TFF, Üstün Lig takımlarının 2020-21 dönemi için harcama limitlerini dün duyururken kaosa neden olan kararlar hakkında yeni bir açıklama yaptı. TFF’nin açıklaması şöyle:
“Kulüp Lisans Heyetimizin Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı yeterince açıklamış olduğu 2020-2021 Dönemi Üstün Lig Kadro Harcama Limitleri ile ilgili kulüpler nezdinde ve kamuoyunda çeşitli değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı’nın temel hedefi, kulüplerimizin sürdürülebilir ve sağlıklı bir finansal yapıya ulaşmalarıdır. Son yıllarda borçluluk oranlarının artması sebebiyle dünya ve Türk futbolu için mali disiplin vazgeçilmez öge haline gelmiştir.
Bu kapsamda İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya, Fransa üzere Avrupa’nın değerli liglerinde de Finansal Fair Play yaptırımları ile kulüplerin harcamalarını kısma tarafında çok önemli adımlar atılmıştır.
Türkiye Futbol Federasyonu, kulüplerimizin isteği ve takviyesiyle Türk futbolunun geleceği için limitsiz harcama nizamını denetim altına almak emeliyle UEFA standartlarında bir mali kontrol sistemini 1 yıl evvel hayata geçirmiştir.
Son gelişmeler ışığında, Talimat’ın bilhassa hazırlanış süreci ve temelleri hakkında birtakım değerli konuları hatırlatma zaruriliği doğmuştur.
1.Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı, Federasyonumuzun öncülüğünde, Kulüpler Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, öteki paydaşlar ve UEFA’nın iştirakiyle yapılan uzun süren istişareler, çalışmalar ve ortak mutabakat sonucunda uygulamaya konulmuştur.
2.Talimatın yenilenmesi şahsen UEFA tarafından tavsiye edilmiştir. Hatta UEFA, kulüplerimize Talimat’ın yayınlanması ve finansal borçların tekrar yapılandırılması kuralıyla Avrupa Kupaları’nda oynama müsaadesi vermiştir. Bu çerçevede Federasyonumuz kulüplerimizin Avrupa’ya gidebilmeleri için Grup Harcama Limitleri’ni de içeren talimatı uygulamaya koymuştur.
3.Kulüp Lisans Heyeti’nin yeni yapısı, 1 Haziran 2019 tarihinde yapılan Olağan Seçimli Genel Kurul’da statü değişikliği ile kabul edilmiş, Genel Heyet delegelerinin onayladığı kurallara uygun olarak, Federasyonumuz tarafından çok bedelli Kulüp Lisans Konseyi üyeleri atanmış olup, bağımsız olarak misyon yapmaya devam etmektedirler.
4.Takım Harcama Limitleri, kulüplerimiz tarafından beyan edilen ve Bağımsız Denetçiler tarafından onaylanan finansal raporlar temel alınarak tespit edilmektedir. Tüm kulüpler için limitler birebir hesaplama metotları ile belirlenmektedir. Kulüp Lisans Konseyi, tarafına iletilen bu çalışmaları kıymetlendirerek kamuoyuna açıklamaktadır.
Bilhassa Kulüplerimizi sürdürülebilir ve sağlıklı bir finansal yapıya kavuşturmak için getirilen bu sistemin uygulanmaması yahut esnetilmesi durumunda futbol ailesi olarak göreceğimiz ziyan gözden kaçırılmamalıdır. TFF, Türk futbolunun yarınları için Talimatı kararlılıkla uygulamaya devam edecektir. Futbolumuzun kaos ortamına sürüklenmemesi için kulüplerimizin vazife ve sorumluluklarının şuuruyla hareket edeceklerine inancımız da tamdır.
Ayrıyeten Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı’na uygun olarak hazırlanan Grup Harcama Limitleri’nin gereğince anlaşılamadığını gözlemlemekteyiz. Bu sebeple, Ekip Harcama Limitleri ile ilgili kısa bir bilgilendirmeyi kamuoyunun bilgilerine sunarız.
NEDEN KADRO HARCAMA LİMİTİ UYGULANIYOR?
Kamu Aydınlatma Platformu’ndan da takip edileceği üzere halka açık futbol kulüplerimizin borçluluk oranları sürdürülebilir olmaktan çıkmıştır. 2010 yılında halka açık 4 futbol kulübünün toplam finansal borcu 329 milyon TL iken 2019 yılı açıklanan son bilgilere nazaran bu meblağ 17.5 kat artarak 5.8 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Halka açık 4 kulübümüzün 2010 yılında 827 milyon TL olan toplam yükümlülükleri 10 kat artarak 2019 yılında 8.4 milyar TL’ye çıkmıştır. Son açıklanan datalara nazaran, kulüplerin öz kaynak açığı toplam 2.5 milyar TL’dir. Öteki bir deyişle, borçları varlıklarından 2.5 milyar TL fazladır.
Bu olumsuz finansal tablo kulüp harcamalarının kulüp gelirlerinin çok üzerinde gerçekleşmesi sebebiyle ortaya çıkmıştır. Bundan ötürü tüm kulüplerimiz için harcamalara limit getirilmesi mecburiliği doğmuştur.
Ayrıyeten Türk kulüplerinin UEFA karşılaşmalarına katılabilmesi için, gerek UEFA Finansal Fair Play Talimatı’na, gerek de TFF Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı’na uymaları gerektiği UEFA tarafından kural konulmuştur.
KADRO HARCAMA LİMİTİ NEYİ KAPSAR?
