Memleketler arası Para Fonu (IMF), iktisatların dış konumlarına ait görünümün epeyce bilinmeyen olmaya devam ettiğini belirterek, krizde ikinci dalganın gelişmekte olan ekonomiler için cari süreç açıklarını yönetme kapsamını kısıtlayabileceğini, emtia ihracatçılarının cari süreçler istikrarını daha da düşürebileceğini ve global ticaretteki azalışı daha da derinleştirebileceğini belirtti.
IMF, dünyanın en büyük 29 iktisadı ve Euro Bölgesi’nin cari süreçler, gerçek döviz kurları, sermaye akışı ile milletlerarası rezervler dahil olmak üzere dış durumlarının değerlendirildiği Dış Dal Raporu’nun 2020 sayısını “Küresel Dengesizlikler ve Kovid-19 Krizi” başlığıyla yayımladı.
Cari süreçler fazlası ve açıklarının 2019’da ölçülü bir biçimde daraldığının anımsatıldığı raporda, 2020 için görünümün epey belgisiz olduğu vurgulandı.
Raporda, “Kovid-19 pandemisi global ticarette sert düşüşe, emtia fiyatlarının azalmasına ve daha sıkı dış finansman şartlarına neden oldu.” değerlendirmesinde bulunuldu.
“Krizde ikinci dalga, global ticaretteki azalışı daha da derinleştirebilir”
Yüksek belirsizliğe karşın global seviyede cari süreç fazlası ve açıklarında dünya iktisadının yaklaşık yüzde 0,3’ü kadar ölçülü bir daralma beklendiğine işaret edilen raporda, beklenen sonlu tesirin özel tasarruflardaki artış ve düşük yatırımlarla dengelenen büyük mali genişlemeyi yansıttığı kaydedildi.
Raporda, şu görüşlere yer verildi:
“Dış konumlara ait görünüm, değerli risklerle hayli belgisiz olmaya devam ediyor. Risk hassaslığının daha da berbatlaşması; büyük cari süreç açıkları, yüksek Döviz borcu ve sonlu memleketler arası rezervler üzere daha evvelce de kırılganlıkları olan ülkeler için dış kriz riskini daha da artırabilir. Krizde ikinci dalga; global finansal şartlarda tekrar sıkılaşmayla gelişmekte olan ekonomiler için cari süreç açıklarını yönetme kapsamını kısıtlayabilir, emtia ihracatçılarının cari süreçler istikrarını daha da düşürebilir ve global ticaretteki azalışı daha da derinleştirebilir.”
Kısa vadede siyaset uğraşlarının ekonomik toparlanma ve rahatlamayı desteklemeye devam etmesi gerektiğinin altı çizilen raporda, orta vadede ekonomik ve politik bozulmaların sürebileceği ya da daha da kötüleşebileceği, bunun da ıslahat muhtaçlığına işaret edeceği belirtildi.
Türkiye değerlendirmesi
Türkiye iktisadına ait değerlendirmelere de yer verilen raporda, ülkenin 2019’daki dış durumunun belirsizliklerin yüksek olmasına karşın orta vadeli temeller ve istenen siyasetlerde belirtilen düzeyden kısmen daha güçlü olduğu aktarıldı.
Raporda, “Büyük dış finansman gereksinimleri ve nispeten düşük rezervler Türkiye’yi şoklara karşı savunmasız bırakıyor.” tabiri kullanıldı.
IMF’nin raporunda, kısa vadede siyasetlerin Kovid-19 krizinin tesirlerini hafifletmesi ve en savunmasızları tercihen dış istikrarı muhafazaya yardımcı olacak bir siyaset paketi dahilinde süreksiz mali takviye yoluyla müdafaası gerektiği tavsiyesinde bulunuldu.
Kovid-19 salgını öncesinde var olan dengesizliklerin orta vadede devam etmesi halinde siyasetlerin dış esnekliği güçlendirmeyi ve iktisadın sürdürülebilir bir formda yine dengelenmesini desteklemeyi amaçlaması gerektiği kaydedilen raporda, verimlilik ile şoklara karşı dayanıklılığı artırmak, daha geniş kamu kesimi bilançosunu güçlendirmek ve genel olarak şeffaflığı geliştirmek için yapısal ıslahatların gerekli olacağı vurgulandı.
AA
Bloomberg HT
