıcılar mevzuya odaklanmış durumda.
Tenkitlerin bir kısmı Robinhood üzere platformların kimi pay senetlerinde süreçleri kısıtlamaları üzerinde ağırlaştı. Bunun sıradan beşerler için adil olmayan bir dezavantaj yarattığını belirtti.
Bu argümana nazaran toplumsal medyada örgütlenen kalabalık tıpkı hedge fonlar üzere özgür bir biçimde alıp satma hakkına sahip olmalı.
Temsilciler Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi ise son süreçlerin “ilginç” olduğunu söyleyerek ilgili kurumların olayı incelemesi gerektiğinin altını çizdi.
Bundan sonra ne olacak?
Uzmanlar ferdî yatırımcıların bir ortaya geldiklerinde piyasayı ne ölçüde etkileyebildiklerini kanıtladıklarını düşünüyor. Hatta birçoklarına nazaran bundan sonra hiçbir şey eskisi üzere olmayacak.
Düzenleyici kurumlar bu türlü dalgalanmaların tekrar yaşanmaması için yüklü ölçüde kısa konum alan hedge fonların üzerine gidebilir, ya da Reddit üzere platformlarda pay senetlerini tartışan kümelere karşı tedbir almayı bile düşünebilir. Fakat organize olan kalabalıklar teknoloji avantajını kullanarak piyasayı etkileyebilme gücünü bir sefer (belki de birinci kez) fark etti.
Çünkü, GameStop ile başlayan hareket öteki menkul değerlere ve hatta öbür ülkelere şimdiden yayılmış durumda.
WallstreetBets’in Malezya versiyonu olarak görülen Bursabets’te tartışmaların eldiven üreticileri üzerinde ağırlaşmasıyla birlikte bu şirketlerin pay senetlerinde sert yükselişler kaydedildi.
Bursabets ismiyle bilinen çevrim içi topluluk şimdi Perşembe günü oluşturuldu ve şimdiden 4 bin 800’den fazla üyesi var. Küme, eldiven üreticileri ve kesimin değerlemelerinin büyük oyuncular tarafından şuurlu olarak düşük tutulduğunu düşünüyor.
Mevzunun sonları şimdiden GameStop’u aştı. Kişisel yatırımcı ve Wall Street’in savaşıyla ilgili global çapta takip edilen gelişmeler hem medyanın hem de siyasetin gündeminde olacak.
Lakin muhtemelen piyasada bir şeyler kalıcı olarak değişti.
Hedge fonlar ve öteki büyük yatırımcılar aldıkları kısa durumlarda artık yeni bir gücü hesaba katmak durumunda kalacaklar: Örgütlenmeyi öğrenen ferdi yatırımcılar.
Bloomberg HT
