Temsilci atamayan toplumsal medya uygulamaları için reklam yasakları periyodu başladı. Twitter, Periscope ve Pinterest için 19 Ocak’tan itibaren reklam yasağı uygulanmaya başlanacak.
Şayet bu şirketler 3 ay içinde temsilci atamazlarsa bant genişliğinin daraltılması cezasıyla karşı karşıya kalacaklar.
Kamuoyunda “Sosyal Medya Yasası” olarak bilinen 7253 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Kabahatlerle Çaba Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1 Ekim prestijiyle yürürlüğe girmişti.
2 Kasım itibariyle temsilci atamayan, Facebook, YouTube, Instagram, Twitter, Linkedin, TikTok, Dailymotion, Periscope üzere şirketlere evvel 10’ar milyon lira, sonrasındaysa 11 Aralık’ta 30’ar milyon lira ceza kesilmişti.
Toplumsal medya devlerinden son dakika adımları
Kesilen cezalar sonrasında 16 Aralık’ta Youtube, VK’dan sonra Türkiye’ye temsilci atayacağını açıklayan birinci büyük toplumsal medya platformu oldu. Temsilcilik açmayan platformlara reklam yasağının uygulanmaya başlanacağı tarih olan 19 Ocak’a gerçek ise TikTok, Dailymotion, LinkedIn, Facebook ve Instagram üzere toplumsal medya devleri peşi sıra Türkiye’ye temsilcilik açacaklarını duyurdular.
Toplumsal medya platformlarının yanında Netflix, Spotify ve Prime Görüntü üzere dijital yayıncılık şirketleri de bu süreçte Türkiye’ye temsilci atama kararı aldı.
Temsilci atamalarının en çok ticari reklam verenleri, dijital ajans ve dijital reklamcılık dalını rahatlattığını söyleyen Kadir Has Öğretim Vazifelisi İsmail Hakkı Polat, “Eğer bu şirketler temsilcilik açmasaydı reklam verenlerin tekrar geri döneceği klâsik medyaların pastadaki hissesi artacaktı.” diye ekledi.,
“Twitter’a sağlanan bant genişliği daraltılarak Twitter’a erişim bir nevi engellenmiş olacak”
Temsilci atamalarını kıymetlendiren Avukat Gökhan Ahi ise “Kanuna nazaran temsilci atamaları şu manaya geliyor: Şirketlerin datalarını Türkiye’de tutmaları gerekiyor, Türkiye’den rastgele bir kullanıcının talebine 48 saat içerisinde yanıt vermeleri gerekiyor ve temsilcilerini sitelerinde açık olarak belirtmeleri gerekiyor.” dedi.
Dördüncü kademe olarak Twitter, Periscope ve Pinterest üzere şirketlere reklam yasaklarının 19 Ocak’ta başlayacağını vurgulayan Ahi, “Beşinci etap olarak trafik daraltması yapılacak. Twitter’a sağlanan bant genişliği daraltılarak Twitter’a erişim bir nevi engellenmiş olacak. Bu daraltmanın yüzde 50-90 ortasında bir düzeyde olmasının kararı da sulh ceza hâkimliğinde olacak.” diye ekledi.
Şayet bu şirketler reklam yasağı kararının verildiği tarihten sonraki 3 ayda gerekli yükümlülükleri yerine getirmezlerse Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu Lideri, ilgili toplumsal ağ sağlayıcılarının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 ile yüzde 90 ortasında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilecek.
“Twitter’ın verilen reklamlardaki hissesi yaklaşık 300 milyon TL civarında”
“Facebook’un temsilcilik açması şirketlerin görünürlüğü açısından kıymetli.” diyen Ussal Danışmanlık Kurucusu Ussal Şahbaz ise Türkiye’den toplumsal medyaya verilen reklam ölçüsünün tahminen 10 milyar TL civarında olduğunu belirtiyor.
“Türkiye’de ofis açmayan Twitter’ın verilen reklamlardaki hissesi ise yaklaşık 300 milyon TL civarında.” diyen Şahbaz, reklamların birçoklarının e-ticaretle ilgili, sektörel olarak bakılacak olursa da moda, mobilya, yeme-içme ve turizm bölümüyle ilgili olduğuna değiniyor.
Vergi matrahları dikkate alındığında Twitter, Facebook, Instagram ve Youtube’un yaklaşık 6,5 Milyar TL civarında bir gelirleri bulunduğunu belirten Şahbaz, “Ancak kullanıcı başına şirketlerin elde ettiği gelir çok az. Bu bizim satın alma gücümüzle ilgili ABD’nin varsayımı 15’de biri kadar gelir elde ediyorlar. Dolayısı ile bunların kısıtlanması şirketlerin karar alma sistemlerini çok fazla etkilemeyecek.” diye ekledi.
