Sigortacılık ile Başka Birtakım Alanlara Ait Kanunlarda ve Bir Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM Genel Heyeti’nde kabul edilerek maddeleşti.
Kanuna nazaran, siyasi partilerin Anayasa Mahkemesine verdiği “kesin hesapları”nda geçen “yüz milyon lira” tabiri, “bin beş yüz lira” olarak değiştirildi.
Yapılan değişikliğe nazaran, siyasi partilerin genel liderleri, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan vilayetler teşkilatının kesin hesaplarının onaylı birer örneğini haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek zorunda olacak. Bu evraklara, ilgili siyasi partinin birebir hesap devrinde edindiği taşınmaz ve bedeli bin beş yüz lirayı aşan taşınır malların, menkul değerlerin ve her türlü hakların bedelleri ile edinim tarihlerini ve hallerini de belirten listeleri eklenecek.
Ayrıyeten eklenen bir öbür unsurla de Siyasi Partiler Kanunu’nda yapılacak bu değişiklikle uyumlu olarak mali kıymetin her yıl tekrar değerleme oranında artırılmasına yönelik düzenleme yapılıyor.
Kredi faiz yahut kâr hissesi takviyesi 12 ay müddetle uygulanacak
Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesinin ismi “Finansal İstikrar Komitesi” olarak değiştirilerek, yine yapılandırılıyor.
Finansal İstikrar Komitesi, finansal sistemin sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlıklı bir halde desteklemesi ve piyasalarda inancın korunması için kırılganlıkların belirlenmesi ve sistemik risklerin yönetilmesinde ilgili kurumlar ortasında iş birliği ve eşgüdümün sağlanması hedefiyle kuruluyor.
Komite; Hazine ve Maliye Bakanının başkanlığında Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı, Strateji ve Bütçe Lideri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri, Sermaye Piyasası Konseyi Lideri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Lideri, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Lideri ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Liderinden oluşacak. Komitenin çalışma metot ve asılları üyesi bulunan kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek.
Mikro ve küçük ölçekli işletmeler, likidite ıstırabını karşılamak ve istihdamı desteklemek için ek olarak istihdam ettikleri sigortalılar için ödemeleri gereken sigorta primlerini, 30 Haziran 2022’ye kadar kullandıkları kredi faiz yahut kar hissesi bakiyesinden düşebilecek. Bu kapsamda kredi garanti kurumlarınca kredi faiz yahut kar hissesi bakiyesinden düşülen fiyat İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
Sağlanan kredi faiz yahut kâr hissesi dayanağı, takviye kapsamına giren sigortalılar için 12 ay mühletle uygulanacak. Bu unsur kapsamına giren iş yerleri ek olarak işe aldığı en fazla beş sigortalı için bu takviyeden yararlanacak.
İş yeri ile ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal müddetinde verilmemesi, primlerin yasal müddetinde ödenmemesi ve SGK’ye prim, idari para cezası, bunlara ait gecikme cezası, gecikme artırımı borcu bulunması ya da mahkeme kararıyla yahut yapılan denetim ve kontrollerde çalıştırdığı bireyleri sigortalı olarak bildirmediği, bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığının tespiti halinde bu takviyeden yararlanılamayacak.
Lakin SGK’ye olan prim, idari para cezası ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borçlarını tecil ettiren, taksitlendiren yahut yapılandıran patronlar, bu taksitlendirme yahut yapılandırma devam ettiği sürece bu imkandan yararlanabilecek.
Belirtilen kaidelerin sağlanması kaydıyla yararlanma mühletini aşmamak üzere dayanaktan yararlanılmış olan sigortalının takviye mühletini tamamlamadan işten ayrılıp yine işe başlaması halinde, tekrar işe başladığı tarihteki durumu dikkate alınarak, bu takviyeden kalan mühlet kadar yararlanmaya devam edilecek.
18 yaş altı vatandaşlar BES kapsamına alınabilecek
Ebeveynler, 18 yaşını tamamlamamış çocukları ismine BES’te birikim yapabilecek.
