Nurol Yatırım Bankası Idare Şurası Lideri Ziya Akkurt, Faal Rasyosu’na vakit içinde güncellemeler getirilmesinin bekledikleri bir durum olduğunu, hatta kamu bankalarının faiz artırdığı ve kredileri yavaşlattığı bir devirde Etkin Rasyosu’nda aşikâr esnetmeler getirildikten sonra kaldırılacağı kanaatinde olduğunu söyledi. Bu şartlar altında kredi vermek suretiyle ekonomiyi ayağa kaldırma devrinin geçtiğini vurgulayan Akkurt, bunların süreksiz tedbirler olduğunu ve kredi sistemleri üzerinden piyasaya kâfi likidite verildiğini lisana getirdi.
Döviz kalemlerinin TL’ye çevrilminde bir evvelki ayın ortalamasının alınacak olmasını da pahalandıran Akkurt, Faal Rasyosu’nu çabucak gevşetmek yerine muhakkak ayarlar yaparak bankalara kolaylıklar tanındığını ve bu kararın bankalara bir rahatlık getireceğini aktardı. Ziya Akkurt’un iddiasına nazaran, Etkin Rasyosu uygulaması Ekim ayında iyice gevşetilip kaldırılabilir.
“Eylül ayında siyaset faizinde artırmaya gidilebilir”
Bu değişikliğin bankaların kredi verme iştahını nasıl etkileyeceği sorusunu da cevaplayan Akkurt, pandemi periyodunda yaşanan bütçe açıklarını kapatabilmek için devletin yapabileceği tek şeyin borçlannak olduğunu kaydetti. “Diğer taraftan kredinin verilmeye başlandığı vakit otomatik olarak mevduat piyasasına bir talep artışı oluyor.” diyen Akkurt, bu vakanın doğal sonucu olarak faizlerin yükseleceğini ve hatta varsayımına nazaran Eylül ayında siyaset faizinde artırıma gidileceğini söyledi.
“Dolar/TL ’de 6.85’den 7.30’lara varan yükseliş bu kararı hızlandırdı”
Stratejist Işık Ökte, Etkin Rasyosu’nun esnetilmesi konusunda bankaların öncesinde aslında bir talebi olduğunu ama bundan daha kıymetlisi, bankacılık sisteminde kamu bankalarında yüzde 130’lara çıkan bir kredi büyümesi vardı dedi. Bu durumun sürdürülemeyeceğini aktaran Ökte, Etkin Rasyosu’nun artık fonksiyonunu gördüğünü ve olağanlaşma periyodunda esasen esnetmeyle çekileceğinin öngörüldüğünü söyledi.
Faal Rasyosu’nun, özel bankaların elinde tuttukları birtakım kaynakları Merkez Bankası’yla swap yapmaları ve ekstra likiditeyi yurt dışında değerlendirmemeleri hedefiyle uygulandığına dikkat çeken Ökte, bu maksada ulaşıldığını ve şu anda Etkin Rasyosu’nu tutmanın bir manasının olmadığını lisana getirdi.
“Aktif Rasyosu’nda yapılan düzenleme bankacılık kesiminin isteklerini karşılamıyor”
Ankara Hacı Bayram Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Tolga Dağlaroğlu, Etkin Rasyosu ile bankaların mevduat toplama konusunda isteksiz hale getirildiğini hatta getirilen düzenlemenin bankacılık dalının isteklerini karşılamadığını söyledi.
Dağlaroğlu yapmış olduğu değerlendirmede, “Bence buradaki uygulama bilhassa dolarizasyonu artırması açısından hatalı” tabirini kullandı. Dolarizasyonun, para siyaseti aktifliğini sınırlayan bir olgu olduğunu söyleyen Dağlaroğlu, “Merkez Bankası faiz oranlarını artırsa bile, bu maalesef Türkiye üzere ülkelerde kur üzerindeki ateşi söndüremeyecek” dedi. Faal Rasyosu ve evvelki periyotlarda yapılan uygulamaların dolarizasyonu bu noktalara getirdiğini açıklayan Dağlaroğlu, bu noktada Merkez Bankası’ndan 300 baz puanlık örtülü bir faiz indirimi beklediğini kelamlarına ekledi.
Zeynep Bayar/ Bloomberg HT Editörü
Bloomberg HT
