İlayda Kılıçay
Türkiye’nin birinci vegan kasabının kurucu ortaklarından Akın Yalçın, “Vegan pazarı oluşmuyor, bir dönüşüm gerçekleşiyor zira insanların etrafa olan hassaslığı arttı” dedi.
Her alanda sürdürülebilirlik gün geçtikçe daha fazla kıymet kazanıyor. Besin dalı de bunların başlıcalarından. Dünyanın en iyi restoranlarından biri olarak kabul edilen 3 Michelin yıldızlı New York Eleven Madison Park menüsünü ‘tamamen’ vegan yapmaya karar verdiğini duyurdu.
Türkiye’nin birinci vegan kasabı Limonita’nın kurucu ortağı Akın Yalçın da dünyadaki dönüşüm için şunları söyledi: “Vegan eserleri bir pazar olarak görüp yorumlamaktansa, dünyadaki şartların ve adaletsizliğin giderek daha fazla fark edildiği, bu nedenle veganların arttığını ve şartlar iyileşmedikçe artmaya devam edeceğini söyleyebiliriz. Yani vegan pazarı oluşmuyor, bir dönüşüm gerçekleşiyor zira insanların etrafa olan hassaslığı ve aldıkları tedbirler artıyor.”
‘Vegan kasap’ isminin mizahi fakat güçlü olduğunu belirten Yalçın, Türkiye’de pek çok vegan et üreticisi olduğuna dikkat çekti. Yalçın, yurt dışındaki vegan kasaplar kadar ilgi gördüklerini de şu sözlerle ifade etti: “Birçok eserimiz online satışa hiç çıkamadan, kasaba geldiğini bile duyuramadan tükeniyor. Üretim kapasitemiz hala yurt dışındaki düzeylerde olmasa da, vegan talep arttıkça ülkemizde de vegan üretim makinalarının ve teknolojisinin ulaşılabilir olacağına çok inanıyoruz.”
“Vegan üretimde yurt dışına bağımlıyız”
Endüstriyel olan eserlere erişimin vegan eserlere kıyasla çok daha kolay olduğunu vurgulayan Yalçın vegan eserlerdeki maliyet artışının nedeni için de şöyle konuştu: “Vegan üretim için makinada büsbütün, hammaddede ise çoğunlukla yurt dışına bağımlıyız. Örneğin; vegan krema almak için muhakkak merkezlere gitmeniz, hayvansal kremanın 3-4 katı fiyat vermeniz yahut meskende yapmak için gayret harcamanız gerekiyor. Bu nedenle vakit ve maliyet kaybınız oluyor. Lakin bu asla veganlık değerlidir algısı yaratmamalı, zira semt pazarından alışveriş yaparak da vegan olabilirsiniz. Yalnızca veganlık şimdi gereğince ulaşılabilir değil.”
“Hayvansal besinden alınan tüm amino asitler bitkiden de alınabilir”
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim vazifelisi Dr. Suat Erus da hayvansal besinlerden alınan tüm amino asitlerin bitkilerden de alınabileceğini belirtti. Erus bahisle ilgili olarak şunları söyledi: “Çoğu hayvansal eser tüm almamız gereken amino asitleri içinde barındırıyor lakin bitkisel eserlerde tüm amino asitler tek bir eserde bulunmuyor. Yalnızca fasulye yediğinizde belli amino asitlerden eksik kalıyorsunuz fakat fasulyenin yanında pilav yediğiniz vakit hiçbir besin kıymetinden eksik kalmıyorsunuz. Soya üzere tüm amino asitleri içinde barındıran birtakım bitkisel besinler de var. Bir besinin yanına öbür bir besini koyarak bütün amino asitleri alabilmek varken uzun vadede hayvansal besinlerin zararlarına maruz kalmaya hiç gerek yok.”
“Bitkisel beslenmek sağlıklı olmak manasına gelmez”
Bitkisel beslenmenin büsbütün sağlıklı olmak manasına gelmeyeceğini belirten Erus, “Tüm gün sadece pilav yemeniz sağlıklı olduğunuz manasına gelmez. Zerzevat, meyve, tahıl, baklagil ve yemişleri mevsiminde tüketmek değerli. Mevsimi olan meyve ve zerzevatları renklendirerek, çeşitlendirerek, daima yemeden, karaciğeri ve pankreası yormadan tüketmek çok sağlıklı olacaktır” diye konuştu.
“Hayvansal besinler kalp krizi üzere hastalıkların sorumlularından”
Erus, bitkisel beslenmeye yönelik artan talebin nedenleri için de şunları söyledi: “Günümüzde hayvansal besinlerin kalp krizi üzere hastalıkların sorumlularından birisi olduğunu görüyoruz. Bitkisel beslenmenin daha sağlıklı olduğu görüldü zira insanın aslında gerçek besini bitkiler. İlaçlar da günümüzde bitkilerden yapılıyor zira iyileştirici olma özelliğine sahip olan şey tekrar bitkiler. Doğal ki bitkisel beslenip hala sıhhatsiz olunabilir, bu bahiste kolay araştırmalar yapmak kâfi olacaktır. Bunun bir tabip denetiminde olmasına gerek yok. Epey yıldır hayvanları yiyerek kendimize ziyan verdik ve bu süreçte hiçbir hekim denetiminde değildik. Bugün bitkisel beslenme için de bu kadar ince hesap yapmaya gerek yok. Tahıllarla baklagilleri birleştirip, mevsim bitkileri yemek insanı sağlıklı kılmak için kâfi olacaktır.”
Bloomberg HT
