Avrupa Birliği (AB), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşı tedarikinde yaşanan problemleri aşmak için üye ülkelerdeki tesislerde üretilen aşıların 3’üncü ülkelere ihracatını müsaadeye tabi tutacak
Üst seviye AB yetkilileri, AstraZeneca’nın Kovid-19 aşısı tedarikinde kesintiye gideceğini açıklamasının akabinde AB ülkelerinden aşı ihracatına sınırlama getirecek bir düzeneğin yarın başlatılacağını açıkladı.
Buna nazaran, AB ile Kovid-19 aşısı ön alım mutabakatı bulunan firmaların AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar başka ülkelere müsaadesiz satılamayacak.
Müsaade alınması için kelam konusu şirketin bu basamakta yılın birinci çeyreğinde AB’ye sağlamayı taahhüt ettiği ölçüdeki aşıyı iletmesi gerekecek.
İlaç firmaları, aşılarını AB dışındaki bir ülkeye ihraç etmek istediklerinde ölçü ve gidecek ülkeyi içeren bir form doldurup tesisin bulunduğu ülkenin gümrük kurumuna gönderecek.
Bu kurum aşı ihracatına müsaade verilip verilmeyeceği konusunda AB Kurulu’na danışacak. Komite, şirketin aşı kontratlarından kaynaklanan ölçüdeki üretimi sağlayıp sağlamadığına bakacak ve ilgili ülke gümrük kurumuna bilgi verecek.
Kelam konusu müsaade süreci müracaatın akabinde 24 saat içinde tamamlanacak.
Düzenek şimdilik 2021’in birinci çeyreği için uygulanacak. Gerekli görülmesi halinde düzeneğin kapsamı aşı üretimindeki ham hususları içerecek biçimde genişletilebilecek yahut müddeti uzatılabilecek.
AB aşı muahedeleri
AB, opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson şirketiyle 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 160 milyon doz aşı almak için mukavele imzaladı lakin AB ülkelerinde aşılamaların yavaş ilerlediği tenkitleri yapılıyor.
Komite, geçen hafta üye ülkelerindeki yetişkin nüfusun yüzde 70’inin 1 Haziran’a kadar aşılanması amacı koymuştu. Aşı teslimatlarında yaşanacak gecikmeler sonucunda amacın yakalanamaması ihtimali yüksek görünüyor.
AB ile AstraZeneca uyuşmazlığı
Oxford Üniversitesi’nin İngiliz-İsveç ilaç firması AstraZeneca ile geliştirdiği aşı onayı için Avrupa İlaç Ajansı’na (EMA) müracaat yapılmıştı. Aşının AB onayının bu hafta çıkması bekleniyordu.
AstraZeneca ile AB ortasında 400 milyon doz aşı için kontrat geçen yaz imzalanmıştı. Aşının geliştirme sürecini hızlandırmak gayesiyle AB’nin 336 milyon avro ön finansman sağladığı açıklanmıştı.
Aşının bu hafta verilmesi beklenen onayından sonra AB içinde dağıtılması bekleniyordu. Lakin AstraZeneca’nın hafta başında AB’ye yılın birinci çeyreği için tedariki yüzde 60 eksik yapacağı açıklandı.
AB tarafı ise kesintinin daha fazla olacağını belirtiyor. AB’nin 100 milyon doz beklerken bunun dörtte birini alabileceği tabir ediliyor.
AB, İngiliz-İsveç şirketi AstraZeneca’nın eksik teslimatına reaksiyon göstererek AstraZeneca’nın yükümlülüklerine uymasını istiyor. Şirket ise tedarik konusunda kontratta “en üst düzeyde uğraş gösterilmesi” tarafında bir unsur bulunduğunu ve tedarik için en üst çabayı gösterdiğini savunuyor.
AstraZeneca’nın AB içindeki fabrikalarda üretimin az olması nedeniyle birlik ülkelerine beklenenden az aşı dozu göndereceği haberleri üzerine AB yetkilileri, İngiltere’de bulunan ve üretimin fazla olduğu AstraZeneca fabrikalarından aşı gönderilmesini talep ediyor.
Bloomberg HT