“Önümüzdeki periyot bu yasanın nasıl işleyeceğini daima bir arada göreceğimiz bir devir olacak”
Türel olarak temsilciklerin statüsü ve ileride temsilciler ile devlet ortasındaki münasebetlerin nasıl olacağı ise hala belirsizliğini koruyor.
Hususla ilgili “Temsilcilerin hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesi lazım. En azından bir yönetmelikle düzenlemesi lazım ama bu türlü bir düzenleme yok.” diyen Ahi şirketlerin temsilciliklerini geri çekmesi ya da kapatması halinde ne olacağının hala belirli olmadığını söyledi.
Bant genişletme cezasının kanunda mecburî olarak konmadığını yani ihtiyari bir unsur olarak göründüğünü belirten Şahbaz ise “Bu noktada hem şirketleri külfete sokmayacak hem de haber alma özgürlüğünü kısıtlamayacak ortak bir nokta bulunması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
“Önümüzdeki devir bu yasanın nasıl işleyeceğini daima birlikte göreceğimiz bir periyot olacak.” diyen Kadir Has Öğretim Vazifelisi İsmail Hakkı Polat şirketlerin birbirini denetim etme gayesinde olduğunu ve buna nazaran hareket ettiklerine değindi.
Toplumsal ağ sağlayıcıları, yaklaşık 5 ay sonra dahi Türkiye’de temsilcilik açmayı kabul ederlerse o güne kadar kendilerine kesilen cezaların yüzde 75’i affedilecek. Yani şirketler kesilen cezaların sadece dörtte birini ödeyecekler.
Toplumsal medya şirketlerinin Türkiye’ye temsilci atama kararlarını kronolojik olarak sıralaması ise şöyle:
16 Aralık: Youtube Türkiye’de temsilcilik açacağını duyurdu
VK’nın 3 Kasım’da temsilci atayacağını açıklamasından bir ay sonra, 16 Aralık’ta Türkiye’ye temsilci atayacağını duyuran Youtube, Türkiye’deki kullanıcılar, içerik üreticileri ve iş ortaklarına karşı bağlılığının devam ettiğini belirterek platformun heyecanını ve açıklığını koruyacağını vurguladı.
Blog sayfasında yayımladığı açıklamada, “Youtube, söz özgürlüğü, bilgiye erişim ve şeffaflığa olan bağlılığını devam ettirirken bulunduğu ülkelerin maddelerine ve düzenlemelerine de hürmet duymaktadır.” diyen Youtube, kanunlara ve siyasetlerine uygun olmayan içerikleri daha evvelki süreçler doğrultusunda değerlendirmeye devam edeceklerini vurguladı.
8-9 Ocak TikTok ve Dailymotion arka arda Türkiye’de temsilcilik açma kararı aldı
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı, Ömer Fatih Sayan Twitter’dan yaptığı açıklamayla TikTok’un Türkiye’ye temsilci atadığını duyurmuştu.
“VK ve YouTube’un akabinde bugün yaptığımız görüşmeler sonucunda TikTok da temsilci atayacağını açıkladı.” diyen Sayan, “Temennimiz başka toplumsal ağ sağlayıcıların da bir an evvel temsilcilerini bildirmeleri ve yükümlülüklerini yerine getirmeleri.” demişti.
Çabucak sonraki gün 9 Ocak’ta ise Sayan Dailymotion’ın da Türkiye’ye temsilci atadığını Twitter’dan yaptığı bir paylaşımla açıklamıştı.
16 Ocak: LinkedIn de Türkiye’ye temsilci atıyor
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, toplumsal iş ağı ve paylaşım platformu olarak faaliyet gösteren “LinkedIn’in de Türkiye’ye temsilci atayacağını açıklamıştı.
Bu süreçte sırasıyla VK, Google (YouTube) Tiktok, Dailymotion’un temsilci atadığını belirten Sayan, “Konuya ait reklam yasağı uygulamasının Resmî Gazete’de yayımlanmasına günler kala LinkedIn de ülkemize temsilci atayacağını açıkladı. Toplumsal ağ sağlayıcılarının temsilci bildirimleri bizi memnun ediyor. Başka sağlayıcılardan da birebir hassasiyeti bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
18 Ocak: Facebook’tan son dakika kararı
Facebook reklam yasağının uygulanmasına bir gün kala Türkiye’ye temsilci atama kararı almış, yaptığı açıklamada ise “Yasadan etkilenen öbür birtakım şirketler üzere, yeni düzenlemeler doğrultusunda Türkiye’de temsilci olarak bir hukukî kişilik atama sürecini başlatmaya karar verdik.” demişti.
“Bu kararı alırken, platformumuzun kullanıcıların tabir özgürlüğü haklarını kullanabilecekleri bir yer olmasının bizim için taşıdığı kıymetin tekrar altını çizmek isteriz.” diyen Facebook, unsurlarına ters bir istek geldiği takdirde temsilcisini geri çekebileceğini belirtti.
Bloomberg HT