Ebeveynler, yetkili organlarınca karar alınması kaydıyla üyelerine yahut çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan ve kuralları uyan dernek, vakıflar ve sandık üzere hukuksal kişiliği haiz meslek kuruluşu yahut sair ticaret şirketleri nezdinde 1 Ocak 2021 prestijiyle mevcut bulunan emeklilik taahhüt planları kapsamındaki yurt içi ya da dışındaki birikimler ve taahhütlere ait meblağlarını, 31 Aralık 2023’e kadar kısmen yahut büsbütün BES’e aktarabilecek.
BES’e aktarılan meblağlar gelir vergisinden muaf olacak. Bu kapsamda transfer yapan üyeler, transfer tarihinden itibaren 3 yıl içinde maluliyet ve vefat haricindeki bir nedenle sistemden ayrılamayacak.
Transfer yapan üyelerin sistemde kazanacakları mühlete ve üyelerden toplumsal güvenlik sistemi ve tabi olduğu vakıf senedi kapsamında emeklilik hakkı kazanmış olanların transfer sonrası sistemde emeklilik hakkı kazanacağı yaşa ait temel ve yollar, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca belirlenecek.
BES’e aktarılan meblağlar, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince daha evvel sarfiyat kaydedilmemişse, aktarıldığı yılın ticari yararının tespitinde dikkate alınacak.
Transferin yapılması hedefiyle gerçekleştirilen taşınmaz yahut iştirak payı satışından doğacak karın, bu kapsamda aktarılan kısma isabet eden meblağı kurumlar vergisinden müstesna olacak.
Bu kapsamla yapılan süreçler her türlü harçtan, düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna olacak.
Emeklilik kontratı akdetmiş olan iştirakçilerden, transfere ait olarak giriş aidatı dahil rastgele bir kesinti yapılmayacak.
Turizm bölümüne dayanak
Kanunla, kovid-19’un olumsuz tesirlerinin devam etmesi nedeniyle turizm kesimin desteklenmesi için düzenleme yapılıyor.
Buna nazaran, ilgili bakanlıklar tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere isimlerine kamu toprağı tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından evraklı yatırımcılar ve işletmecilerden; irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine yahut kullanma müsaadesi verilip verilmediğine bakılmaksızın 1 Ocak 2021 ile 21 Aralık 2021 ortasındaki devirde tahsil edilmesi gereken kira, kesin müsaade, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma müsaadesi bedelleri, yararlanma bedelleri, ek yararlanma bedelleri ve hasılat hisseleriyle Kültür ve Turizm Bakanlığından dokümanlı turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden bu faaliyetleri münasebetiyle Hazine taşınmazlarını müsaadesiz kullanımlarından ötürü tıpkı devirde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme müddetleri, müracaat koşulu aranmaksızın 30 Kasım 2022’ye kadar ertelenecek ve bu alacaklar ertelenen tarihe kadar rastgele bir artırım yahut faiz uygulanmadan tahsil edilecek. Bu periyoda ait tahsil edilen bedeller iade edilmeyecek.
Bütçe hazırlık sürecinin sadeleştirilmesi kapsamında orta vadeli program ve orta vadeli mali plan, orta vadeli program ismi altında birleştirilecek.
Bankacılık Kanunu ile düzenlenen Finansal Kesim Komitesi, ikili yapıya mahal vermemek ve daha faal bir finansal istikrar izleme ve finansal dal geliştirme yapısını sağlamak üzere yürürlükten kaldırılacak.
Özel Riskler İdare Merkezi kuruluyor
Yurt içinden yahut memleketler arası piyasalardan sigorta yahut reasürans teminatı bulunamayan ya da teminat sağlanmasında zahmet bulunan riskler, nükleer riskler üzere özellik arz eden riskler ile sigorta edilmesinde kamu faydası bulunan riskler için teminat sağlama, sigorta yahut reasürans havuzları kurma yahut kurulmasını koordine etme, sigorta ve reasürans şirketleri ortasında iş birliği yapılmasını sağlama, oluşturulacak havuz, tertip yahut iş birliği sistemlerinin yürütülebilmesi maksadıyla hükmî kişiliği haiz Özel Riskler İdare Merkezi kurulacak.