Ekip Harcama Limiti’ne mevzu olan masraflar, A Grubu futbolcularına ve teknik adamlarına verilen yıllık maaş ve primlerin toplamı ile transferlerden doğacak öbür futbol kulüplerine ve menajerlere ödenecek masrafların toplamıdır.
Her kulübün kendi gelir ve masraflarını ve mevcut borçlarını göz önüne alarak gruba has harcama limiti belirlenir. Bu sarfiyatların limit altına alınması ile kulüplerin harcamaları denetim edilmektedir. Lakin altyapıya yapılan ödemeler bu masrafların dışındadır.
KADRO HARCAMA LİMİTİ NASIL HESAPLANIR?
Talimatımızın 4. Unsuruna nazaran Ek-VIII’de yer alan kriterler dışında tüm kıymetlendirme yol ve usulleri TFF tarafından belirlenir.
Kulüplerimizin sunacakları finansal tabloların gerçeğe uygun, dengeli ve memleketler arası muhasebe standartlarına uyumlu olarak hazırlanması gerekmektedir.
Hesaplamada 2 metot kullanılmaktadır. 2019-2020 ve 2020-2021 dönemlerinde iki yol ile bulunan fiyatların ortalaması alınmaktadır.
Bu metotlardan birinde negatif sonuca ulaşılır ise, harcamanın negatif olması halinde başka metot ile hesaplanan meblağ ortalama için kullanılır.
2021-2022 döneminde ise iki hesaplamadan düşük olan alınacaktır.
Birinci Yol:
Bir kulübün elde edeceği mutlaklaşmış gelirler (naklen yayın, sponsorluk ve reklam, maç hasılatı vs gibi) ile sarfiyatlar (kulüp işçisi fiyatları, kiralar, seyahat vs. masraflar ile finansman giderleri) ortasındaki fark hesaplanır. Bu hesaplamada, Kulüplerin son 3 yılda elde ettikleri enflasyon düzeltmesi yapılmış gelirlerin ve sarfiyatların ortalaması kullanılmaktadır. Bu meblağdan o döneme ilişkin kredi anapara ödemeleri çıkartılır. Kalan fiyat kulübün Ekip Harcama Limiti’ni verir.
Kısaca kulübün gelir ve sarfiyat istikrarı, kulübün finansal borçlarından kaynaklanan faiz masraflarını ve anapara ödemesini karşılamalıdır.
İkinci Sistem:
Yasal küme yapısındaki dernek, derneğe bağlı tüm iştirakler ve bağlı iştiraklerin ve spor ile iştigal eden anonim şirketin tüm iştirakleri ve bağlı iştiraklerinin konsolide edilmiş finansal tabloları üzerinden hesaplama yapılmaktadır.
Bu birleşik yapının toplam net geliri ile tüm yapının net borcu bulunarak, futbol faaliyet gelirinin ne kadarının ekip harcamasında kullanılması gerektiği hesap edilmektedir. İkinci usulün geliştirilmesindeki maksat daha kapsayıcı bir finansal yapının da göz önüne alınmasıdır.
KADRO HARCAMA LİMİTİ NASIL ARTIRILIR?
Bu iki yol kullanılarak hesaplanan limitlerini artırmak için kulüpler gelirlerini artırdıklarında (yeni reklam ve sponsorluk mutabakatları, mal varlığı satışları gibi),sermayelerini güçlendirdiklerinde (sermaye artışı) bunları belgelendirerek artırım için müracaat yapabilirler. Bu gelirlerin 1/3’ü limite ek edilir.
UEFA karşılaşmalarına katılacak olan kulüplerin katılaşmış gelirleri TFF tarafından müracaata gerek olmadan limitlere ek edilir. Bu gelirlerin 1/3’ü limite ek edilir. İlgili kulübün finansal borcu olmaması durumunda UEFA gelirlerinin hepsi limit artışında kullanılabilir.
Bir kulüp mevcut futbolcularını öteki kulüplere transfer ederek tüm transfer faaliyetleri sonucunda gelir elde eder ise, bu gelirin 1/3’ü limitine eklenir.
Son olarak mevcut finansal borçlarının ödeme planlarını ve/veya faiz yükümlülüklerini değiştirerek ödeme ve masraf istikrarını değiştiren kulüpler limitlerini artırmak için başvurabilirler. Bu durumda limitler tekrar hesaplanır.
GRUP HARCAMA LİMİTİ’Nİ AŞAN FUTBOLCU KONTRATLARININ TESCİLİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Kulübe ilişkin mevcut futbolcu ve teknik adam fiyatlarının toplamı, kulüp için tanınan limitin üzerinde ise öteki kulüplerden transfer edilen futbolculara ilişkin kontratlar tescil edilmez.
Fakat altyapıdan gelen mukavelelerin 150 bin TL’yi aşmaması kuralı ile tescili mümkündür. Teknik adam kontratlarında tescil için limit aşımı kelam konusu değildir.
SON HATIRLATMA:
Tüm kulüplerimizin Kadro Harcama Limitleri açıklanan sistem ve sistemle hesaplanmaktadır. Rastgele bir kulübümüze farklı bir prosedür ya da sistem uygulanması kelam konusu bile değildir. Kaldı ki kulüp yöneticilerimiz ve kulüplerimizin mali işler ve finans kısımlarından sorumlu profesyonelleri, TFF Kulüp Lisans Konseyi’ne ilettikleri evraklar sonucunda nasıl bir limite sahip olacaklarını evvelden basitçe hesaplayacak bilgi ve yeteneğe sahiptirler.”
Bloomberg HT
