Sermaye Piyasası Konseyi’nin (SPK), Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme Süreçleri Hakkında Bildiri’de yaptığı değişiklikler, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Değişiklikler kapsamında, takas müddeti içerisinde yapılan süreçlerin teminatlandırılması konusunda çeşitli düzenlemeler yapıldı.
Buna nazaran, bir müşterinin takası şimdi gerçekleşmemiş pay senedi alımı süreçleri sonucunda, makul bir anda oluşabilecek açık takas durumu, sermaye piyasası aracı yahut pazar bazında Borsa İstanbul AŞ’nin ilgili düzenlemeleri ile belirlenecek.
Konsey, sermaye piyasası aracı yahut pazar bazında açık takas durumu oranını belirleme ve değiştirme yetkisine sahip olacak. Aracı kurum da daha yüksek bir teminat oranı belirleyebilecek.
Bildiriye eklenen unsur ile brüt takasa tabi hisselerin takasına ait karar belirlendi. Buna nazaran, Takasbank mevzuatı gizli kalmak kaydıyla, yetkili kuruluşlar tarafından bir müşterinin brüt takasa tabi olmayan bir hisse satışından gelen nakit kullanılarak birebir gün içerisinde gerçekleşen brüt takasa tabi olan hisselere ait nakit yükümlülüğü karşılanabilecek.
Ayrıyeten, yetkili kuruluşlar tarafından bir müşterinin brüt takasa tabi bir hissenin satışından gelecek nakit dikkate alınarak birebir gün içerisinde gerçekleşen brüt takasa tabi olmayan hisselerin nakit yükümlülüğü karşılanabilecek. Buna rağmen, bir müşterinin brüt takasa tabi olan bir hissenin satışından gelecek nakdi dikkate alınarak, birebir gün ilgili müşterinin yeniden brüt takasa tabi öbür bir hissedeki nakit yükümlülüğü karşılanamayacak.
Özkaynak olarak kabul edilebilecek değerler
Bildiri’de özkaynak olarak kabul edilebilecek değerlerin kapsamı genişletildi. Kelam konusu değerlere, borsa yatırım fonu katılma hisseleri eklenirken, daha evvel “A ve B tipi fonlar” olarak sınırlanan özkaynak olarak kabul edilecek değer kriteri de “yatırım fonu katılma payları” olarak düzenlendi.
Bu kapsamda, sermaye piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satış ve ödünç alma ve verme süreçlerinde öz kaynak olarak kabul edilebilecek değerler; nakit olarak Türk Lirası ve konvertibl Döviz, sermaye piyasası aracı olarak da “sermaye piyasası araçları listelerinde yer alan sermaye piyasası araçları”, “yatırım fonu katılma payları”, “Borsada süreç görmesi kaydıyla devlet tahvili, hazine bonosu, borsa yatırım fonu katılma payları”, “Borsa İstanbul AŞ’de süreç gören ve Hazine ve Maliye Bakanlığının belirlediği standartlardaki altın ve başka değerli madenler” ile “Kurulca uygun görülecek öbür sermaye piyasası araçları” formunda sıralandı.
Öz kaynak oranının hesaplanması kararları belirlendi
Sermaye piyasası araçlarının kredili alımı ve açığa satış süreçlerinde öz kaynak oranının hesaplanmasına ait unsurlarda de düzenleme yapıldı. Düzenleme ile Bildirim kapsamına alınan yeni değerlerde öz kaynak oranının nasıl hesaplanacağına ait kararlar belirlendi.
Buna nazaran, nakit, devlet tahvili, hazine bonosu, Borsa İstanbul AŞ’de süreç gören ve Hazine ve Maliye Bakanlığının belirlediği standartlardaki altın ve başka değerli madenler ile Heyetçe uygun görülecek başka sermaye piyasası araçlarının kabul edilmesi halinde bu değerlerin tamamı öz kaynak olarak kabul edilecek.
Borsa yatırım fonu katılma hisselerinin yüzde 90’ı, pay senedi şemsiye fonlara bağlı yatırım fonu katılma hisseleri ile özgür şemsiye fonlara bağlı yatırım fonu katılma hisselerinin yüzde 75’i, bunlar dışında kalan yatırım fonu katılma hisselerinin yüzde 90’ı öz kaynak olarak sayılacak.
Bildiriye eklenen unsur ile bilhassa brüt takasa tabi hisselerde gerçekleştirilen süreçlerin özkaynak hesaplamasında nasıl kullanılacağına ait düzenleme yapıldı. Eklenen husus bildiride, “Borsa İstanbul AŞ’nin ilgili düzenlemelerinde öz kaynak oranı sıfır olarak belirlenen hisseler ve brüt takasa tabi hisseler da dahil olmak üzere hisselerin satıldığı andan itibaren satıma bahis meblağ, nakit pahası üzerinden öz kaynak fiyatına dahil edilebilir. Takas gününde müşterinin hesabında kâfi nakit bulundurulması sorumluluğu yetkili kuruluş ve müşteriye aittir.” formunda yer aldı.
Bildiride yapılan değişiklikler, bir hafta sonra yürürlüğe girecek.
Bloomberg HT
