Global iklim değişikliği dünya için giderek daha büyük bir tehdit haline gelirken, birçok ülke ve kurum fosil yakıtların kullanımını azaltmak yahut sonlandırmak emeliyle güç siyasetlerini gözden geçiriyor. Pak güç yatırımları yaygınlaşırken, fosil yakıtlara sağlanan finansman takviyesi de artmaya devam ediyor. Global sıcaklık artışı 1,5 dereceyle sınırlanarak iklim değişikliğiyle uğraş edilebilmesi için pak güce daha fazla takviye verilmesi gerekiyor.
AA muhabirinin milletlerarası araştırma kuruluşu Güç Siyasetleri Takibi (Energy Policy Tracker) datalarından derlediği bilgilere nazaran, G20 ülkeleri salgın sürecinde güç kesimine kalkınma programları aracılığıyla kaideli ve kuralsız olmak üzere dayanak sağladı.
G20 ülkelerinin salgının başından beri çeşitli kaynaklara aktardığı finansman toplamda 380,3 milyar doları bulurken, en büyük hissesi 205 milyar dolarla fosil kaynaklar aldı. Öte yandan, iklim değişikliği kriziyle çabada büyük kıymet taşıyan pak güç kaynaklarına bu süreçte 135,5 milyar dolar takviye sağlandı.
Kelam konusu ülkeler, öbür güç kaynaklarına ise 39,7 milyar dolar finansman verdi.
– ABD fosil, Fransa yenilenebilir takviyesinde başkan
Salgının başlangıcından beri fosil kaynaklara en fazla finansman sağlayan ülke 72,3 milyar dolarla ABD oldu. Bu ülkeyi 39,3 milyar dolarla Birleşik Krallık ve 22,3 milyar dolarla Fransa takip etti.
Ayrıyeten, son yıllarda kömür santrallerini kapatarak fosil yakıt kullanımını sonlandırmak emeliyle çeşitli adımlar atan Almanya da fosil kaynaklara 21,9 milyar dolarlık kaynak ayırdı. Kanada ise 10,2 milyar dolarla fosil yakıtlara en fazla dayanak veren beşinci ülke oldu.
Fransa, 33,5 milyar dolarla pak kaynaklara finansman sağlayan ülkerin başında gelirken, bu ülkeyi 27,2 milyar dolarla ABD, 27,1’er milyar dolarla Çin ve Almanya, 13,5 milyar dolarla Birleşik Krallık izledi.
– Fosil yakıt dayanağında emisyon azaltım şartı düşük düzeyde
Güç Siyasetleri Takibi Analisti Bengisu Özenç, mevzuya ait yaptığı açıklamada, salgın sürecinde devreye alınan ekonomik kalkınma paketlerinin sağlıklı, adil ve sürdürülebilir bir geleceği tasarlamak için kullanılmasının kritik değer taşıdığını tabir etti.
G20 ülkelerinin salgının başından beri 380 milyar dolarlık kaynağı güç arz ve talebiyle ilgili alanlara aktardığını belirten Özenç, “Bu kaynağın yüzde 54’ü fosil yakıtları desteklerken, fosil yakıt teşviklerinin yalnızca yüzde 17’si bir emisyon azaltım ön şartıyla verildi. Yeşil teşvikler ise güç verimliliğiyle birlikte ele alındığında toplamda yüzde 36’lık hisseye sahip.” dedi.
Özenç, G20 ülkeleri ortasında yer alan Türkiye’de de durumun çok farklı olmadığına dikkati çekerek, “Yeşil siyasetler alanında Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları ihalesinin duyurusu, Yenilenebilir Güç Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’ndaki uzatma ya da kamuda güç performans kontratı üzere olumlu adımlar atılsa da salgın periyodunda hacmi süratle artan kredilerin koşullandırılmadan verilmesi ve devam eden termik santral yatırımları Türkiye’nin dönüşümünün önünde duran maniler.” değerlendirmesinde bulundu.
– “Kaynakları patikayı değiştirmek istikametinde kullanmalıyız”
Dünyada, Kovid-19 devrinde kimi yeşil paketler açıklanmasına karşın kirletici bölümlere dayanak verilmeye devam edildiğini lisana getiren Özenç, şunları kaydetti:
“Bu noktada, hükümetlerin mevcut yatırımlarını muhafazaya çalışmasının değerli tesiri var. Bu durum, karbon ağır bir patikada bulunan iktisatların bu bağımlılığını daha da artıracak. Krizin derinliği ve buna yönelik takviye paketlerinin büyüklüğü dikkate alındığında, bir daha ele geçiremeyeceğimiz dönüştürücü bir fırsatla karşı karşıya olduğumuzu görüyoruz. İklim kriziyle uğraşta erteleyemeyeceğimiz bir takvim kelam konusu. Bu nedenle kaynakları mevcudu korumak değil, patikayı değiştirmek istikametinde kullanmalıyız.”
AA
Bloomberg HT
