Dilara SARI/ Bloomberg HT
Pandemi periyodunda en çok etkilenen bölümlerin başında gelen havayolu nakliyatında gelir kaybı sürüyor.
Ülke hükümetleri havayolu şirketlerine sağlanan dayanakları artırsa da bu takviyeler bir sorunu çözerken öteki bir krizin habercisi olabilir.
IATA basın sözcüsü Chris Goater’a nazaran birçok devlet dayanağı sıkı regülasyonlara maruz kalsa da hükümetlerin bu devirde bu bahiste daha esnek oldukları inkar edilemez. “Destek birçok kesim üzere havayolu nakliyeciliği için de kritik ehemmiyet taşıyor,” diyen Goater, “bu dayanaklar gösteriyor ki devletler havayolu nakliyatın yalnızca kutulardan ve insanlardan ibaret olmadığının farkında.”
Fakat Goater’ın dikkat çektiği bir nokta da şu: stratejik değer taşıyan bu sanayinin hayatta kalabilmesi için sağlanan bu dayanakların bir kısmı çalışan maaşları için ayrılmış, istihdam kayıplarını önlemek için ayrılan bütçeler; ve bu programlar yakın tarihlerde son bulacak.
İkinci olarak da verilen takviyelerin birçoğu geri ödenecek. Goater, geri ödeme süreçlerinin havayolu şirketleri üzerinde “uzun vadeli tesir bırakacağı ve büyüyen bir borç yükü yarattığı” ihtarında bulunuyor.
Devletlerden 150 milyar dolardan fazla takviye geldi
IATA sayılarına nazaran farklı hükümetlerin farklı havayolu şirketlerine sağladığı dayanaklar 152 milyar doları aştı. Bu ölçünün 58 milyarı devletlerin sağladığı borçlardan oluşurken, 20 milyarı doları kredi garantilerinden, yaklaşık 10 milyar dolarlık bir kısmı da vergi kolaylıklarından oluşuyor. Ve günü geldiğinde şirketlerin bu borçları ödemesi gerekecek.
Bilgilere nazaran sene sonuna varmadan global havayolu şirketlerinin borçları 550 milyar doları aşabilir.
Havayolu şirketlerine en çok takviyesi sağlayanlar Kuzey Amerika hükümetleri olurken, ikinci sırada Avrupa yer alıyor. Avrupa hükümetleri ortasında Hollanda ve Fransa havayolu şirketlerine kuvvetli takviye sağalayn ülkeler olarak öne çıkıyor. Asya Pasifik ülkelerinde ise en çok takviyesi sağlayan hükümet Singapur olarak kaydediliyor. Bilhassa Latin Amerika ülkelerinde sağlanan dayanakların şirketlerin yıllık gelirlerinin %1’ni bile karşılamadığı görülüyor.
Goater, devletten devlete fark gösteren bu dayanakların tüm borç riskine karşın şirketler için hayati bedel taşıdığının altını çiziyor.
“Talepte bu gibisi görülmemiş çöküş sebebiyle hava trafiğinin korunması için takviyeler olmak zorunda,” diyen Goater uyarıyor, “Eğer havayolu şirketleri global olarak çökerse bu ekonomik toparlanma için ağır negatif sonuçlar taşıyacaktır.”
Bloomberg HT