Bu düzenlemeyle sigorta ve reasürans teminatı bulunamayan riskler ve özellik arz eden riskler için daha süratli tahlil üretilebilmesi, ölçek iktisadından faydalanılabilmesi amaçlanıyor. Kurulacak yeni merkezin bünyesindeki havuzların hem kendi ortalarında hem de Doğal Afet Sigortaları Kurumu ya da Tarım Sigortaları Havuzu ile reasürans konusunda dayanışma ve iş birliği yapabilmelerine imkan sağlanması, havuzların birbirleri ile bu iş birliğinin bir sonucu olarak reasürans primlerinin bir kısmının yurt içinde tutulması suretiyle ulusal menfaatlerin gözetilmesi hedefleniyor.
Çek ibraz müddetinde düzenleme
Kovid-19 ile uğraş kapsamında ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar dikkate alınarak hak kayıplarının önlenmesi maksadıyla, ibraz müddetinin son günü 30 Nisan 2021 ile 31 Mayıs 2021 (bu tarihler dahil) ortasına isabet eden yahut ibraz mühleti bu tarihler ortasında başlayan çeklerin ibraz müddeti, 31 Mayıs 2021’e kadar duracak.
Bu çeklerin belirtilen tarihler ortasında ibraz edilmesi ve çek karşılığının büsbütün bulunması halinde ödeme yapılacak. Çek karşılığının bulunmaması yahut kısmen bulunması halinde ise “karşılıksızdır” süreci yapılmayacak. Belirtilen tarihler ortasında ibraz edilmeyen yahut ibraz edildiği halde “karşılıksızdır” süreci yapılmayan çekler, 1 Haziran 2021’den itibaren, kalan ibraz müddetleri içinde ibraz edilebilecek.
Kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten evvel, ibraz müddetinin son günü 30 Nisan 2021 ile 31 Mayıs 2021 (bu tarihler dahil) ortasına isabet eden yahut ibraz müddeti bu tarihler ortasında başlayan çekler bakımından yapılan ibraz, ödeme ve öteki süreçler sebebiyle ilgililerin türel, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmayacak.
Doğu Anadolu Projesi, Doğu Karadeniz Projesi ve Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma Yönetimi başkanlıklarının vazife müddetlerini, üç sefer ile hudutlu olmak üzere beşer yıllığına uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Sigortalılık tazminatı unsurları tekliften çıkarıldı
AK Parti’nin önergeleriyle motorlu araçlar mecburî mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminat hesaplamalarında düzenleme yapan iki unsur kanun teklifinden çıkarıldı.
AK Parti Küme Başkanvekili Cahit Özkan, kamuoyunun beklediği bir maddede uzlaşı olmasının kendilerini sevindirdiğini belirterek, verdikleri önergelerle 3 ve 4. hususları çektiklerini tabir etti.
Özkan, bu mevzuyu öbür siyasi parti kümeleriyle yapılacak görüşmelerden sonra tekrar Genel Kurul’a getirip Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararıyla meydana gelen boşluğu doldurarak, sigortalı ve sigorta şirketi ortasında hakkaniyete ve adalete uygun bir düzenlemeyi hayata geçirme dileğinde olduklarını belirtti.
Çıkarılan hususlara nazaran, bedel kaybı tazminatında aracın piyasa pahası, kullanılmışlık seviyesi, hasara uğrayan kesimleri ile hasar meblağının dikkate alınması öngörülüyordu.
Dayanaktan mahrum kalma tazminatı ve daima sakatlık tazminatı, ulusal doğum ve mevt istatistikleri kullanılarak hazırlanan hayat tablosu ve mecburî mali sorumluluk sigortası genel kurallarında yüzde 5’i geçmemek üzere belirlenen iskonto oranı temel alınarak hayat anüiteleri ile genel kabul görmüş aktüerya kurallarına uygun olarak hesaplanması düzenleniyordu.
Düzenlemeyle, tazminat dışında kalan ziyanlar sigorta mukavelesinde teminat altına alınan risk ile bağdaşmadığından, kelam konusu şahıslar ve araçların uğradıkları ziyanların, mecburî mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında bırakılması amaçlanıyordu.
Bloomberg HT
