Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Temmuz’da aylık bazda yüzde 0,58, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,02 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 11,76, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 8,33 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından Salı günü açıklanan bilgilere nazaran tüketici fiyatları Temmuz’da yıllık yüzde 11.76, aylık yüzde 0.58 artış kaydetti. Beklenti yıllık bazda yüzde 12, aylık bazda yüzde 0.80 idi. Enflasyon Haziran’da yıllık yüzde 12.62, aylık yüzde 1.13 düzeyinde gerçekleşmişti.
Bugün açıklanan öteki bir dataya nazaran İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Temmuz’da 56,9’a yükselerek Şubat 2011’den beri en yüksek düzey olarak kaydedildi.
Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmede, TÜFE’nin Temmuz’da aylık bazda 0,58 olarak açıklanmasının yaz ayları için çok da düşük bir sayı olmadığını belirtti. Buna ek olarak, “ÜFE’deki artışın yüksek olmasının maliyet enflasyonu tarafından baskının devam ettiğini gösteriyor” diyen Aslanoğlu, kurlardaki hareketlenmenin Temmuz ayı bilgilerinde hafif de olsa tesirini göstermiş olabileceğini söyledi.
Türkiye İmalat PMI’nın 56,9 düzeyinde gerçekleşmesi ile, Mart ve Temmuz sonu periyoda bakıldığında grafiklerin V formunu gösterdiğini kaydeden Aslanoğlu, dünya genelinde de açıklanan bilgilerin Türkiye’ye benzeri biçimde beklentilerin üzerinde geldiğini söyledi. “Açıklanan datalarda kıymetli olan bunun ne kadar sürdürülebilir olacağıdır.” diyen Aslanoğlu, bu bilgilerin fakat Kovid-19 salgınındaki hadise sayısının aksi taraflı ya da yatay olması durumunda sürdürülebileceğini söyledi.
Bloomberg HT’ye konuk olan bir diğer akademisyen Prof. Dr. Necip Çakır ise, talebin bu kadar düşük olduğu bir iktisatta bu enflasyon oranının çarpıcı olduğunu aktardı. Türkiye İmalat PMI’ın Temmuz’da 56,9 gerçekleşmesinin iyi bir sayı olduğunu belirten Çakır, PMI’ın yarattığı talep artışının tesirini önümüzdeki ayda görebileceğiz dedi.
Prof. Dr. Çakır, Almanya’nın bu sene yüzde 6.2’lik bir daralma yaşayacağını ve bununda 1932’den beri en berbat performans olması beklenildiğini söyledi. Buna ek olarak, Euro bölgesinde ise gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 12 düşmesi beklendiğinin ve daralmanın 1995’den beri beklenen en makus sayı olacağının altını çizen Çakır, bu bilgiler ışığında “Avrupa Birliği’nin bu kadar makûs bir performans gösterdiği bir ortamda PMI’daki artışı sürdürebilmemizin pek mümkün olmadığını düşünüyorum.” dedi.
Enflasyona sebep olan faktörler ortadan kaldırılmadığı sürece yüksek bir enflasyon yaşamak zorunda kalınacağını aktaran Çakır, tarımın Türkiye iktisadında oluşturacağı olumlu tesirlerine de değindi. Tarımın tek başına Türkiye’nin cari açığını çözeceğini söyleyen Çakır, tarımın endüstrinin finansmanını sağlayan bir kesim olduğunu vurguladı.
Yabancı ekonomistler enflasyon verisini olumlu karşıladı
Yabancı ekonomistler beklenenden düşük gelen enflasyon verisini olumlu karşıladı, trendin devam etmesinin gerekliliğine vurgu yaptı.
TÜİK tarafından açıklanan bilgilere nazaran, tüketici fiyatları Temmuz ayında yıllık %11,76, aylık ise %0,58 artış gösterdi. Bloomberg News’in gerçekleştirdiği ankette katılan 15 ekonomistin medyan beklentisine nazaran, enflasyonun yıllık yüzde 12 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyordu.
Yabancı ekonomistler, beklenenden daha düşük gelen enflasyon verisini olumlu karşıladı, fakat Merkez Bankası’nın enflasyon amaçlarına ulaşılabilmesi için bu trendin devam etmesi gerektiğinin de altını çizdiler.
Bloomberg HT’ye değerlendirmelerde bulunan Rabobank Gelişen Piyasalar Stratejisti Piotr Matys geçen aya nazaran daha az artış gösteren enflasyon verisinin “cesaret verici” olduğunu söyledi ve “Piyasanın TL’ye olan çekimserliğinin değişmesi için bu trendin gelecek aylarda daha iyiye gitmesi gerekli” diye belirtti.
Gerçek faizlerin negatif alanda bulunmasının TL için iyi bir işaret olmadığını söyleyen Matys, Dolar/TL ’nin ileriki aylarda yükselme ihtimali için tedbir alınmazsa bunun enflasyonu körükleyeceğini vurguladı.
Commerzbank Kıdemli Gelişen Piyasalar Ekonomisti Tatha Ghose ise enflasyon verisinin beklenenden iyi geldiğini, lakin fiyatlardaki değişimin hala yüksek olduğunu söyledi.
“TÜFE piyasa beklentisinden iyi geldi ancak girdi fiyatlarıyla artabilecek enflasyonu evvelden görebilmemizi sağlayan ÜFE beklenenden daha berbat çıktı” diyen Ghose, “Enflasyon verisi iyi gelmesine karşın fiyatların değişim suratı hala istenen düzeylere inebilmiş değil, şu anki yavaşlamayla MMerkez Bankası’nın enflasyonu %9’un altında tutma gayesini tutturmak sıkıntı olabilir” diye belirtti.
Bütçe açıklarının negatif gerçek faiz oranlarıyla birlikte Türkiye’de problemlere yol açabileceğine değinen Ghose, Dolar/TL’nin hassas bir istikrar noktasında olduğunu söyledi.
Zeynep Bayar ve Erol Oytun Ercan
Bloomberg HT.com Editörleri
Bloomberg HT
